Một nước hai “vua”

Cuộc tranh giành quyền lực chưa có hồi kết đang đẩy chính trường quốc gia Tây Phi này đứng trước nguy cơ bất ổn trong bối cảnh nền kinh tế gặp nhiều thách thức.

Tranh cãi bắt nguồn từ sau sự kiện Tổng thống L.Gbagbo tuyên bố nhậm chức, bất chấp đối thủ là cựu Thủ tướng A.Ouattara là người được Ủy ban bầu cử Cote d'Ivoire cũng như cộng đồng quốc tế ủng hộ trong cuộc bầu cử tổng thống diễn ra hôm 27-11 vừa qua.

Tuyên bố của ông L.Gbagbo được đưa ra sau khi Hội đồng Hiến pháp - cơ quan có thẩm quyền xác nhận kết quả bầu cử ở Cote d'Ivoire - công nhận ông đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử vừa qua với 51,45% số phiếu bầu, trong khi ông A.Ouattara chỉ giành được 48,55% số phiếu. Thủ tướng đương nhiệm Guillaume Soro cũng đã tuyên bố công nhận thủ lĩnh đối lập A.Ouattara là tổng thống nước này khi cho rằng kết quả bầu cử có gian lận, đồng thời đệ đơn từ chức lên đương kim Tổng thống L.Gbagbo.

Trở lại với cuộc bầu cử hôm 27-11, đây là cuộc bầu cử tổng thống đầu tiên ở Cote d'Ivoire kể từ năm 2005 đến nay và được coi là bước cuối cùng trong tiến trình hòa bình nhằm chấm dứt tình trạng khủng hoảng chính trị dai dẳng ở quốc gia Tây Phi này sau cuộc nội chiến 2002-2003. Cuộc bầu cử đáng lẽ diễn ra năm 2005 nhưng bị hoãn 6 lần cho đến ngày 31-10 mới diễn ra vòng một và vòng hai ngày 27-11. Mặc dù đã áp đặt lệnh giới nghiêm nhưng cuộc bầu cử này vẫn diễn ra trong bạo lực, với 20 người đã thiệt mạng.

Bất chấp nỗ lực của cộng đồng quốc tế, đặc biệt là các nước Liên minh châu Phi (AU) nhằm tìm lối thoát cho cuộc khủng hoảng hiện nay ở Cote d'Ivoire, nhưng xem ra tình hình chưa được cải thiện. Trong bối cảnh đó, Liên hợp quốc vừa phải quyết định tạm thời rút 460 nhân viên hậu cần sang nước Gambia láng giềng, chỉ để lại lực lượng gìn giữ hòa bình tiếp tục nhiệm vụ tại nước này. Liên minh châu Âu (EU) cũng dọa áp đặt các biện pháp trừng phạt mới đối với Cote d'Ivoire nếu cuộc khủng hoảng này không sớm được giải quyết. Chưa hết, tại cuộc họp thượng đỉnh khẩn cấp diễn ra ở thủ đô Abuja (Nigeria) hôm 7-12, Cộng đồng Kinh tế Tây Phi (ECOWAS) đã đình chỉ tư cách thành viên của Cote d'Ivoire, khi kêu gọi Tổng thống mãn nhiệm Laurent Gbagbo từ bỏ quyền lực ngay lập tức; đồng thời công nhận ứng cử viên Alassane Ouattara là người chiến thắng.

Là nền Cộng hòa hiện thân của sức mạnh hành pháp hoàn toàn nằm trong tay của tổng thống, trong những năm 1980, cuộc khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng đã khiến Cote d'Ivoire trở nên rối loạn về chính trị cũng như bất ổn về xã hội. Trong bối cảnh đó, dư luận thế giới hết sức lo ngại nguy cơ xảy ra nội chiến tại quốc gia Tây Phi này, dù hòa bình vừa mới chính thức được vãn hồi sau cuộc nội chiến 2002-2003. Đây được cho là kịch bản tồi tệ nhất đối với toàn khu vực, khi các dòng người tị nạn sẽ đổ sang các nước láng giềng.

Với thái độ cương quyết "giữ ghế" của Tổng thống đương nhiệm L.Gbagbo cũng như cựu Thủ tướng đối lập A.Ouattara hiện nay, việc tìm lời giải cho bài toán tranh giành quyền lực ở quốc gia hiện có hai vua này thật không đơn giản.