Quyết liệt bình ổn giá thực phẩm

Nhu cầu cao, nguồn cung lại… thấp

Những ngày qua, tại Hà Nội và một số địa phương khác, giá các mặt hàng thực phẩm chính như thịt lợn, rau xanh (chủ yếu là cà chua, các loại rau ăn lá như cải, xà lách...) đã có mức tăng đột biến. Cụ thể, giá thịt lợn hơi xuất chuồng tăng từ 54 đến 71,2%; giá thịt gà công nghiệp tăng 47,9% đến 102,2%... "Nóng" nhất là từ tháng 4-2011 trở lại đây, mức tăng giá thịt lợn gần như ngoài tầm kiểm soát.

Một so sánh của Cục Chăn nuôi cho thấy, giá thịt lợn tại Việt Nam hiện ngang bằng với Trung Quốc, cao hơn một số nước trong khu vực như Thái Lan và thậm chí còn cao hơn giá thịt lợn tại Mỹ. Cụ thể, nếu tính bằng VND, giá thịt lợn hơi tại Thái Lan khoảng 55.000 đến 60.000 đồng/kg, tại Mỹ khoảng 40.000 đồng/kg. Giá rau xanh cũng tăng từ 100% đến 200%. Khảo sát tại Hà Nội thời điểm cuối tháng 6 đến nay cho thấy, tại các chợ nội thành giá tăng đột biến so với thời điểm trước đó như rau cải ăn lá giá 20.000 đồng/kg; dưa chuột bao tử 8.500 đồng/kg; cà chua 12.000 đến 15.000 đồng/kg...

Nguyên nhân khiến các loại thực phẩm tăng cao chủ yếu do nguồn cung thịt lợn những tháng vừa qua giảm mạnh đã không đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng. Xảy ra tình trạng này là do dịch bệnh trên đàn lợn xảy ra trên diện rộng và diễn biến phức tạp làm đàn nái giảm 8,6% đã dẫn đến thiếu lợn giống nuôi thịt; số người chăn nuôi nhỏ lẻ bỏ chuồng giảm 15% đến 30%. Cùng với đó, giá nguyên liệu đầu vào như con giống, thức ăn, công lao động, thuốc thú y... tăng; người nuôi cũng tiếp cận với nguồn vốn vay khó, lãi suất cao (bình quân từ 22% đến 25%)... Tại hội nghị, nhiều ý kiến nhận định, thời gian qua, giá rau tăng là do nhiều địa phương bị ảnh hưởng bởi bão số 2 làm giảm diện tích rau; sản lượng rau ở thời điểm hiện tại thấp, chủng loại không đa dạng vì đang là vụ rau hè thu, thiếu các loại rau ưa lạnh như cà chua, xà lách... Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, giá rau tăng có một phần do bị đẩy giá, tâm lý ăn theo giá thực phẩm của các tiểu thương, nhưng việc quản lý các tiểu thương buôn bán nhỏ lẻ gần như bất lực.

Thúc đẩy sản xuất, tăng nguồn cung cho thị trường

Để khẩn trương bình ổn thị trường đồng thời thúc đẩy sản xuất phát triển, nhiều ý kiến tại hội nghị cho rằng, các tỉnh thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh cần quyết liệt chỉ đạo các đơn vị thực hiện bình ổn giá; tăng cường điểm bán hàng lưu động, đặc biệt tại các chợ dân sinh, tập trung đông dân cư, khu công nghiệp... Bà Trần Thị Miêng, Cục phó Cục Chế biến, Thương mại nông, lâm thủy sản và nghề muối đề xuất cần có chính sách ưu tiên riêng cho chăn nuôi như khoanh nợ, giãn nợ, tiếp tục cho các doanh nghiệp, chủ trang trại, người chăn nuôi trong thời gian vừa qua gặp rủi ro được vay vốn; hỗ trợ 50% lãi suất cho người chăn nuôi... Về tăng nguồn cung rau xanh, trước mắt cần đẩy mạnh gieo trồng rau vụ hè thu, chủ động tưới tiêu các vùng trồng rau tập trung; nếu thấy cần thiết các địa phương cần hỗ trợ nông dân những vùng trồng rau tập trung bị thiệt hại nặng do mưa lũ... Về lâu dài, cần quy hoạch các vùng trồng rau tập trung, ổn định; khuyến khích chuyển đổi cơ cấu cây trồng sang trồng rau để tăng diện tích rau vụ hè thu, thu đông; đầu tư tăng diện tích rau áp dụng VietGAP; liên kết chặt giữa doanh nghiệp chế biến, tiêu thụ với các HTX, nông dân sản xuất...

Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát cho rằng, trước mắt cũng như lâu dài, giải pháp cơ bản vẫn là thúc đẩy sản xuất để tăng nguồn cung ổn định cho thị trường. Bộ trưởng chỉ đạo các ngành và địa phương tiếp tục giám sát chặt chẽ dịch bệnh (hiện 2 tỉnh Quảng Trị và Phú Thọ vẫn đang xuất hiện dịch cúm gia cầm - PV); hỗ trợ các trang trại tăng cường sản xuất giống; Cục trồng trọt kiểm tra lại vùng sản xuất rau về diện tích, chủng loại, điều kiện sản xuất và hướng dẫn biện pháp phòng tránh trong mùa mưa bão để hạn chế thiệt hại, giám sát chất lượng rau... Cùng với đó, các đơn vị liên quan cần thông tin kịp thời, chính xác về diễn biến giá cả thị trường của các loại thực phẩm chính, để cho người dân định hướng đúng trong tiêu dùng, đồng thời người nông dân có thể yên tâm sản xuất. Bên cạnh đó, thị trường cũng có thêm thông tin để tự điều chỉnh, từ nơi thấp đến nơi cao, bảo đảm ổn định giữa cung và cầu. Mặt khác, những cản trở vận chuyển thực phẩm giữa các vùng miền cần nhanh chóng tháo gỡ hoặc báo cáo các cấp có thẩm quyền kịp thời tháo gỡ - Bộ trưởng Cao Đức Phát nhấn mạnh.