Nhức nhối nạn xe dù

Xe dù, bến cóc ngang nhiên hoạt động

Dạo quanh các quận trung tâm TP như quận 1, 5, 10 hay các quận Tân Bình, Tân Phú, Bình Tân… không quá khó để bắt gặp cảnh các DN vận tải hành khách hoạt động theo tuyến cố định nhưng núp bóng xe du lịch. Địa bàn hoạt động mạnh nhất của "xe dù bến cóc" là khu vực cửa ngõ phía Đông TP như các tuyến QL13, 1A, hướng từ Khu du lịch Suối Tiên (quận Thủ Đức) đi Đồng Nai; đường Nguyễn Thái Bình, Lê Lai, Phạm Ngũ Lão (quận 1), đường Thoại Ngọc Hầu (quận Tân Bình)… Các xe này thường chạy lòng vòng đón khách hoặc đứng đợi khách trước những cây xăng để nếu bị cơ quan chức năng "sờ gáy" sẽ vin cớ đang đổ xăng. Nếu khách đồng ý, lập tức những chiếc xe dù này liền tạt vào lề đường và phụ xe sẽ nhanh chóng "bốc" cả khách và hành lý lên xe chỉ trong vòng vài giây. Một số DN lại chọn hình thức liên hệ qua điện thoại, trực tiếp đặt chỗ trước, sau đó hẹn giờ đón khách tại một điểm cố định (thường là văn phòng, trụ sở giao dịch của "nhà xe").

Có mặt tại các tuyến đường Nguyễn Thái Bình, Lê Lai, Phạm Ngũ Lão (quận 1), khu vực thường có nhiều xe dù đứng đón khách, ai cũng dễ nhận thấy cứ khoảng 5 phút lại có 1 chuyến xe nhồi kín khách chạy qua. Dù trên kính xe ghi rõ dòng chữ "cho thuê xe hợp đồng, vận chuyển hàng hóa, vận chuyển hành khách tour và bưu phẩm nhanh", nhưng thực tế những chiếc xe này lại vận chuyển hành khách theo tuyến cố định và đón trả khách ngay tại văn phòng giao dịch. Theo phản ánh của một số DN vận tải hành khách, hiện có 3 công ty gồm Hoa Mai, Thiên Phú, Minh Thắng đang hoạt động núp bóng xe du lịch, mỗi ngày có khoảng hơn 100 đầu xe chạy ngoài bến, nhưng chỉ có khoảng 10 chiếc vào bến. Điều đáng nói là trạm bán vé và đón khách của nhiều DN "open tour" nằm ngay trên đường Lê Hồng Phong, gần trụ sở cơ quan thanh tra Sở Giao thông Vận tải TP, tuy nhiên không hiểu vì sao lại không bị xử lý?

Cần chế tài mạnh

Thống kê của Tổng Công ty Cơ khí giao thông vận tải TP Hồ Chí Minh (Samco) - cơ quan quản lý hai bến xe Miền Đông và Miền Tây, mỗi ngày có khoảng hơn 10.000 hành khách được hàng trăm xe dù vận chuyển đi các tuyến Vũng Tàu, Đà Lạt, Nha Trang, Buôn Mê Thuột, Phan Thiết, Quảng Ngãi, Đà Nẵng, Huế… Theo ông Nguyễn Ngọc Thừa, Giám đốc Bến xe Miền Đông, hoạt động của xe dù ảnh hưởng không nhỏ đến trật tự ATGT, gây mất mỹ quan đô thị, kỷ cương và uy tín của ngành vận tải, tạo ra môi trường cạnh tranh không lành mạnh, gây thiệt hại cho các đơn vị kinh doanh vận tải làm ăn chân chính. Tuy nhiên, cho đến nay các cơ quan chức năng của TP vẫn chưa có giải pháp xử lý triệt để. Nếu tính bình quân 100.000 đồng/vé thì mỗi ngày Nhà nước sẽ thất thu cỡ một trăm triệu đồng, nếu tính ra một tháng và cả năm sẽ là một khoản tiền không hề nhỏ.

Tình trạng xe dù ở TP Hồ Chí Minh không là chuyện mới, nhưng việc ngày càng có nhiều xe dù ngang nhiên hoạt động mà không bị xử lý đang gây bức xúc dư luận. Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do "cung" nhiều hơn "cầu", nên các DN vận tải, các chủ xe tìm đủ mánh lới để tranh giành khách. Ông Huỳnh Minh Hoàng, Giám đốc Công ty TNHH Dịch vụ và vận tải ô tô Hoàng Sơn, bức xúc cho biết, việc làm của các DN này đã vi phạm nghiêm trọng về kinh doanh và điều kiện kinh doanh bằng xe ô tô theo Nghị định 91/2009 của Chính phủ. Điều đáng nói các DN vận tải trá hình không bị ràng buộc về biểu đồ, hành trình chạy xe, không bị giám sát giá vé, không phải in ấn phát hành vé... Mặt khác, do điểm đón khách thường nằm ở trung tâm TP nên các DN này được nhiều hành khách lựa chọn, do các bến xe liên tỉnh thường nằm ở vị trí xa trung tâm.

Trước thực trạng trên, mới đây Samco đã cùng 8 DN vận tải của TP đã có văn bản gửi UBND TP và Sở Giao thông Vận tải, kiến nghị xử lý nghiêm hoạt động vận tải bằng xe ô tô theo tuyến cố định giả danh hình thức "open tour"; đồng thời yêu cầu chấn chỉnh và thực hiện nghiêm các quy định về tổ chức và quản lý hoạt động vận tải bằng xe ô tô trên địa bàn TP Hồ Chí Minh, tuy nhiên đến nay vẫn phải chờ đợi hồi âm.

Theo quy hoạch giao thông vận tải TP đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Bến xe Miền Đông sẽ được rời ra khu vực Suối Tiên (quận 9) và Bến xe Miền Tây sẽ chuyển ra QL1A (huyện Bình Chánh). Dự kiến đến năm 2015-2016, cả hai bến xe mới này sẽ đi vào hoạt động. Song với tình trạng xe dù hoạt động tràn lan như hiện nay cùng với thói quen của người dân (thích đón xe dọc đường), nhiều DN vận tải đang lo ngại hai bến xe trên sẽ khó mà hoạt động hiệu quả khi rời xa trung tâm TP.