Tạo cú hích để thay đổi về chất

Sản xuất rau an toàn tại Đặng Xá, huyện Gia Lâm.

Bà Nguyễn Thị Hoa, Chi cục BVTV Hà Nội cho rằng, ngoài việc quy hoạch các vùng trồng RAT, hỗ trợ nông dân xây dựng và quảng bá thương hiệu, Hà Nội rất chú trọng trang bị, phổ biến kiến thức trồng RAT cho bà con thông qua các khóa đào tạo, tập huấn. Nhờ đó, không chỉ ở các vùng RAT được thành phố công nhận mà nhiều vùng chuyên canh rau lớn, chất lượng sản phẩm cũng được bảo đảm. Ý thức của người sản xuất về sử dụng thuốc BVTV trên rau đã có chuyển biến tích cực. Để có được điều này, đội ngũ cán bộ BVTV, khuyến nông… Hà Nội đã tích cực bám sát cơ sở, tuyên truyền, hướng dẫn nông dân cách trồng RAT. Nếu những năm 1996-1997, Chi cục BVTV chỉ mới mở được các lớp tập huấn IPM trên cây rau ở một vài huyện, thì từ năm 2002 đến nay các lớp IPM này đã được triển khai rộng rãi trên toàn thành phố. Nông dân không chỉ được dự các lớp tập huấn ngắn hạn mà còn được theo các lớp đào tạo từ 1-3 tháng được tổ chức đều đặn trong các năm. Nhờ vậy, phần lớn nông dân trồng rau đã nắm tương đối vững kỹ thuật xịt thuốc, bón phân. Các mô hình trồng RAT ngày càng được nhân rộng.

Ông Nguyễn Thế Hiệp, Chủ nhiệm HTX Dịch vụ tổng hợp và Nông nghiệp Đặng Xá cho biết: Với hơn 100ha trồng rau xanh các loại, trong đó tập trung chủ yếu trồng RAT, ngoài những loại rau thông thường, mùa nào thức nấy, Đặng Xá còn mạnh dạn thâm canh các loại rau cao cấp như bắp cải chùm, củ cải đỏ, ngô siêu ngọt... Do chịu khó học hỏi kỹ thuật nên sản lượng rau hàng hóa của các gia đình đã đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của người dân địa phương và ở các vùng lân cận. Sớm nhận thức được làm RAT vì sức khỏe người tiêu dùng cũng là bảo đảm lợi nhuận cho chính mình, người dân Đặng Xá luôn bảo đảm kỹ thuật canh tác RAT. Do đó, sản xuất rau đến đâu tiêu thụ đến đó với thu nhập tương đối ổn định (mỗi sào rau cải xanh cho thu nhập khoảng 30 triệu đồng/năm). Những loại cây trồng cao cấp, đòi hỏi nhiều công chăm sóc như ớt ngọt, dưa bao tử, ngô bao tử, đậu Hà Lan cho thu nhập tới 45-50 triệu đồng/sào/năm. So với cây lúa, trồng RAT cho giá trị kinh tế cao gấp 20-30 lần, vì vậy, dù mỗi hộ chỉ trồng từ 1-2 sào rau nhưng đời sống của bà con đã cải thiện.

Nâng đỡ để phát triển

Theo Chi cục BVTV Hà Nội, từ đầu năm tới nay, chi cục tiếp tục triển khai nhiều khóa đào tạo giảng viên IPM rau cho cán bộ kỹ thuật của Chi cục và các trạm BVTV, đồng thời mở 65 lớp huấn luyện IPM-GAP trong vụ rau xuân - hè cho 1.500 lượt nông dân. Bên cạnh đó là hoàn thành giảng dạy 40 lớp đào tạo ngắn hạn về RAT và kỹ thuật sản xuất RAT theo VietGAP; mở 8 lớp đào tạo kiến thức, kỹ năng về RAT cho nông dân nòng cốt để nhân rộng, từng bước nâng cao chất lượng cho các vùng rau. Đặc biệt, đơn vị còn xây dựng được 10 nhóm nông dân sản xuất RAT tự quản và 10 điểm mô hình giảm thiểu rủi ro thuốc BVTV cộng đồng ở 10 xã trọng điểm rau... Đây là những nhóm tiên phong trong việc sản xuất RAT đúng tiêu chuẩn.

Ông Hiệp cho rằng, để có được vùng sản xuất RAT tập trung, đạt 100% chỉ tiêu theo tiêu chuẩn VietGap đối với Đặng Xá vẫn còn rất nhiều khó khăn vì đồng ruộng manh mún. Toàn xã có 10 thôn, chỉ có thôn Đổng Xuyên đã dồn điền đổi thửa xong, 2 thôn mới dồn được 20-30%, còn lại 7 thôn không dồn điền đổi thửa được. Ông Hiệp cho rằng, để RAT đạt tiêu chuẩn VietGap trở thành mũi nhọn cho phát triển kinh tế địa phương thì phải có sự đầu tư của Nhà nước bởi người nông dân không có vốn, họ chỉ có tư liệu sản xuất, kiến thức và sức lao động nên khi Nhà nước đầu tư vào vùng RAT sẽ là động lực để người dân phát huy. Ngoài ra, các cơ quan chuyên môn và huyện cần giúp địa phương đăng ký thương hiệu, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiêu thụ sản phẩm tại các vùng chuyên canh lớn để không chỉ các vùng RAT tập trung đạt chất lượng cao, mà cơ bản diện tích trồng rau của Hà Nội đều đạt yêu cầu về an toàn vệ sinh thực phẩm.