Nguy cơ chết người từ thịt cóc

Mới đây, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hòa Bình cấp cứu hai mẹ con chị Khà Thị T (52 tuổi, ở huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình) nhập viện trong tình trạng đau đầu, tê bì chân tay, nôn và đi ngoài nhiều lần. Riêng người con còn có triệu chứng khó thở, đau tức ngực, rối loạn nhịp tim. Trước đó, hai mẹ con làm thịt cóc để chế biến thức ăn. Mặc dù, cẩn thận lột bỏ da cóc và nội tạng bên trong, chỉ lấy phần thân để chế biến thức ăn nhưng thấy cóc có trứng, hai mẹ con đã lọc lấy bọc trứng để chế biến cùng thịt. Sau khi ăn thịt và trứng cóc, mẹ con chị T thấy xuất hiện các biểu hiện ngộ độc. Tại bệnh viện, hai người nhanh chóng được điều trị và chăm sóc tích cực bằng các biện pháp đào thải chất độc, truyền dịch, điều chỉnh rối loạn nước và điện giải. May mắn, hai mẹ con đã qua cơn nguy kịch.

Đây không phải là trường hợp duy nhất bị ngộ độc sau khi ăn thịt và trứng cóc. Bác sĩ Lê Ngọc Duy, Trưởng khoa Cấp cứu và Chống độc (Bệnh viện Nhi trung ương) cho biết, thịt cóc chứa nhiều đạm và kẽm, thường được người dân chế biến cho trẻ ăn, hy vọng chữa được bệnh còi xương, suy dinh dưỡng. Tuy thịt cóc không chứa độc tố, nhưng nhiều bộ phận khác của cóc lại chứa độc tố, trong đó có độc tố chết người như tetrodotoxin. Ngoài ra, gan, trứng, da, mủ, mắt và hạch thần kinh (dọc hai sống lưng) của cóc cũng chứa bufotenin - một chất cực độc, dễ gây chết người. Chất độc này dù chế biến ở nhiệt độ cao cũng khó bị phân hủy. Do đó, nếu sơ chế thịt cóc sai quy trình có thể dẫn tới ngộ độc, thậm chí là tử vong.

Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) cũng cho rằng, bên cạnh những lợi ích thì thịt cóc cũng có những nguy cơ rất lớn đe dọa đến sức khỏe và tính mạng của con người. Một trong những nguy cơ ngộ độc là do ăn thịt cóc bị nhiễm độc tố từ nhựa cóc, gan, mật bị dập nát dính vào thịt hoặc có trường hợp bị ngộ độc sau khi ăn gan, trứng cóc như hai mẹ con ở Hòa Bình nêu trên. Triệu chứng ngộ độc độc tố cóc biểu hiện cấp tính, xuất hiện 1-2 giờ sau khi ăn (có thể sớm hơn nếu uống rượu, bia) với các biểu hiện như: Chướng bụng, đau bụng trên rốn kèm theo nôn mửa, có thể bị tiêu chảy; hồi hộp, đánh trống ngực, tim đập nhanh… Sau đó là loạn nhịp tim, trụy tim mạch, huyết áp lúc đầu cao sau đó tụt; rối loạn cảm giác (đau như kim chích ở đầu ngón tay, chân, tê môi), chóng mặt, ảo giác, vã mồ hôi lạnh, tăng tiết nước bọt, có thể khó thở, ngừng thở, ngừng tim; bí đái, thiểu niệu, vô niệu và nặng hơn là dẫn đến suy thận cấp.

Để phòng tránh ngộ độc, bác sĩ Lê Ngọc Duy khuyến cáo, các gia đình không nên ăn thịt cóc. Bởi vì nọc độc cóc có thể tiết qua hạch bạch huyết truyền đi khắp da, mủ, trứng và gan. Thêm vào đó, thịt, mỡ cóc dù không có độc tố nhưng trong quá trình chế biến không cẩn thận vẫn có thể nhiễm độc. Bên cạnh đó, cóc rất bẩn, có nhiều giun sán, ký sinh trùng nên tránh sử dụng các sản phẩm chế biến sẵn như ruốc cóc, thịt cóc, do không bảo đảm vệ sinh, an toàn thực phẩm. Ngoài ra, tuyệt đối không ăn nội tạng, trứng cóc. Khi gặp người bị ngộ độc thịt cóc, cần nhanh chóng gây nôn để loại bỏ tối đa độc tố trong cơ thể và nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu kịp thời.

Theo các chuyên gia y tế, chính quyền địa phương cần tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục kiến thức phòng ngừa ngộ độc do các độc tố tự nhiên trong thực phẩm, đặc biệt là khuyến cáo người dân tuyệt đối không thu hái, đánh bắt, kinh doanh hoặc sử dụng các động vật, thực vật lạ có nguy cơ gây ngộ độc như: Cóc, cá nóc, nấm rừng, cây/củ/quả lạ, côn trùng lạ…