Những "người lính" âm thầm giữ cho dòng điện tỏa sáng

Nhìn trên bản đồ, tỉnh Quảng Trị mang đặc thù của một vùng đất phên dậu, cận sơn, cận hải như các tỉnh ven biển ở vào trung độ của đất nước, đó là có độ dốc nghiêng dần từ tây sang đông, có nơi vùng núi và trung du choãi ra giáp biển, do đó, địa hình bị chia cắt mạnh. Vùng đồng bằng nhỏ hẹp bị ngăn cách với vùng ven biển qua dải đại trường sa ngút ngàn và lối lên với núi rừng lại quá nhiều khe suối, dốc đồi thăm thẳm. Bên cạnh đó, mỗi huyện lại bị ngăn chia bởi một con sông đổ ra cửa biển.

Vĩnh Linh với Gio Linh là Cửa Tùng, Gio Linh với Triệu Phong là Cửa Việt. Những con sông nhỏ mang đặc trưng xác định địa bàn có tính quy ước như sông Hiếu, sông Thạch Hãn, sông Ô Lâu...với những phân nhánh phức tạp phần nào cũng góp thêm sự trắc trở trong vận hành lưới điện 220kV và 500kV. Đã vậy, rất ít năm tỉnh Quảng Trị không phải đương đầu với bão lũ, nếu không ở vùng này thì ở vùng khác, nếu không diện rộng thì cũng cục bộ. Sau bão lũ, một điều dễ dàng nhìn thấy là không chỉ người dân mà những người lính truyền tải điện cũng sẽ gặp rất nhiều khó khăn trước sức tàn phá của thiên tai.

Truyền tải điện Quảng Trị quản lý và vận hành lưới điện cấp điện áp 220kV và 500kV đi qua địa bàn tỉnh Quảng Trị, gồm gần 150km đường dây 500kV Đà Nẵng-Vũng Áng và Đà Nẵng-Hà Tĩnh; gần 80km đường dây 220kV Đồng Hới-Đông Hà và Đông Hà-A Lưới; 1 Trạm biến áp 220kV Đông Hà. Hầu hết các tuyến đường dây xa khu dân cư và bị sông ngòi chia cắt. Nếu ví đường dây siêu cao áp 500kV Bắc-Nam như trục xương sống của hệ thống điện Việt Nam thì cung đoạn qua các tỉnh miền Trung-Tây Nguyên là điểm xung yếu nhất của trục xương sống, bất cứ một sự cố nào xảy ra dẫn đến gián đoạn truyền tải điện trên trục xương sống này đều gây ra tình trạng cô lập hai đầu Bắc-Nam. Đặc biệt năm 2016, trong các tháng đầu năm, hiện tượng El Nino vẫn tiếp diễn kéo theo tình hình thủy văn hầu hết các hồ chứa khu vực miền Trung, miền Nam tiếp tục kém.

Để đảm bảo cung cấp điện cho mùa khô 2016, các Nhà máy thủy điện ở các khu vực miền Trung, miền Nam hầu như chỉ vận hành theo các ràng buộc nước hạ du. Trong khi đó, cơ cấu nguồn của hệ thống điện Quốc gia hiện nay, thủy điện chiếm tỷ trọng lên đến 42% (cả về công suất lẫn điện năng). Chính vì vậy, miền Trung và miền Nam không đủ nguồn để tự cân bằng cung cầu nội miền, thường xuyên phải nhận sự hỗ trợ công suất từ miền Bắc trong khi khả năng truyền tải của lưới liên kết bị giới hạn và tiềm ẩn nguy cơ sự cố khi truyền tải cao. Miền Nam có thể thiếu điện khi hệ thống truyền tải 500kV Bắc-Nam xảy ra sự cố. Đây thực sự là sức ép hết sức căng thẳng đối với các đơn vị truyền tải và từng cá nhân người công nhân truyền tải điện khu vực miền Trung-Tây Nguyên.

Chúng tôi có mặt tại Quảng Trị vào những ngày đầu tháng 4, cũng là thời điểm Truyền tải điện Quảng Trị hoàn thành nốt công việc cuối cùng cho Phương án Đảm bảo an toàn cung cấp điện mùa khô năm 2016. Ăn xong cái Tết Nguyên đán là anh em đã khẩn trương bắt tay vào công việc xử lý các tồn tại trên lưới, tăng cường kiểm tra, soi phát nhiệt các thiết bị trạm biến áp và đường dây, đặc biệt khi thiết bị vận hành mang tải cao; quán triệt đến từng CBCNV nâng cao ý thức kỷ luật, trách nhiệm trong quản lý vận hành, trong từng ca trực; phối hợp với các ngành chức năng thực hiện công tác kiểm tra giám sát thường xuyên, nhất là các vị trí xung yếu của đường dây, như: các cột xuất tuyến; các cột vượt sông, suối, đèo dốc hiểm trở…bảo vệ tuyệt đối an toàn vật tư thiết bị máy móc và các loại tài sản của đường dây không để xảy ra cháy nổ, đảm bảo công tác phòng chống cháy rừng không để cháy lây lan gây ảnh hưởng đến an toàn hành lang lưới điện.

Bên cạnh đó, Truyền tải điện Quảng Trị tiếp tục thực hiện hiệu quả công tác tuyên truyền vận động quần chúng ở xung quanh khu vực có hệ thống lưới điện truyền tải đi qua chấp hành tốt các quy định của pháp luật, của ngành điện. Đồng thời xây dựng phong trào “Toàn dân tham gia bảo vệ an ninh Tổ quốc, chủ động phòng ngừa tội phạm xâm phạm an ninh và an toàn lưới điện”; phối hợp với chính quyền địa phương, Công an tỉnh và các lực lượng tăng cường công tác kiểm tra hệ thống Truyền tải, thường xuyên kiểm tra nắm bắt tình hình, không cho người lạ mặt tụ tập, sử dụng vũ khí, chất nổ phá hoại hệ thống lưới điện cao áp hoặc dùng các phương tiện thi công đào múc đất trong và gần hành lang, tháo gỡ các cấu kiện của công trình, ngăn chặn người dân đốt nương rẫy gây cháy rừng, cháy hành lang ảnh hưởng đến vận hành lưới điện truyền tải.

Giám đốc Truyền tải điện Quảng Trị Nguyễn Đăng Thông cho biết, từ đầu năm đến nay, công suất truyền tải chủ yếu từ miền Bắc cấp vào miền Nam. Trong tháng 1-2016, công suất truyền tải cao nhất trên hai mạch đường dây 500kV Vũng Áng-Hà Tĩnh và Hà Tĩnh-Đà Nẵng với công suất 1930MW; tháng 2, công suất truyền tải cao nhất trên hai mạch trên là 1924MW và tháng 3 lên tới 1977MW.

Để tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác bảo vệ an toàn công trình lưới điện cao áp trên địa bàn tỉnh Quảng Trị, trong năm 2015 đã có 4 huyện: Hướng Hóa, Đakrông, Vĩnh Linh và Triệu Phong thành lập Ban Chỉ đạo (BCĐ) bảo vệ an toàn công trình lưới điện cao áp cấp huyện do Phó Chủ tịch huyện phụ trách lĩnh vực Công nghiệp làm Trưởng ban, Phòng Kinh tế huyện làm cơ quan thường trực BCĐ. Với tư cách là chủ tài sản vận hành đường dây cao áp, Truyền tải điện Quảng Trị thường xuyên tăng cường công tác kiểm tra và phối hợp tốt với chính quyền địa phương để phát hiện, xử lý các vụ việc vi phạm hành lang an toàn lưới điện, không để xảy ra các vụ việc phức tạp; tổ chức tuyên truyền, phổ biến các quy định, quy phạm pháp luật về bảo vệ an toàn lưới điện cao áp nhằm nâng cao ý thức chấp hành của nhân dân và chính quyền cơ sở.

Vào mùa nắng nóng, nhiệt độ trung bình ở vùng đất “giàu gió, giàu nắng” này luôn ở khoảng 42 độ C, khả năng cháy rừng rất cao, nên ngoài dọn sạch thực bì trong hành lang tuyến, Truyền tải điện Quảng trị còn dọn ở những khu vực nguy cơ cháy rừng tiềm ẩn cao để tránh cháy lan vào hành lang lưới điện; vận động nhân dân ký cam kết bảo vệ rừng và phòng cháy, chữa cháy rừng; thường xuyên theo dõi thông tin dự báo, cảnh báo cháy rừng của Cục Kiểm Lâm để tăng cường kiểm tra phát hiện sớm các điểm cháy, huy động lực lượng, phương tiện chữa cháy rừng trong trường hợp cần thiết.

Người dân vùng đất “phên dậu” Quảng Trị còn nghèo bởi nhiều lý do trong đó có lý do “mưa không thuận, nắng không hòa”, đây cũng chính là những khó khăn đối với những người làm công tác truyền tải điện, nhưng những ngày đi tuyến với các anh, chúng tôi cảm nhận được cái tình người Quảng Trị cũng như người lính truyền tải điện nơi đây mặn như muối biển Cửa Tùng, Cửa Việt.

Tháng 4, cái nắng của những ngày hè tràn qua. Những chùm bông ô môi chưa kịp bung sắc hồng đã bị nắng đốt đến héo quắt. Ai đã từng đến Quảng trị trong những ngày nóng như rang mới cảm nhận được tinh thần trách nhiệm của những người lính truyền tải điện nơi đây. Bất kể nắng mưa, khó khổ, họ vẫn ngày đêm âm thầm làm nhiệm vụ. Với họ, hạnh phúc lớn nhất là được góp sức giữ cho điện thông suốt, chính là góp phần giữ cho cuộc sống người dân ấm no hạnh phúc.