Quy hoạch mạng lưới điểm đỗ giao thông: Cần tầm nhìn xa

Điểm đỗ giao thông: Thiếu và bất cập

Năm 2003 UBND TP Hà Nội đã ban hành Quyết định 165/2003/QĐ-UBND phê duyệt quy hoạch mạng lưới các điểm đỗ xe và bãi đỗ xe công cộng trên địa bàn thành phố đến năm 2020. Tuy vậy, theo Sở Giao thông - Vận tải, Quyết định 165/2003/QĐ-UBND mới chỉ dừng lại ở mức độ xác định chỉ tiêu và dự báo tổng nhu cầu quỹ đất dự kiến dành cho các điểm đỗ; chưa xác định cụ thể vị trí và quy mô từng bến, bãi. Sau 14 năm triển khai, mới có 4 điểm đỗ xe được đầu tư theo quy hoạch; 4 điểm chuyển đổi chức năng có lồng ghép bãi đỗ xe ngầm; 3 điểm chuyển đổi chức năng công cộng (công viên, cây xanh, đường giao thông); còn lại chưa triển khai đầu tư. Đáng lưu ý, một số diện tích quy hoạch bãi đỗ xe ở phường Cống Vị (quận Ba Đình), phường Nghĩa Đô (quận Cầu Giấy)... đã bị "hô biến" thành nhà hàng, quán bia, gây bức xúc dư luận.

Thực tế này gây áp lực lớn cho các quận. Đơn cử như quận Cầu Giấy, đến nay mới có 15/27 điểm quy hoạch làm nơi đỗ xe được triển khai, chỉ đáp ứng khoảng 60% nhu cầu của người dân. Tương tự, quận Ba Đình bố trí gần 23ha đất cho 7 điểm đỗ xe, nhưng đến nay mới có 2 điểm được đưa vào khai thác; số còn lại đang trong quá trình khảo sát, kêu gọi đầu tư.

Phó Chủ tịch UBND quận Ba Đình Nguyễn Phong Cầm phản ánh, trong khi lượng phương tiện không ngừng gia tăng, điểm đỗ lại thiếu nên ô tô đỗ trên hè phố, lòng đường là khó tránh khỏi. Khi các cơ quan chức năng quyết liệt thực hiện Kế hoạch số 01-KH/BCĐ ngày 3-3-2017 của Ban Chỉ đạo 197 thành phố, xử lý nhiều điểm đỗ xe không phép càng cho thấy những bất cập trong tổ chức, quản lý và quy hoạch giao thông tĩnh.

Theo Phó Giám đốc Sở Giao thông - Vận tải Ngô Mạnh Tuấn, một trong những nguyên nhân của tình trạng trên là do việc quy hoạch các dự án bến xe, bãi đỗ thiếu chi tiết, dẫn đến công tác giải phóng mặt bằng gặp nhiều khó khăn. Có một số nguyên nhân khách quan ảnh hưởng đến quá trình triển khai như, việc thực hiện Nghị quyết số 15/2008/QH12 về điều chỉnh địa giới hành chính TP Hà Nội và một số tỉnh có liên quan; năm 2016 quy hoạch giao thông - vận tải Thủ đô mới được duyệt… Ngoài ra, chính sách thu hút đầu tư lĩnh vực này chưa hấp dẫn, trong khi kinh phí đầu tư ban đầu lớn, khả năng thu hồi vốn lâu, chủ đầu tư không mặn mà.

Yêu cầu về tầm nhìn dài hạn

Theo các đại biểu HĐND TP Hà Nội, việc quy hoạch điểm đỗ xe trên địa bàn thành phố cần có tầm nhìn dài hạn và phải nhìn nhận giao thông tĩnh đang rất cấp bách mới có giải pháp căn cơ. Theo đại biểu Nguyễn Minh Đức (thành viên Ban Đô thị HĐND thành phố), trong bối cảnh thiếu đất, chủ trương "ngầm hóa", "cao tầng hóa" bãi đỗ xe là giải pháp tối ưu.

Ở góc độ chuyên môn, đại biểu Trần Việt Anh (Giám đốc Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long - Hà Nội, thành viên Ban Đô thị HĐND thành phố) cho rằng, khu vực nội đô có nhiều áp lực khi thực hiện các bến, bãi đỗ xe cao tầng và ngầm. Vì vậy, thành phố cần thực hiện giải pháp giãn phương tiện hoặc phương tiện di chuyển vào khu vực lõi, trả tiền theo giờ. Đặc biệt, thành phố cần phát triển giao thông công cộng và quy hoạch bãi đỗ xe trung chuyển.

Về phần mình, Sở Giao thông -Vận tải Hà Nội đã tham mưu cho thành phố ưu tiên đầu tư xây dựng các bãi đỗ xe ngầm, cao tầng để tận dụng, khai thác tối đa quỹ đất. Để thu hút doanh nghiệp đầu tư, Sở kiến nghị thành phố cho phép các nhà đầu tư được lồng ghép một số chức năng, dịch vụ tiện ích, nhưng không thay đổi chức năng quy hoạch của ô đất cũng như công suất đỗ xe.

Trưởng ban Đô thị HĐND thành phố Nguyễn Nguyên Quân nhận định, Quyết định 165/2003/ QĐ-UBND thiếu quy hoạch chi tiết nên khó thực hiện, hiệu quả thấp. Trước những bất cập này, UBND thành phố đã giao Sở Giao thông - Vận tải chủ trì phối hợp với Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội tổ chức lập đồ án quy hoạch bến, bãi đỗ xe, trung tâm tiếp vận và trạm dừng nghỉ trên địa bàn thành phố đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Đồ án này đang trong giai đoạn hoàn thiện để trình Thường trực Thành ủy và Thường trực HĐND thành phố.

Để phù hợp với tầm nhìn dài hạn và tìm giải pháp tối ưu, Ban Đô thị HĐND thành phố đề nghị, Sở Giao thông - Vận tải lắng nghe, tiếp thu ý kiến của các quận, huyện; tính toán bố trí quỹ đất cho bãi đỗ xe từ 4% trở lên (dự thảo đồ án là từ 1,5 đến 2,5%). Giải pháp trước mắt, các sở, ngành sớm rà soát những dự án chậm triển khai, đề xuất thành phố thu hồi, giao cho các nhà đầu tư có đủ năng lực thực hiện. "Cùng với đó, các sở, ngành, quận, huyện, thị xã cũng cần tăng cường kiểm tra, giám sát các nhà đầu tư, tránh chuyển đổi mục đích sử dụng, làm vỡ quy hoạch" - Trưởng ban Đô thị HĐND thành phố Nguyễn Nguyên Quân đề nghị.