Mổ xẻ và quyết tâm trị "bệnh" nợ xây dựng cơ bản

Bà Ngô Thị Doãn Thanh, Chủ tịch HĐND TP Hà Nội trực tiếp điều hành phiên chất vấn

Đầu giờ sáng, trước khi đi vào chất vấn trực tiếp các ĐB đã nghe ông Nguyễn Văn Nam, Uỷ viên Thường trực HĐND TP báo cáo tóm tắt tổng hợp kiến nghị của cử tri tại các cuộc tiếp xúc cử tri trước kỳ họp thứ 8 HĐND TP.

Tiếp đó, Phó chủ tịch UBND TP Vũ Hồng Khanh trình bày báo cáo tóm tắt kết quả thực hiện kết luận tại phiên chất vấn của Chủ tịch HĐND TP kỳ họp thứ 7.

Báo cáo tập trung trả lời vào 4 nhóm vấn đề: Kinh tế - ngân sách và hỗ trợ DN phát triển sản xuất kinh doanh; đô thị và trật tự xã hội (phòng cháy chữa cháy); văn hóa – xã hội và dân sinh (chợ, nước sạch, nông thôn) và nhóm vấn đề quản lý đất đai, giải phóng mặt bằng (xây dựng trường học).

Bước sang phần chất vấn trực tiếp, bà Ngô Thị Doãn Thanh cho biết sẽ chọn 3 nhóm vấn đề chính để tiến hành chất vấn là kinh tế ngân sách, quản lý đất đai và xã hội, dân sinh.

Trên cơ sở báo cáo trả lời của Phó chủ tịch Vũ Hồng Khanh, các ĐB đã dành nhiều câu hỏi chất vấn

Phó chủ tịch UBND TP Vũ Hồng Khanh

ĐB Nguyễn Hoài Nam (Hai Bà Trưng) bày tỏ lo lắng về việc bảo đảm an toàn PCCC tại các cây xăng chưa đủ điều kiện trên địa bàn TP Hà Nội hiện nay. Đặc biệt, cử tri quận Hai Bà Trưng vẫn rất lo lắng về cây xăng trên đường Nguyễn Đình Chiểu. “Biện pháp lý thuyết thì nhiều nhưng thực tế kiểm tra mới phát hiện ra không đủ điều kiện kinh doanh. UBND TP cần chỉ đạo việc thanh tra, kiểm soát chặt chẽ hơn vì sự cố trong PCCC thường gây hậu quả nghiêm trọng” – ĐB Nam đề xuất.

Nêu chất vấn về quản lý chợ dân sinh, ĐB Nguyễn Thị Thùy (Mỹ Đức) cho biết chợ dân sinh 19-12 và chợ Mơ bắt đầu và sắp đưa vào hoạt động, đề nghị UBND TP cho biết có giải pháp gì trong quản lý để các chợ này không rơi vào tình trạng “vắng tanh vắng ngắt” như một số chợ hiện nay.

ĐB Nguyễn Hoài Nam

ĐB Nguyễn Đình Dương (Từ Liêm) tiếp tục chất vấn, “truy” đến cùng về số nợ xây dựng cơ bản của TP từ tháng 6 đến 2013 tăng thêm là bao nhiêu

ĐB Nguyễn Nguyên Quân cho rằng các giải pháp TP đặt ra trong thời gian vừa qua trong xử lý các chợ cóc, chợ tạm đạt hiệu quả chưa cao. Các chợ cóc tiếp tục hoạt động, ảnh hưởng đến giao thông như chợ cóc ở ven QL 21B, một đoạn 5km có tới 3 chợ hoạt động. ĐB này mong TP phải có chỉ đạo quyết liệt để chính quyền các cơ sở tăng cường công tác quản lý, bảo đảm đời sống của nhân dân.

ĐB Nguyễn Thị Thùy

Trong phần trả lời, Phó chủ tịch Vũ Hồng Khanh chia sẻ băn khoăn của ĐB về PCCC là chính đáng bởi đối với Thủ đô Hà Nội, yếu tố hạ tầng kỹ thuật do lịch sử để lại đang đặt ra nhiều vấn đề như các xe PCCC ko thể tiếp cận được đến tất cả các hộ dân vì có ngõ ngách rất nhỏ, nhà rất cao. TP đang trong giai đoạn tập trung nguồn lực cho các phương tiện, thiết bị giúp PCCC tốt hơn.

Với kinh doanh xăng dầu,UBND TP đã giao các sở, ngành liên quan rà soát lại toàn bộ cửa hàng xăng dầu trên địa bàn, yêu cầu tất cả các cơ sở chưa đủ điều kiện phải hoàn chỉnh, nếu không sẽ dừng hoạt động. “Khi phát hiện ra các cơ sở thiếu các giấy phép đăng ký kinh doanh thì lỗi, thuộc về trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước. Tới đây, TP tiếp tục cho kiểm tra sâu, xem xét xử lý với những trường hợp dể xảy ra vi phạm” – Phó chủ tịch nhất mạnh.

Trong quy hoạch, quản lý các trung tâm thương mại, chợ dân sinh, chợ tạm, chợ cóc, Phó chủ tịch cũng cho biết TP quyết định dừng việc chuyển các chợ dân sinh thành các trung tâm thương mại bởi trong thời điểm hiện nay, các chợ dân sinh chưa nhất thiết phải chuyển sang vì liên quan đến thói quen, điều kiện sinh hoạt, thu nhập của người dân.

Với các chợ cóc, chợ tạm, lãnh đạo TP kiên trì chỉ đạo giải quyết nhiều năm, từ giải tỏa, xử lý, xử phạt đến chỉ đạo UBND quận huyện tìm những khu đất trống chưa đưa vào khai thác sử dụng theo lộ trình dự án, địa điểm quy hoạch… đưa người dân vào kinh doanh buôn bán. Kết quả thực hiện UBND TP sẽ có báo cáo sau.

“Làm thế nào để chợ 19-12 ko lặp lại chuyện chợ “vắng tanh vắng ngắt” – trả lời câu hỏi này của ĐB Thùy, Phó chủ tịch lý giải nguyên nhân bắt nguồn từ thói quen của người dân. TP đã chỉ đạo tập trung tạo điều kiện cho chủ kinh doanh ở cac chợ trung tâm thương mại ra phía ngoài, tiếp cận được với người mua, người tiêu dùng.

Kết thúc phần tái chất vấn thực hiện các kết luận của chủ tọa tại kỳ họp thứ 7, chuyển sang chất vấn tại kỳ họp thứ 8, bà Ngô Thị Doãn Thanh cho biết tính đến ngày 29/11/2013 các vị đại biểu HĐND TP đã gửi tới kỳ họp HĐND 29 câu chất vấn. Thường trực HĐND đã tổng hợp, chuyển đến UBND Thành phố để trả lời theo thẩm quyền.

Trên cơ sở các câu chất vấn của đại biểu, Thường trực HĐND TP lựa chọn, tổng hợp một số nội dung để UBND TPtrả lời trực tiếp tại hội trường là kinh tế ngân sách, quản lý đất đai và xã hội, dân sinh. Đây là những nội dung đang được nhiều cử tri và đại biểu quan tâm, đề nghị UBND và các cơ quan có trách nhiệm trả lời trực tiếp tại hội trường.

Trong nhóm vấn đề thứ nhất về kinh tế - ngân sách và hỗ trợ doanh nghiệp phát triển sản xuất kinh doanh, HĐND TP đề nghị UBND TP báo cáo tình trạng nợ xây dựng cơ bản, nguyên nhân, trách nhiệm và giải pháp xử lý nợ; khắc phục tình trạng nợ trong thời gian tới và trong năm 2013;  TP đã rà soát bao nhiêu dự án BT, BOT; kết quả rà soát về tiến độ, chất lượng và việc sử dụng đất giao đối ứng với các dự án BT như thế nào? Biện pháp của UBND Tp trong quản lý những dự án này trong thời gian tới?

Hai nội dung chất vấn này được ông Ngô Văn Quý, GĐ Sở Kế hoạch Đầu tư trả lời

Ông Ngô Văn Quý, GĐ Sở Kế hoạch Đầu tư

Theo ông Quý, tính đến thời điểm 30-6-2013, TP có 31 đơn vị có khối lượng thực hiện XDCB vượt kế hoạch giao chưa được thanh toán gồm 2.243 dự án với số vốn đầu tư hơn 3.200 tỷ đồng.

Chia theo phân cấp nhiệm vụ chi, khối lượng các dự án thuộc nhiệm vụ chi ngân sách TP và ngân sách TP hỗ trợ các quận, huyện, thị xã là 345 dự án với số vốn hơn 1.400 tỷ đồng; khối lượng XDCB thuộc nhiệm vụ chi ngân sách cấp huyện chưa được thanh toán là 1.175 dự án với số vốn gần 1.300 tỷ đồng; khối lượng thuộc ngân sách cấp xã là 720 dự án với số vốn hơn 550 tỷ.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này được ông Quý chỉ ra là do nhu cầu đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng từ nguồn vốn ngân sách lớn, trong khi đó nguồn vốn cân đối có hạn; tình hình khó khăn về kinh tế, thị trường bất động sản đóng băng, nguồn thu từ đấu giá Quỹ sử dụng đất hụt với dự toán đầu năm.

Ngoài ra, chủ đầu tư chưa thực hiện nghiêm quy định của Nhà nước về quản lý đầu tư và xây dựng, để nhà thầu thi công vượt kế hoạch đầu tư, chậm quyết toán công tình hoàn thành làm cơ sở thanh toán; một số chủ đầu tư còn cho triển khai dự án khi chưa có kế hoạch vốn bố trí; việc bố trí còn dàn trải, phân tán, dẫn đến thiếu vốn cho công trình gây ra nợ đọng XDCB…

“Trách nhiệm để xảy ra tình trạng khối lượng XDCB vượt kế hoạch vốn đàu tư và chưa được thanh toán trước hết là các chủ đầu tư dự án, các sở, ngành, UBND quận, huyện, thị xã có khối lượng vượt kế hoạch chưa có vốn thanh toán; công tác tham mưu quản lý nhà nước và XDCB của các sở, ngành liên quan, chỉ đạo của TP đã tích cực tuy còn chưa quyết liệt” – ông Quý nhận xét.

Mổ xẻ và quyết tâm trị "bệnh" nợ xây dựng cơ bản

“Số nợ XDCB hiện nay đã tăng đến hơn 3.000 tỷ, theo cá nhân tôi đã thực sự đáng lo ngại và báo động. Tại sao TP đã chỉ đạo, cảnh báo mà số nợ vẫn tăng? có hay không sự chủ quan trong chỉ đạo, điều hành? Trong bối cảnh thu ngân sách gặp khó khăn, dự báo sẽ còn khó khăn trong 2014, có hay không việc chạy theo thành tích, gây áp lực chỉ tiêu giao quá cao ở một số nơi mà ngân sách không có khả năng đáp ứng? – ĐB Phạm Thị Thanh Mai (Hà Đông) chất vấn.

Đại biểu Phạm Thị Thanh Mai.

Lý giải nguyên nhân khiến tỷ lệ nợ đầu tư XDCB tăng lên, ông Ngô Văn Quý đưa ra 3 lý do: đối tượng nợ tăng lên, một số huyện báo cáo tăng và có 10 đơn vị có kê khai thêm nợ.

Theo tinh thần chỉ đạo của UBND TP, hàng năm việc thống kê được thực hiện ở hai thời điểm: 30-6 và 31-12. Do đó, thời điểm hiện nay chưa thể biết được số nợ của năm 2013 có tiếp tục tăng lên nữa hay không. GĐ Sở Kế hoạch đầu tư “khất” sẽ báo cáo các ĐB ở kỳ họp lần sau.

Việc một số chủ đầu tư còn cho triển khai dự án khi chưa có kế hoạch vốn bố trí, ông Quý khẳng định từng quận, huyện, đơn vị phải kiểm điểm nghiêm túc.

Trước các chất vấn liên tiếp và phần trả lời của vị đại diện UBND TP dường như chưa thoả mãn được các ĐB, Chủ tịch HĐND TP Ngô Thị Doãn Thanh cũng nêu câu hỏi: “Bệnh nợ XDCB có chữa được ko? Giải pháp gì và lúc nào thì chữa xong?”

Trả lời cho chất vấn này, ông Quý cho biết ngắn gọn: Để chấm dứt nợ XDCB hoàn toàn là rất khó. Tuy nhiên, nếu TP quyết liệt, các quận, huyện, sở, ngành thực hiện nghiêm thì tin rằng xử lý được tình trạng nợ XDCB.

Phó Chủ tịch HĐND TP Lê Văn Hoạt nhận định câu hỏi của ĐB xung quanh nợ XDCB là rất sát, được TƯ, TP, HĐND quan tâm từ nhiều năm nay. Đây cũng không phải là lần đầu tiên vấm đề được đưa ra chất vấn. Do đó, ông chia sẻ, đồng tình cao với ý kiến các ĐB

“Trong số các nguyên nhân mà UBND Tp đã trình bày, qua giám sát của Thường trực HDND cho thấy còn một nguyên nhân nữa là nhận thức của cán bộ cấp huyện còn “mù mờ”, cho rằng nợ XDCB là “chuyện bình thường”. Ngoài ra, trong công tác kiểm tra, kiểm soát có tình trạng cứ ra văn bản là xong” – Ông Hoạt nói.

Trong phần kết luận cho nội dung chất vấn đầu tiên liên quan đến nợ xây dựng cơ bản và dự án BT, BOT, Chủ tịch HĐND TP Ngô Thị Doãn Thanh nhận định 13 đại biểu và 16 lượt chất vấn, tái chất vấn được thực hiện đầy thẳng thắn và sắc sảo.

Chủ tịch HĐND TP khẳng định lại một lần nữa thực trạng nợ XDCB đến thời điểm này là vấn đề nóng, đáng quan tâm. Bà nêu ra con số, cuối năm 2008, khi Hà Nội thực hiện Nghị quyết 15 của Chính phủ mở rộng địa giới hành chính thì con số gần 2000 tỷ. Với quyết tâm cao độ của toàn TP, số nợ này đã xử lý xong cho đến hết năm 2010. Tuy nhiên, cho đến hôm nay, báo cáo của UBND TP đưa ra con số nợ là hơn 3200 tỷ.

“Vấn đề này mặc dù đã được cảnh báo từ nhiều kỳ họp HĐND trước đây nhưng nợ vẫn cứ tăng. Trong 5 nguyên nhân chỉ ra phần lớn đều là chủ quan, rơi vào công tác quản lý nhà nước. Do đó, nếu chúng ta không nhận thức đầy đủ thì khó mà khắc phục” – bà Thanh nhận định

Với đầy đủ kinh nghiệm pháp lý và kinh nghiệm có được trong xử lý nợ những năm trước đây, Chủ tịch HĐND TP tin tưởng Hà Nội có thể trị được “căn bệnh này” nếu có quyết tâm cao.

“Trước tiên vẫn cần phân tích kỹ lưỡng hơn, sâu sác hơn, rõ địa chỉ hơn đơn vị, cá nhân sai phạm dẫn đến nợ các cấp và có xử lý nghiêm

Tiếp đó, phải thực hiện đúng quy định nợ cấp nào cấp đó bố trí trả. Phần nợ của TP khoảng 1.400 tỷ sẽ phấn đấu trả nợ xong trong năm 2014. Còn phần nợ của quận huyện thị xã cần phải được xử lý trong năm 2014, 2015 theo đúng tinh thần chỉ đạo của CP.

Đề nghị UBND TP chỉ đạo quyết liệt hơn, không để phát sinh nợ mới và coi trọng hơn nữa việc nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành, các địa phương để hiểu đúng về nợ và trách nhiệm của người đứng đầu để xảy ra nợ” - bà Thanh nêu ra các đề xuất, kiến nghị.

Chiều nay, phiên chất vấn sẽ tiếp tục với 2 nội dung còn lại là quản lý đất đai và xã hội, dân sinh.