"Lò sản xuất tiến sĩ" họp báo nóng

Không nên nghĩ theo một cách dung tục

GS. Nguyễn Văn Hiệp, chủ nhiệm Khoa Ngôn ngữ học đồng thời là Chủ tịch Hội đồng đánh giá luận án này nhận định đề tài nghiên cứu về hành vi nịnh trong tiếng Việt là đề tài tốt.

Theo ông Hiệp, có hàng trăm luận án tiến sĩ trên thế giới làm về hành vi ngôn ngữ với 5 hành vi chính là: Xác tín, cầu khiến, cam kết, tuyên bố, biểu cảm. và hành vi nịnh thuộc nhóm biểu cảm trong hành vi ngôn ngữ. Hành vi này có những đặc trưng riêng cho nhân loại, có những đặc trưng riêng cho văn hóa. Ví dụ hành vi thề, phương Đông thề kiểu khác, dân tộc thề kiểu khác, những người theo tôn giáo khác nhau cũng có các kiểu thề khác nhau. Nghiên cứu về hành vi ngôn ngữ cần xem xét trong từng bối cảnh cụ thể và có sự so sánh để thấy sự khác biệt.

GS. Nguyễn Văn Hiệp nhấn mạnh: “Không nên đánh giá nịnh theo nghĩa dung tục theo cách hiểu xã hội. Còn chúng tôi quan sát theo góc độ xã hội học. Hành vi nịnh của người Việt có cái chung và cái riêng góp phần vào ngôn ngữ thế giới.

Ví dụ nghiên cứu về tội phạm không phải là để cổ vũ tội phạm, mà là để ngăn ngừa. Nghiên cứu về nịnh là để nhận biết người đó. Việc đó rất tốt. Không nên quy chụp nịnh có gì mà nghiên cứu”.

Chất lượng luận án được đánh giá như thế nào? Trả lời câu hỏi này, ông Hiệp khẳng định “Đây là luận án khá tốt, tôi đang đề nghị tác giả xuất bản thành sách, muốn ngăn trừ nịnh thì phải in ra sách để mọi người đối chiếu” ông Hiệp nhấn mạnh.

"Nếu nghi ngờ chất lượng về đề án này có thể xin nhờ Bộ GĐĐT hậu kiểm, tôi tin kết luận tốt", GS.TS Nguyễn Văn Hiệp nói.

Đề tài có tác động thực tiễn lớn đối với xã hội

Nói về luận án “Hành vi giao tiếp của chủ tịch UBND xã với người dân”, ông Vũ Dũng, Chủ nhiệm ngành Tâm lý học khẳng định đây là đề tài có ý nghĩa lý luận và thực tiễn rất tốt.

Ông Dũng phân tích, về lý luận, nghiên cứu giao tiếp là một trong những vấn đề hết sức quan trọng của con người, không có giao tiếp không có con người, không có xã hội.

Vấn đề nghiên cứu của đề tài giao tiếp của chủ tịch UBND xã với dân là đề tài rất ít người nghiên cứu chứ không nói là đề tài đầu tiên về vấn đề này. Đề tài bổ sung lý luận cho lĩnh vực nghiên cứu tâm lý. Về mặt thực tiễn, Hội đồng các cấp đánh giá cao tính thực tiễn của đề tài này. Nước ta hiện có khoảng 11.164 xã với từng ấy người chủ tịch. “Với số lượng lớn như vậy đề tài này có quá bé không, có đáng nghiên cứu không?” – ông Dũng đặt câu hỏi.

Bên cạnh đó, ông Dũng lí giải tại sao lại chọn đối tượng nghiên cứu là chủ tịch xã mà không phải là chủ tịch huyện, tỉnh, Trung ương do xã là đơn vị cấp chính quyền cuối cùng trong hệ thống chính trị, gần dân nhất, trực tiếp với dân, triển khai chủ trương chính sách đến với dân.

Chủ trương đến được với dân không là nhờ cấp xã. Chủ tịch xã là một trong 4 cán bộ chủ chốt của xã. Chủ tịch xã có gần dân, hiểu dân hay không phải có giao tiếp với dân.

Trong thời gian gần đây, mọi người nói đến một số hạn chế của của cán bộ cơ sở như quan liêu, hách dịch, nhũng nhiễu... Những hành vi này không nói cảm tính được mà phải có nghiên cứu thực chứng”.

Ông Dũng nói thêm, mọi người vẫn nghĩ luận án tiến sĩ phải là điều gì to tát lắm, hoành tráng lắm, nhưng không phải. Vấn đề nghiên cứu cần hết sức cụ thể, thực tiễn. Trên thế giới còn có những luận án tiến sĩ nghiên cứu về hành viên nhổ nước bọt trên đường, viết chữ trong khi đi vệ sinh... Nếu ở Việt Nam nhiều người coi đó là vớ vẩn, nhưng thực ra kết quả nghiên cứu lại vô cùng quý giá.

Quay trở lại luận án nghiên cứu “Hành vi giao tiếp của chủ tịch UBND xã với người dân”, ông Dũng nói: “Để ra 1 luận án cần qua 8 bước là bước đầu vào, xác định tên đề tài, góp ý đề cương chi tiết, đánh giá các chuyên đề tiến sĩ, tư vấn góp ý cho luận án trước khi bảo vệ cấp cơ sở. Hội đồng đánh giá luận án cấp cơ sở theo quy định có 2 người ngoài trường nhưng có 5 người trong trường. Tuy nhiên, Hội đồng này chỉ có 2 người trong học viện và 5 người ngoài đều là chuyên gia đầu ngành của ngành Tâm lí học.

“Qua các cấp như thế này không có đề tài vớ vẩn, vô nghĩa nào được đưa ra bảo vệ” – ông Dũng nhấn mạnh.

Nói rõ hơn về quy trình đào tạo, GS.TS Võ Khánh Vinh, Giám đốc Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam: Học viện có quy trình phản biện kín mà không ai biết được đề tài này ai làm, ai hướng dẫn. Trong phản biện kín tùy từng luận án, có luận án sẽ phải trải trình. Trước khi bảo vệ cấp học viện, nghiên cứu sinh phải công bố luận án lên website để xã hội sàng lọc, đánh giá́, từ người dân bình thường đến chuyên gia.

Trước 10 ngày bảo vệ phải công bố trên báo Nhân dân và Quân đội nhân dân, ai quan tâm có thể biết để đến tham dự, giám sát.

Trước, trong và sau bảo vệ, các thông tin sẽ được công khai hóa toàn bộ trên website của học việc.

Ông Võ Khánh Vinh cho biết, các chuyên gia hàng đầu thẩm định vậy không tin thì còn biết tin ai?

Ông Phạm Văn Đức, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam cho biết thêm: Tất cả luận án sau khi bảo vệ được Bộ chọn ngẫu nhiên 10% để thẩm định lại. Chưa có luận án nào của Học viện bị đánh giá không đạt yêu cầu.

Sắp tới học viện sẽ mua phần mềm giám định kết quả của luận án, có thể phát hiện hiện tượng gian lận trong nghiên cứu khoa học.