Những khoảnh khắc khó quên

Sách sẽ ra mắt tại Hội sách "Hà Nội - Thành phố vì hòa bình" - hoạt động văn hóa được tổ chức tại Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long - Hà Nội từ ngày 26-9 đến 2-10 tới đây. Ấn phẩm "Hà Nội - Thủ đô Anh hùng, Thành phố vì hòa bình" được thiết kế trên khổ sách ảnh truyền thống (23x30cm), in giấy couche, ước khoảng 320 trang song ngữ Việt - Anh, bìa cứng, số lượng ảnh vào khoảng 450 bức, gấp rưỡi so với nội dung dự kiến.

Dù chỉ thực sự bắt đầu việc biên soạn cuốn sách từ cách đây hai tháng, sau khi có quyết định chính thức về việc này, nhưng với kinh nghiệm thực hiện những ấn phẩm quan trọng về lịch sử và văn hóa Thăng Long - Hà Nội, NXB Hà Nội đã có kế hoạch tập hợp tư liệu ảnh, "có lời" trước với cộng tác viên là một số nghệ sĩ nhiếp ảnh nổi tiếng và các chuyên gia trong những lĩnh vực liên quan từ cuối năm 2013. Sự chủ động đã cho kết quả tích cực, như nhận xét ban đầu của người trong giới là "Hà Nội - Thủ đô Anh hùng, Thành phố vì hòa bình" kể một câu chuyện sinh động về Thủ đô ta. Những bức ảnh được chọn rất "đắt", tô điểm đất ngàn năm văn hiến theo các tiểu chủ đề như: "Thủ đô Hà Nội - Trái tim của cả nước", "Hà Nội từ giải phóng Thủ đô đến giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước", "Hà Nội hướng tới tương lai".
Kể từ ngày Thủ đô được giải phóng, khoảng thời gian 60 năm qua chồng lớp sự kiện quan trọng mà nhiếp ảnh, với đặc quyền "lưu giữ khoảnh khắc", đã ghi lại được. Nguồn ảnh làm nên "Hà Nội - Thủ đô Anh hùng, Thành phố vì hòa bình" được chọn lọc từ các trung tâm lưu trữ ảnh lớn nhất, như TTX Việt Nam, Báo ảnh Việt Nam, kho tư liệu ảnh của NXB Hà Nội cũng như các bảo tàng, trong đó có tác phẩm của khoảng 70 nghệ sĩ và phóng viên nhiếp ảnh nổi tiếng qua các thời kỳ (Vũ Năng An, Hoàng Kim Đáng, Lê Vượng, Đinh Đăng Định, Mạnh Thường, Mai Nam…). Ban biên soạn cuốn sách cho biết, bên cạnh việc chọn lựa ảnh tiêu biểu cho các giai đoạn phát triển của Hà Nội, thách thức lớn khác là làm sao để phần chú thích ảnh thể hiện sự súc tích, bảo đảm thông tin chính xác.

Có nhiều bức ảnh "kinh điển", đã thành quen thuộc với người dân Thủ đô được xuất hiện trở lại trong ấn phẩm này, đơn giản là chúng không thể thiếu mỗi khi nhiếp ảnh muốn nói về Hà Nội như bức: "Tiếp quản Thủ đô", "Bác sĩ Trần Duy Hưng đứng trên xe, trong đoàn quân tiến vào tiếp quản Thủ đô ngày 10-10-1954" hay "Xác máy bay B-52"… Đó là những hình ảnh đã "đóng đinh" trong lịch sử Thủ đô và dân tộc, không chỉ lưu giữ sự kiện mà còn lưu giữ cảm xúc, là minh chứng cho một Hà Nội Anh hùng, Thành phố vì hòa bình.

Để tăng sức nặng thông tin cho những bức ảnh tiêu biểu, phía biên soạn đưa những bài giới thiệu khái quát về giai đoạn lịch sử nào đó của Hà Nội trước mỗi phần của sách. Trong đó, phần mở đầu "Thủ đô Hà Nội - Trái tim của cả nước" do nhà nghiên cứu Giang Quân thể hiện. Ông đã chắt lọc hiểu biết, tình cảm của mình để làm rõ ý nghĩa lịch sử và đặc trưng văn hóa của Thủ đô: "Kết tinh nền văn minh sông Hồng, Thăng Long đã tạo cho mình nền văn hóa tiêu biểu của kỷ nguyên văn minh Đại Việt. Đến hôm nay, Hà Nội lại nguyên vẹn là nơi hội tụ, tỏa sáng của tinh hoa trí tuệ Việt"… Đó cũng là tinh thần lớn xuyên suốt ấn phẩm ảnh song ngữ này.