Có thể khẳng định, bài học kinh nghiệm mà Hà Nội đã có được trong thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính, bộ máy trong 15 năm sau thời điểm hợp nhất là hình mẫu lan tỏa cho cả nước vận dụng thực hiện hiệu quả Nghị quyết 35/2023/UBTVQH15.
-
TỪ KINH NGHIỆM 15 NĂM QUA...
Có thể thấy, trải qua các lần điều chỉnh địa giới, sắp xếp đơn vị hành chính, thành phố Hà Nội đã đạt được sự thay đổi lớn, từ đó có những bài học kinh nghiệm quý báu. Với sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, của Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ; sự phối hợp tích cực của các bộ, ban, ngành, đoàn thể trung ương và các địa phương trong cả nước, Đảng bộ, Chính quyền và nhân dân Thủ đô đã phát huy truyền thống đoàn kết, thống nhất, hợp tác, trách nhiệm, bản lĩnh, trí tuệ trong cấp ủy và tổ chức đảng các cấp, kể cả những lúc khó khăn nhất.
Thủ đô Hà Nội phát triển vượt bậc sau 15 năm điều chỉnh địa giới hành chính.
Cả khi thực hiện điều chỉnh địa giới hành chính theo Nghị quyết 15/2008/QH12 và khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2019-2021, Hà Nội đều làm tốt công tác tuyên truyền sâu rộng Nghị quyết, để nâng cao nhận thức, trách nhiệm và tạo sự đồng thuận của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân. Từ đó, tạo ra sức mạnh mới, đoàn kết, đồng tâm hợp lực giải quyết những khó khăn trước mắt, thực hiện tốt các yêu cầu của Thủ đô trong tình hình mới.
Cùng với đó, thành phố quan tâm thực hiện việc chuyển đổi các loại giấy tờ, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho cá nhân, tổ chức khi thực hiện các giao dịch hành chính, dân sự… tại đơn vị hành chính mới. Các cơ quan chức năng làm tốt việc hỗ trợ trong việc giải quyết các thủ tục hành chính liên quan đến nhân thân, tài sản, sản xuất kinh doanh của các tổ chức, cá nhân bị ảnh hưởng bởi việc sắp xếp đơn vị hành chính.
Công tác cán bộ luôn được thành phố Hà Nội quan tâm, định hướng.
Đặc biệt, theo Giám đốc Sở Nội vụ Hà Nội Trần Đình Cảnh, thành phố thực hiện tốt các bước sắp xếp tổ chức, bộ máy, giải quyết chế độ, chính sách đối với đội ngũ cán bộ dôi dư; quan tâm, định hướng cụ thể trong việc xây dựng và hoàn thiện các thiết chế văn hóa trên cơ sở kế thừa và phát huy các giá trị về lịch sử, văn hóa của từng địa phương trước khi sáp nhập để cùng hoạt động và phát triển sau sáp nhập… Nhờ đó, bộ máy Đảng, chính quyền và đoàn thể các phường, xã đã đi vào hoạt động, từng bước ổn định phục vụ tốt cho công tác quản lý, chỉ đạo điều hành tại địa phương.
Từ sự ổn định nhanh chóng về tổ chức hành chính, bộ máy sau khi hợp nhất, Hà Nội đã có bước phát triển vượt bậc trong 15 năm qua. Tăng trưởng GRDP giai đoạn 2008-2010 (theo quy mô chưa thay đổi) đạt 9,68%/năm; giai đoạn 2011-2022 (theo quy mô GRDP điều chỉnh) GRDP tăng bình quân 6,67%/năm… Diện mạo Thủ đô có nhiều thay đổi, ngày càng sáng, xanh, sạch đẹp hơn; khang trang, văn minh, hiện đại hơn. Hạ tầng kinh tế - xã hội được quan tâm đầu tư, một số công trình, dự án quy mô lớn, hiện đại được hoàn thành và khởi công.
Đồ họa: Tiến Thành
Việc chăm lo cho con người và xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh có chuyển biến; các giá trị văn hóa truyền thống nghìn năm văn hiến được gìn giữ và phát huy. Thành phố tiếp tục dẫn đầu cả nước nhiều chỉ tiêu về văn hóa, giáo dục và đào tạo, thể dục, thể thao; chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân được cải thiện, an sinh xã hội được bảo đảm…
Chính trị - xã hội ổn định; quốc phòng, an ninh của Thủ đô được củng cố; trật tự, an toàn xã hội có chuyển biến tốt hơn; quan hệ đối ngoại, hội nhập quốc tế được mở rộng, tạo dấu ấn quan trọng; công tác phối hợp với các cơ quan trung ương và hợp tác, liên kết với các tỉnh, thành phố trong nước được đẩy mạnh.
-
... ĐẾN THỰC TIỄN LỊCH SỬ, VĂN HÓA
Tới đây, Hà Nội sẽ thực hiện Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp đơn vị hành chính giai đoạn 2023-2030.
Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng.
Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội Đinh Tiến Dũng cho biết, thành phố có 1 đơn vị cấp huyện và 176 đơn vị cấp xã thuộc diện phải sắp xếp. Để thực hiện, thời gian tới, thành phố sẽ xây dựng Đề án cụ thể, thống kê từng đơn vị địa phương cụ thể theo 2 tiêu chí cứng là dân số, diện tích và xem xét tiêu chí thứ ba - tiêu chí vô cùng quan trọng là yếu tố văn hóa, lịch sử. Đây cũng là tiêu chí có trong Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Theo Bí thư Thành ủy Đinh Tiến Dũng, địa phương nào có yếu tố văn hóa, lịch sử đặc thù thì quan điểm của thành phố là giữ ổn định nhưng phải thuyết minh, thuyết phục; còn lại phải thực hiện theo đúng quy định.
Quận Hoàn Kiếm có vị thế đặc thù về lịch sử, văn hóa.
Yếu tố văn hóa, lịch sử làm nên một Thủ đô Hà Nội nghìn năm văn hiến với những giá trị được đo đếm qua từng địa danh.
Theo KTS Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển Đô thị Việt Nam, Hoàn Kiếm là quận trung tâm văn hóa, chính trị, kinh tế của Thủ đô với 190 di tích lịch sử văn hóa, di tích nổi tiếng như quần thể Hồ Gươm - đền Ngọc Sơn - đền Bà Kiệu, chùa Quán Sứ, chùa Báo Ân, tháp Báo Thiên, cửa Ô Quan Chưởng, Nhà hát Lớn Hà Nội, Nhà tù Hỏa Lò, Quảng trường 19-8, Bưu điện Hà Nội…
“
Bất cứ cái tên nào cũng khiến nhiều người khắc khoải nếu phải xa Hà Nội. Không chỉ đơn thuần là một địa danh, một di tích bình thường, đó là tình yêu đã đi vào thơ ca, văn chương, âm nhạc, hội họa, trở thành niềm tin và hy vọng, thành cảm hứng của biết bao thế hệ.
KTS ĐÀO NGỌC NGHIÊM
Còn đối với quận Ba Đình, GS.TS - KTS Hoàng Đạo Kính, nguyên Phó Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam khẳng định, quận Ba Đình sở hữu hầu như đầy đủ những thành tố, những yếu tố cơ hữu và đặc trưng của Thủ đô, dễ dàng nhận ra trong sự mở mang gấp bội phần thời nay.
Sự thống nhất hiếm hoi, hầu như còn bảo lưu trong “cơ thể” đô thị quận Ba Đình cho đến nay, thể hiện ở sự cộng sinh mang tính lịch sử của những thành tố rất khác biệt: Khu vực Hoàng thành và lõi kinh thành Thăng Long hơn ngàn năm tuổi; khu vực trung tâm đầu não chính trị và tiêu biểu của quốc gia; khu vực đường phố xây dựng thời Pháp thuộc; khu vực Thập tam trại; khu vực dân cư xây dựng thời bao cấp và thời chuyển tiếp; những đường phố và cụm công trình xây dựng gần đây…
“
Bao quát và ngẫm nghĩ về Thủ đô rộng mở thời nay, trong sự so sánh với hai quận Ba Đình và Hoàn Kiếm nhỏ hẹp dưới chục km2, tôi vẫn kiên định một nhận thức: Đó là những hạt nhân, là vốn liếng, là nguồn lực và là cái đà vững chãi để Hà Nội mở mang ra gấp bội, tân tiến gấp bội, song mãi mãi vẫn là mình.
GS.TS - KTS HOÀNG ĐẠO KÍNH
Thực hiện Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hà Nội sẽ có những địa phương phải thực hiện công tác sắp xếp đơn vị hành chính. Mặc dù quy mô nhỏ hơn, nhưng tính chất phức tạp, những bài toán đặt ra rõ ràng là không khác nhau với công việc như thành phố Hà Nội cách đây 15 năm đã làm khi thực hiện hợp nhất. Trong đó, những yếu tố về lịch sử, văn hóa là những vấn đề đầu tiên cần được xem xét, vừa bảo đảm thực hiện hiệu quả Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, vừa bảo đảm các yếu tố đặc thù của Thủ đô Hà Nội.
Bài viết: Hiền Lương - Hiền Chi - Tiến Thành Ảnh: Nhóm phóng viên và CTV Thiết kế: Nguyễn Phong
