Thổ Nhĩ Kỳ chỉ trích lộ trình hợp tác quốc phòng Mỹ với Cộng hòa Síp

Động thái này diễn ra trong bối cảnh Liên hợp quốc đang nỗ lực tìm tiếng nói chung để nối lại các cuộc đàm phán bị đình trệ từ lâu giữa cộng đồng người Síp gốc Hy Lạp và người Síp gốc Thổ Nhĩ Kỳ trên quốc đảo Địa Trung Hải vốn đã bị chia cắt trong nhiều thập kỷ.

Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ cho biết, các bước đi của Mỹ, bao gồm cả thông báo vào tháng 6-2023 về việc khởi động đối thoại chiến lược với Síp, đang gây bất lợi cho an ninh của phía người Síp gốc Thổ Nhĩ Kỳ trên đảo.

"Những bước đi này làm suy yếu lập trường trung lập của Mỹ đối với đảo Síp và khiến việc đạt được một giải pháp công bằng, lâu dài, bền vững cho vấn đề Síp trở nên khó khăn hơn", tuyên bố của Thổ Nhĩ Kỳ nhấn mạnh.

Đầu tuần này, Mỹ và Cộng hòa Síp đã ký kết lộ trình hợp tác quốc phòng tại Nicosia. Trong một tuyên bố chung, bộ quốc phòng hai bên đã tái khẳng định cam kết hợp tác để giải quyết các mối quan ngại về an ninh quốc tế.

Síp bị chia cắt thành 2 miền Bắc - Nam từ năm 1974, khi Thổ Nhĩ Kỳ đưa quân vào kiểm soát 1/3 diện tích phía Bắc của hòn đảo và ủng hộ thành lập nhà nước "Cộng hòa miền Bắc đảo Síp" tự xưng vào năm 1983. Đây là động thái đáp trả một cuộc đảo chính tại Síp, được cho là có sự hậu thuẫn của Hy Lạp để ủng hộ những người Síp gốc Hy Lạp. Sự can thiệp của Thổ Nhĩ Kỳ kéo theo một thập kỷ căng thẳng và bạo lực giữa 2 miền.

Hiện tại, 2/3 diện tích hòn đảo ở phía Nam là nhà nước được cộng đồng quốc tế công nhận, là thành viên của Liên hợp quốc từ năm 1960, đồng thời cũng là thành viên Liên minh châu Âu (EU) từ năm 2004. Còn 1/3 hòn đảo Bắc Síp ly khai chỉ được Thổ Nhĩ Kỳ công nhận.

Những năm qua, với nỗ lực của Liên hợp quốc và cộng đồng quốc tế, nhiều cuộc đàm phán đã diễn ra nhằm thống nhất đảo Síp trở thành mô hình nhà nước liên bang. Vòng đàm phán gần đây nhất về vấn đề này kết thúc vào năm 2017 mà không đạt được đột phá nào.