Một loạt sai phạm của công ty đa cấp bị phanh phui

Cụ thể, tại Công ty Cổ phần Liên kết tri thức (K-Link), kết quả kiểm tra cho thấy, một số hợp đồng bán hàng đa cấp của Công ty ký với nhà phân phối không điền đầy đủ các thông tin theo quy định. Hành vi này có dấu hiệu vi phạm Điều 24 Nghị định 42/2014 của Chính phủ (Nghị định 42).

Nhiều nhà phân phối có địa chỉ ghi trên CMND tại một địa phương nhưng hoạt động kinh doanh tại một địa phương khác. Vì vậy, Đoàn kiểm tra đã yêu cầu Công ty áp dụng các biện pháp để quản lý phạm vi hoạt động của nhà phân phối, bảo đảm báo cáo chính xác phạm vi hoạt động của nhà phân phối tới các cơ quan quản lý.

Công ty còn không cung cấp được bằng chứng về việc đã gửi Báo cáo định kỳ 6 tháng đầu năm 2015 đến Sở Công thương Bạc Liêu và Đà Nẵng; Báo cáo định kỳ năm 2015 đến Sở Công thương Tây Ninh, nơi Công ty có hoạt động bán hàng đa cấp.

Ngoài ra, Công ty không kê khai đầy đủ thông tin về số lượng hàng bán và số tiền mua hàng thu từ từng nhà phân phối.

Với Công ty TNHH Nhượng quyền Thương mại Thăng Long, Công ty ký hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp không theo mẫu hợp đồng đã được sửa đổi, bổ sung theo Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp sửa đổi lần 4 ngày 25/9/2015; đã ký nhiều hợp đồng với cùng một nhà phân phối và cho phép một nhà phân phối có nhiều mã số.

Địa điểm tổ chức đào tạo trong danh sách đào tạo của Công ty không khớp với địa điểm thông báo tổ chức hội nghị, hội thảo, đào tạo.

Bên cạnh đó, Công ty không xuất trình được bằng chứng chứng minh rằng Công ty đã thực hiện thủ tục thông báo tới các Sở Công thương Bắc Ninh, Vĩnh Phúc đối với lần sửa đổi, bổ sung thứ 4 và tới các Sở Công thương Thái Bình, Phú Thọ, Đồng Nai, Vĩnh Phúc đối với lần sửa đổi, bổ sung thứ 5 của Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp.

Công ty thừa nhận chưa giám sát hết toàn bộ hoạt động của các nhà phân phối (hoạt động dưới vai trò đại lý ký gửi hàng hóa) ở các thị trường, dẫn tới việc các nhà phân phối này chưa tuân thủ quy tắc hoạt động của Công ty.

Trong quá trình thực hiện các chương trình khuyến mại, Công ty cho phép nhà phân phối nhận các lợi ích không được quy định trong Chương trình trả thưởng cũng như nội dung khuyến mại đã đăng ký.

Quá trình kiểm tra phát hiện, nhà phân phối của Công ty có mua hàng và được nhận hoa hồng nhưng không nằm trong danh sách những nhà phân phối mua hàng và hưởng hoa hồng được Công ty cung cấp cho Đoàn kiểm tra. Công ty kê khai và ghi nhận doanh thu thấp hơn số liệu do đại lý cung cấp khoảng 34 tỷ đồng. Các hành vi này có dấu hiệu huy động tiền từ nhà phân phối, gian lận, vi phạm quy định của pháp luật về thuế.

Một số nhà phân phối có địa chỉ tại các địa phương Công ty chưa hoàn thành thủ tục thông báo hoạt động bán hàng đa cấp. Tuy nhiên, có thể xảy ra tình huống nhà phân phối có địa chỉ ghi trên CMND tại một địa phương nhưng hoạt động kinh doanh tại một địa phương khác. Vì vậy, Đoàn kiểm tra yêu cầu Công ty áp dụng các biện pháp để quản lý phạm vi hoạt động của nhà phân phối, bảo đảm báo cáo chính xác phạm vi hoạt động của nhà phân phối tới các cơ quan quản lý...

Tại Công ty Cổ phần Liên minh tiêu dùng Việt Nam, Công ty đã sử dụng một số hợp đồng không đúng với mẫu đã đăng ký với Cục Quản lý cạnh tranh để ký kết với nhà phân phối, không điền đầy đủ thông tin nhà phân phối theo quy định, ký hợp đồng với người nước ngoài khi họ chưa có giấy phép lao động tại Việt Nam; cho phép một nhà phân phối có nhiều hơn một mã kinh doanh trên hệ thống.

Ngoài ra, công ty này không thực hiện thủ tục thông báo tới các Sở Công thương đối với lần sửa đổi, bổ sung thứ 3 của Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp; thực hiện báo cáo định kỳ 6 tháng cuối năm 2015 đến 40 Sở Công thương và Cục Quản lý cạnh tranh, nhưng các báo cáo này được thực hiện không đúng thời hạn, chủ yếu thực hiện vào tháng 3/2016.

Điều đáng nói, Công ty chưa thực hiện đào tạo và cấp chứng chỉ đào tạo cơ bản về bán hàng đa cấp theo quy định cho toàn bộ các nhà phân phối đã ký hợp đồng và thực hiện việc bán hàng đa cấp cho Công ty; khấu trừ thuế thu nhập cá nhân của người tham gia bán hàng đa cấp không đúng với thực tế hoa hồng đã chi trả cho người tham gia; có dấu hiệu báo cáo không đầy đủ về tình trạng tồn kho.

Qua kiểm tra tài liệu lưu hành các sản phẩm: Thực phẩm chức năng viên nang mềm dầu cá biển giọt vàng Alaska, phân bón lá Eco-Hydro, Eco-Nereo và phân bón hữu cơ vi sinh EMZ, đoàn kiểm tra phát hiện Công ty có dấu hiệu vi phạm quy định về ghi nhãn sản phẩm và lưu thông hàng hóa chưa đủ điều kiện trên thị trường.

Kiểm tra xác suất theo thống kê của Công ty, Đoàn kiểm tra phát hiện một số nhà phân phối có phát sinh doanh số trên thực tế nhưng không được ghi nhận vào doanh thu của Công ty. Hành vi này cho thấy Công ty có dấu hiệu không kê khai đầy đủ doanh thu, sử dụng hóa đơn, chứng từ không phù hợp, vi phạm quy định pháp luật về thuế.

Với Công ty Cổ phần Tập đoàn Liên kết Việt Nam(Công ty Vinalink), Website của Công ty tại địa chỉ Vina-link.com.vn là website thương mại điện tử bán hàng nhưng chưa được thông báo với cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền theo quy định. Trên website này, một số sản phẩm không có thông tin hoặc thông tin không chính xác như mô tả trong giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp, ví dụ: CapheLink New và CapheLink 2. Hành vi này có dấu hiệu vi phạm quy định về quản lý hoạt động thương mại điện tử.

Quy định về “doanh thu bán hàng đa cấp” tại Điều 27 Nghị định 42 chưa chỉ rõ là “doanh thu bán hàng đa cấp trước thuế” hay “doanh thu bán hàng đa cấp sau thuế” nên có thể dẫn đến cách hiểu và áp dụng không thống nhất tại các doanh nghiệp. Vì vậy, Đoàn kiểm tra kiến nghị các cơ quan chức năng có sự điều chỉnh phù hợp để bảo đảm việc áp dụng thống nhất tại các công ty bán hàng đa cấp.

Công ty cung cấp 11 bộ hồ sơ của các nhà phân phối có doanh số cao nhất và thu nhập cao nhất năm 2014 và 2015, trong đó có 7 người mua hàng qua điện thoại nên không có ký nhận hàng trên hóa đơn. Công ty đã liên hệ và có giấy xác nhận của các nhà phân phối khẳng định có đặt mua hàng qua điện thoại và đã nhận đủ hàng, vì nhà xa nên chưa ký nhận trên hóa đơn. Đoàn kiểm tra đã đề nghị Công ty tuân thủ đầy đủ các quy định của pháp luật về thuế trong việc lập và lưu trữ chứng từ kế toán.

Với  4 công ty đã có kết luận kiểm tra, tùy theo tính chất của hành vi có dấu hiệu vi phạm, Bộ Công thương đã chuyển cho các cơ quan liên quan để xử lý, hoặc tiến hành điều tra để xử lý, theo thẩm quyền.

Riêng đối với các hành vi có dấu hiệu vi phạm các quy định về quản lý hoạt động bán hàng đa cấp, Bộ Công thương đã chỉ đạo Cục Quản lý cạnh tranh triển khai ngay quy trình xử lý theo quy định của Luật Cạnh tranh. Kết quả xử lý sẽ sớm được công bố công khai.

Trước đó, tháng 3, Bộ trưởng Bộ Công thương đã ký quyết định thành lập Đoàn kiểm tra việc chấp hành pháp luật về bán hàng đa cấp đối với 7 doanh nghiệp. Thành phần Đoàn kiểm tra bao gồm đại diện Cục Quản lý cạnh tranh, Cục Quản lý thị trường và Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về kinh tế và tham nhũng (C46).