Thành công vĩ đại với hành tinh!

Với nhiều thay đổi, từ bản dự thảo đầu tiên dày hơn 50 trang đến khi được thông qua, Hiệp ước Paris về biến đổi khí hậu còn lại 31 trang. Điều này cho thấy các đại biểu tham dự COP 21 đã tỏ rõ quyết tâm cũng như chấp nhận thỏa hiệp nhất định để đi đến kết quả cuối cùng. Điểm nổi bật phải kể đến tính linh hoạt của bản thỏa thuận, nhờ đó đã đáp ứng được sự khác biệt về lợi ích quốc gia của 195 nước tham gia. Bên cạnh đó, thỏa thuận cũng nêu bật xu thế không thể đảo ngược về sử dụng năng lượng sạch. Đó là chuyển đổi từ sử dụng năng lượng hóa thạch sang các nguồn năng lượng sạch, phát thải khí thấp.

Điểm mấu chốt của sự thay đổi này là khuyến khích các chính phủ chủ động tham gia vào quá trình chuyển đổi, thay vì gây áp lực bằng một thỏa thuận không ràng buộc pháp lý. Điều quan trọng hơn là thỏa thuận đã giữ được những mục tiêu chính đề ra về cam kết kiểm soát mức tăng nhiệt độ trái đất cũng như quy định trách nhiệm cụ thể trong hành động và nghĩa vụ về tài chính giữa các nước và nhóm nước khác nhau.

Với Hiệp ước vừa được thông qua, 195 quốc gia thành viên COP 21 đã nhất trí hạn chế mức tăng nhiệt độ trái đất không quá 2 độ C so với thời kỳ tiền Cách mạng công nghiệp, và sẽ cố gắng đưa con số này về mức 1,5 độ C. Đây chính là điểm mấu chốt mà COP 21 muốn đạt được.

Để đạt mục tiêu này, thỏa thuận nêu rõ, thế giới phải khẩn trương giảm nhiều nhất có thể lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính. Tiến độ cụ thể được đặt ra là tới giữa thế kỷ này (khoảng sau năm 2050), thế giới phải đạt cân bằng giữa lượng khí phát thải do hoạt động của con người với khả năng hấp thụ của trái đất (nhờ rừng và đại dương) cộng với công nghệ "thu gom khí thải".

Hiệp ước Paris cũng nhấn mạnh, các quốc gia phát triển phải đi đầu trong giảm khí phát thải. Cùng với đó, các quốc gia phát triển sẽ cung cấp tài chính giúp các nước đang phát triển sử dụng năng lượng tái tạo cũng như tăng cường khả năng ứng phó với các thảm họa thiên nhiên do biến đổi khí hậu gây ra. Trong đó, các nước phát triển cam kết sẽ chi tối thiểu 100 tỷ USD/năm cho nội dung này, kể từ năm 2020, sau đó sẽ tăng dần và hai năm sẽ báo cáo một lần về mức đóng góp của mình.

Sự kiện COP 21 đạt được thỏa thuận lịch sử sau nhiều năm tranh cãi về sự ấm lên của trái đất đã ngay lập tức nhận được sự hưởng ứng tích cực của cộng đồng quốc tế. Vì đây là một mốc mới, mở ra hy vọng cho hơn 9 tỷ người dân trên trái đất. Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon tuyên bố: "Hiệp ước Paris về biến đổi khí hậu là một thành công vĩ đại với hành tinh và người dân địa cầu. Chúng ta cuối cùng cũng có thể nói với con cháu chúng ta rằng, chúng ta đã chung tay để lại một thế giới tốt đẹp hơn cho các thế hệ mai sau".

Với tư cách là nước chủ nhà của COP 21, Tổng thống Pháp Francois Hollande cho rằng: "Ngày 12-12-2015 là một ngày tuyệt vời với trái đất. Trong nhiều thế kỷ, đã có hàng loạt cuộc cách mạng ở Paris; song, đây là cuộc cách mạng đẹp và yên bình nhất mà chúng ta có, cuộc cách mạng về biến đổi khí hậu".

Hiệp ước Paris về biến đổi khí hậu vừa thông qua được đánh giá là một thỏa thuận công bằng và bền vững. Thế nhưng, câu hỏi được dư luận hết sức quan tâm là làm thế nào để giám sát việc thực hiện hoặc có những chế tài thế nào để buộc các nước phải tuân thủ cam kết đã ký? Khó khăn lớn vẫn là sự minh bạch khi các nước giàu muốn có một hệ thống duy nhất về đo lường, báo cáo và kiểm tra cam kết của các nước. Điều này rất quan trọng không chỉ với Mỹ - nước muốn bảo đảm rằng Trung Quốc cũng được giám sát theo các tiêu chuẩn này - trong khi Trung Quốc và Ấn Độ được cho là không mấy "hào hứng" với một quy định như vậy.