Mạnh tay xử lý tình trạng trốn thuế nhập khẩu xe ô tô

Trước thực trạng này, Bộ Tài chính đã đề xuất hai giải pháp xử lý tịch thu, thanh lý những xe ô tô NK quá thời hạn đăng ký nhưng không hoàn thành thủ tục theo quy định, đồng thời cho phép thu thuế theo tỷ lệ nhất định để tạo điều kiện cho chủ xe hoàn thành nghĩa vụ thuế với Nhà nước

Tràn lan lợi dụng chính sách ưu đãi

Theo Tổng cục Hải quan, tính từ năm 2011 đến hết năm 2012, cả nước có trên 1.400 xe ô tô theo diện là tài sản di chuyển của Việt kiều hồi hương được NK vào Việt Nam, tăng gấp 10 lần so với những năm trước. Cơ quan hải quan phát hiện nhiều tổ chức, cá nhân lợi dụng chính sách miễn thuế NK đối với tài sản di chuyển của Việt kiều hồi hương để chiếm dụng hàng trăm tỷ đồng tiền thuế. Sau khi ngành hải quan siết chặt các biện pháp chống gian lận thuế, lượng xe NK tồn đọng tại kho, bãi của hải quan đã tăng đột biến. Nhiều trường hợp quá thời gian quy định, song chủ xe không đến hoàn thành thủ tục NK và nộp thuế.

Đối với xe ô tô ngoại giao chuyển nhượng mục đích sử dụng, theo Bộ Tài chính, tính đến ngày 15-8 mới chỉ có 129 xe hoàn thành thủ tục thu hồi giấy đăng ký, biển số xe và đến cơ quan hải quan làm thủ tục chuyển nhượng. Trong đó, chỉ có 26 xe ô tô, xe gắn máy đã hoàn thành thủ tục chuyển nhượng và nộp thuế. 65 xe ô tô đã hoàn thành thủ tục thu hồi giấy đăng ký, biển số trong thời hạn quy định của Bộ Công an, đã nộp hồ sơ chuyển nhượng tại cơ quan hải quan nhưng chưa nộp thuế. Chỉ có 38 xe đã hoàn thành thủ tục thu hồi giấy đăng ký, biển số nhưng nộp hồ sơ làm thủ tục sau ngày 10-6.

Song trên thực tế, theo thống kê của Bộ Công an, cả nước có khoảng 4.000 xe ô tô ngoại giao NK từ năm 1998 đến hết tháng 8-2009, trong đó hàng nghìn xe chưa làm thủ tục chuyển nhượng hoặc đã chuyển nhượng nhưng không đóng thuế. Bộ Công an đã ra thông báo, từ ngày 10-4 đến 10-6-2013, cá nhân, tổ chức đang quản lý, sử dụng xe mang biển số nước ngoài, biển số ngoại giao không đúng quy định phải đến cơ quan đăng ký xe (ghi trong giấy chứng nhận) để làm thủ tục sang tên, đổi biển. Sau thời hạn này, sẽ tiến hành kiểm tra, nếu phát hiện thuộc diện này được sử dụng không đúng quy định, không làm thủ tục thu hồi đăng ký xe, biển số xe sẽ xử lý nghiêm.

Thu hồi tiền thuế

Ngay sau khi phát hiện những dấu hiệu sai phạm về thuế của các trường hợp xe ô tô ngoại giao NK chuyển đổi mục đích sử dụng, xe ô tô NK dưới dạng tài sản di chuyển của Việt kiều hồi hương, Bộ Tài chính đã chỉ đạo Tổng cục Hải quan thẩm định chặt chẽ đối với hồ sơ xin cấp giấy phép NK. Đối với hồ sơ không đủ điều kiện kiên quyết không cấp phép NK đồng thời điều tra, xác minh, làm rõ đối với các trường hợp NK không đủ điều kiện… Bộ Tài chính cũng hoàn thiện dự thảo Thông tư 66/2013 nhằm khắc phục những kẽ hở pháp lý trong việc quản lý xe ô tô NK theo diện tài sản di chuyển. Theo quy định tại dự thảo, Việt kiều phải tự làm thủ tục NK xe mà không được ủy quyền cho người khác. Ô tô, mô tô nhập về theo dạng tài sản di chuyển mà Việt kiều đó chuyển nhượng thì phải kê khai thay đổi mục đích sử dụng và nộp thuế NK, thuế tiêu thụ đặc biệt chênh lệch và thuế giá trị gia tăng. Trường hợp ô tô, mô tô NK theo dạng này mà bị phát hiện không đủ điều kiện thì Việt kiều phải tái xuất xe. Nếu tiếp tục để xe ở Việt Nam chủ xe phải nộp đủ các loại thuế như với xe ô tô NK đã qua sử dụng.

Hiện nay, lượng xe ô tô NK quá hạn làm thủ tục, song chủ xe không đến để hoàn thiện hồ sơ tồn đọng tại một số Cục Hải quan đã tăng mạnh. Để tháo gỡ, Bộ Tài chính chỉ đạo ngành hải quan xây dựng phương án trình Chính phủ hướng dẫn các tiêu chuẩn xác định hàng hóa bị từ bỏ, vô chủ tại các cảng. Đối với xe đủ tiêu chuẩn NK miễn thuế theo diện Việt kiều hồi hương phải xử lý ngay. Với xe không đủ tiêu chuẩn NK miễn thuế theo diện Việt kiều hồi hương thì buộc tái xuất. Nếu không tái xuất được thì tịch thu, bán thanh lý. Xe không đủ tiêu chuẩn NK miễn thuế nhưng đủ điều kiện được NK phi mậu dịch thì cho làm thủ tục và nộp thuế ngay. Với những xe bị chủ hàng từ bỏ phải làm thủ tục thông báo, sau đó tịch thu và bán thanh lý.

Với xe ngoại giao, biển số nước ngoài chưa chuyển nhượng, sử dụng không đúng quy định, Bộ Tài chính yêu cầu ngành hải quan phối hợp với Bộ Công an thống kê số lượng chính thức và hồ sơ từng xe, từ đó xác định cụ thể phương án xử lý. Hai phương án được đề xuất là mạnh tay xử lý, có thể áp dụng biện pháp tịch thu và thanh lý xe quá thời hạn đăng ký, hoặc cho phép thu thuế theo tỷ lệ nhất định (khoảng 70% số thuế dự tính) để tạo điều kiện cho chủ nhận xe. Với những biện pháp này, dự kiến tình trạng lợi dụng chính sách ưu đãi để trốn thuế với xe ô tô NK sẽ giảm, góp phần hạn chế tình trạng thất thu ngân sách nhà nước.