Lãi suất cho vay “hạ nhiệt”

Nhà đầu tư làm thủ tục vay tiền tại Ngân hàng TMCP Hàng hải Việt Nam
(Maritime Bank).Ảnh: Đàm Duy

Nguồn vốn huy động giảm

Nhìn lại lãi suất trong thời gian gần đây của các NHTM, trần lãi suất 14%/năm mà NHNN đưa ra gần như không có giá trị khi các NH đồng loạt đưa lãi suất huy động lên 17-18%/năm, thậm chí tới 20-21%/năm. Lãi suất đầu vào tăng cao khiến lãi suất cho vay có thời điểm lên đến 24-26%/năm. Theo ông Nguyễn Viết Mạnh, Phó Tổng giám đốc VietinBank, thời gian qua các NH lách trần lãi suất dưới nhiều hình thức để lãi suất huy động vượt qua 14%/năm. NH mất sự minh bạch khi để khách hàng được mặc cả lãi suất. Các NHTM lớn không thể đứng ngoài cuộc nên cũng phải "chạy đua" để đưa lãi suất lên cao. Bà Nguyễn Thị Mai Sương, Giám đốc NHNN chi nhánh Hà Nội thừa nhận, ban đầu các NH thực hiện rất nghiêm quy định về trần lãi suất của NHNN, nhưng sau đó lại phá rào. NHNN chi nhánh Hà Nội cũng tăng cường kiểm tra, nhưng lực bất tòng tâm, bởi lực lượng thanh tra khó có thể "phủ sóng" tới 2.060 điểm giao dịch trên địa bàn.

Tuy nhiên, sau khi NHNN yêu cầu các NHTM giảm lãi suất huy động, cuộc chạy đua ngầm về lãi suất đã chấm dứt, nhưng hầu hết các NH đều thừa nhận nguồn vốn huy động bị giảm. Ông Hàn Ngọc Vũ, Chủ tịch HĐQT VIB cho biết, trong một tuần thực hiện chủ trương của NHNN đưa lãi suất về 14%/năm, nguồn vốn huy động bị giảm 1.000 tỷ đồng. Đại diện Southern Bank cũng cho biết, nguồn vốn gửi tại NH này bị giảm khoảng 200 tỷ đồng trong một tuần qua. Còn theo đại diện Tổng Công ty Tài chính CP Dầu khí (PVFC), có sự dịch chuyển khách hàng và tình trạng khách hàng đến tổ chức tín dụng (TCTD) yêu cầu thỏa thuận lãi suất vẫn xảy ra. Nhiều chuyên gia nhận định, với biên độ lãi suất thu hẹp như thời điểm này, các TCTD phải tính đến trường hợp khách hàng sẽ chú ý đến các kênh đầu tư khác như bất động sản, vàng, chứng khoán… Tuy nhiên, các NH đều đồng thuận đưa lãi suất huy động VND về tối đa 14%/năm để kéo lãi suất cho vay xuống thấp hơn, tạo điều kiện cho DN tiếp cận nguồn vốn vay NH.

Tạo sân chơi công bằng

Lãnh đạo các NH trên địa bàn Hà Nội đã chỉ đạo đến từng chi nhánh, phòng giao dịch yêu cầu chấp hành đúng quy định của NHNN về lãi suất huy động. Mới đây nhất, Western Bank đã điều chỉnh mức lãi suất huy động xuống 14%/năm với sản phẩm "Tiền gửi linh hoạt ngày". Các NH khác như ABBANK, SHB, Techcombank… cũng đồng loạt hạ lãi suất huy động xuống 14%/năm. Lãi suất huy động giảm giúp lãi suất cho vay "hạ nhiệt". Sau Maritime Bank, Agribank, BIDV… từ ngày 15-9 Vietcombank điều chỉnh giảm lãi suất cho vay bằng VND. Theo đó, với các đối tượng khách hàng thuộc lĩnh vực sản xuất, xuất khẩu, nông nghiệp, nông thôn được áp dụng mức lãi suất ưu đãi 17-19%/năm. Riêng khách hàng thuộc đối tượng nêu trên hoạt động tại địa bàn TP Hồ Chí Minh được áp dụng mức lãi suất ưu đãi từ 16,5%/năm. Các DN xuất khẩu sử dụng dịch vụ thanh toán qua Vietcombank lãi suất từ 16%/năm. Ngoài ra, Vietcombank còn dành 4.000 tỷ đồng để triển khai chương trình cho vay xuất khẩu thủy sản và cho vay chế biến, xuất khẩu gỗ, với lãi suất 16%/năm. Techcombank cũng tiếp tục hạ lãi suất cho vay từ 19,5%/năm xuống còn 17,9%/năm cho DN có hoạt động xuất khẩu các mặt hàng nông, lâm, thủy sản. Ông Phùng Duy Khương, Phó Tổng Giám đốc Maritime Bank cho rằng, với việc lãi suất được đưa về một mẫu số chung, các TCTD sẽ có một "sân chơi" công bằng, lành mạnh. Xét về dài hạn, việc khống chế lãi suất trần sẽ ngăn ngừa được những nguy cơ rủi ro cho toàn hệ thống khi các NH không còn phải chạy đua lãi suất để giữ chân khách hàng lớn. Và lúc này chất lượng dịch vụ sẽ trở thành yếu tố then chốt trong thu hút khách hàng.

Ông Trần Minh Tuấn, Phó Thống đốc NHNN cho biết, thời gian tới NHNN sẽ xử lý kiên quyết nếu NH nào vi phạm để cải tổ lại hệ thống NH.