Thiết bị phòng cháy, chữa cháy: Cẩn trọng “tiền mất, tật mang”

Mê cung thật - giả

Phố Nguyễn Du (quận Hai Bà Trưng) chỉ dài chừng vài trăm mét nhưng có cả chục cửa hàng kinh doanh thiết bị bảo hộ, phòng cháy chữa cháy. Trong vai người đi tìm mua thiết bị phòng cháy, chúng tôi vào cửa hàng ở số nhà 63 Nguyễn Du, hỏi thăm về loại mặt nạ phòng khói. Rất nhanh chóng, nhân viên cửa hàng đưa ra chiếc mặt nạ hiệu TZL30 và tiếp thị đây là sản phẩm mới chuyên chống khói độc rất hiệu quả, giá “rẻ bất ngờ” 150 nghìn đồng/chiếc.

Thắc mắc vì không thấy bất cứ một từ tiếng Việt nào và cũng không có tem kiểm định, người bán liền phân bua rằng đây là hàng chính hãng Đài Loan (Trung Quốc), có màng lọc và than hoạt tính nhập khẩu từ Mỹ, lại đi đường “tiểu ngạch” nên mới rẻ thế. “Loại này đang bán chạy lắm, không mua nhanh vài ngày nữa không còn hàng đâu”, người bán “cảnh báo”.

Đi tiếp đến cửa hàng số 71 Nguyễn Du cũng chuyên bán các thiết bị bảo hộ với cơ man hàng hóa được xếp tràn lối đi, bày ra cả vỉa hè, chúng tôi được giới thiệu về loại sản phẩm đang thịnh hành hiện nay là bóng chữa cháy khẩn cấp. Loại thiết bị này được thiết kế dạng tự động và bán tự động, khi tiếp xúc với lửa khoảng 5 giây thì phát nổ và giải phóng chất bột bên trong giúp dập tắt đám cháy quy mô nhỏ. Điều đáng ngại là, dù giá khá “mềm”, chỉ 400 nghìn đồng/quả nhưng sản phẩm cũng không có tem kiểm định.

Trao đổi với Đại úy Đỗ Thái Sơn, Phó Đội trưởng Đội Công tác phòng cháy (Phòng Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ, Công an thành phố Hà Nội) được biết, sản phẩm không có nhãn hiệu nêu trên là hàng nhái và giá trị thật chỉ hơn 100 nghìn đồng/quả. Và “tiền nào của nấy”, quả bóng chữa cháy này không có tác dụng như nhân viên cửa hàng quảng cáo, thậm chí còn khiến ngọn lửa bùng phát mạnh hơn.

Ngoài ra, quan sát tại một số cửa hàng, có không ít các sản phẩm như bình chữa cháy, thiết bị thoát hiểm trên bao bì sản phẩm không có bất kỳ một dòng chữ hướng dẫn sử dụng hoặc có tem nhãn kiểm định bằng tiếng Việt. Điều này có thể dẫn đến việc người sử dụng không thể đọc, biết chính xác cách sử dụng và kiểm tra chất lượng sản phẩm bởi hầu hết các thiết bị đều là loại sử dụng một lần.

Với “ma trận” những thiết bị phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ kém chất lượng, thậm chí là hàng giả, hàng nhái, nhiều trường hợp người dân đã phải ngậm ngùi khi đầu tư không ít tiền của để bảo vệ an toàn cho bản thân và gia đình nhưng hiệu quả thì ngược lại.

Anh Hoàng Văn Trường (chung cư CT1, khu đô thị Xa La, quận Hà Đông) đến nay vẫn chưa hết bực bội sau khi mua bình chữa cháy và mặt nạ phòng khói nhưng không thể sử dụng. Đó là vào cuối năm 2018, anh Trường mua bình chữa cháy CO2, mặt nạ phòng khói trị giá hơn 2 triệu đồng tại một cửa hàng kinh doanh các thiết bị bảo hộ trên đường Nguyễn Trãi (quận Thanh Xuân).

Tuy nhiên, khi mang về nhà mới biết bình chữa cháy đã hết hạn sử dụng còn mặt nạ thì khi đeo vào không thể... thở bình thường. Phản ánh với cửa hàng, anh Trường nhận được câu trả lời, họ không chịu trách nhiệm khi người mua không kiểm tra chất lượng trước khi nhận thiết bị.

Cẩn trọng khi mua sắm

Có thể thấy, việc quan tâm, mua sắm các thiết bị cứu nạn, cứu hộ, chữa cháy cho thấy ý thức của người dân về phòng cháy, chữa cháy đang được nâng lên. Anh Nguyễn Đặng Hải (chung cư Hòa Bình Green City, quận Hai Bà Trưng) cho rằng, sau những vụ cháy gây thiệt hại lớn về người và của xảy ra gần đây, việc mua sắm các thiết bị phòng cháy, chữa cháy và thoát hiểm cho gia đình là hết sức cần thiết.

“Mỗi người có thể bỏ ra hàng chục triệu đồng để mua sắm những thiết bị phục vụ cuộc sống, đi du lịch thì không lẽ lại tiếc vài triệu đồng để bảo đảm an toàn trước nguy cơ cháy nổ. Tôi nghĩ, tính mạng con người là trên hết nên việc mua sắm các thiết bị phòng cháy, chữa cháy và thoát nạn chất lượng cho gia đình là quan tâm hàng đầu. Trước thực trạng hàng giả, hàng nhái bày bán tràn lan trên thị trường, rất mong được cơ quan chức năng có hướng dẫn cụ thể” - anh Hải nói.

Theo Trung tá Tô Hồng Nho, Phó Trưởng phòng Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ (Công an thành phố Hà Nội), thị trường thiết bị phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn hiện nay rất đa dạng, từ những thiết bị như thang leo để di chuyển, mặt nạ phòng khói độc để bảo vệ đường hô hấp, bình chữa cháy mini, bóng chữa cháy trong nhà, túi thiết bị hỗ trợ chống cháy nổ...

Theo quy định, tất cả các thiết bị chữa cháy phải được cơ quan chức năng thử nghiệm chất lượng, dán tem kiểm định, có ghi rõ nguồn gốc xuất xứ thì mới được phép lưu thông. Do đó, để tránh mua phải thiết bị kém chất lượng, thậm chí còn được dán tem kiểm định giả, người dân nên chọn mua tại các cửa hàng lớn, có uy tín, các điểm giới thiệu sản phẩm của lực lượng Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy thành phố hoặc đến trụ sở các Đội Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ quận, huyện đặt mua. Hơn nữa, khi mua về, người dân cũng cần bảo quản đúng chỉ dẫn để tránh hư hỏng, khi cần lại không sử dụng được.

Thượng tá Phạm Trung Hiếu, Trưởng phòng Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ nhận định, hiện trên thị trường đã xuất hiện nhiều mặt hàng thiết bị phòng cháy, chữa cháy kém chất lượng, thậm chí hàng giả. Do đó, trong năm 2019 đơn vị đã xây dựng kế hoạch phối hợp với lực lượng quản lý thị trường (Sở Công Thương Hà Nội) kiểm tra, rà soát các cơ sở kinh doanh thiết bị phòng cháy, chữa cháy. Trong đó, lực lượng chức năng sẽ xử lý nghiêm các cơ sở vi phạm, đặc biệt nếu phát hiện vi phạm số lượng lớn, nghiêm trọng có thể chuyển cơ quan điều tra xem xét xử lý theo quy định hiện hành.

Hiện tại, an toàn phòng cháy, chữa cháy luôn là công tác được đặt lên hàng đầu. Để đáp ứng nhu cầu về công tác này, các giải pháp về phương tiện phòng cháy, chữa cháy luôn được đầu tư nghiên cứu theo xu thế an toàn hơn, nhiều chức năng hơn, thuận tiện hơn khi sử dụng, bảo đảm tính thẩm mỹ.

Người dân tùy theo điều kiện, hoàn cảnh có thể lựa chọn cho mình những thiết bị phù hợp, nhưng trên hết hãy là người tiêu dùng thông thái khi lựa chọn các sản phẩm bảo đảm an toàn cho bản thân và gia đình.