Kỳ vọng vào những xung lực mới

Việc chậm phát triển các đô thị vệ tinh không chỉ ảnh hưởng tới việc phân bổ dân cư hợp lý hơn, giảm áp lực cho khu vực nội đô hiện tại mà còn tác động tiêu cực tới việc thu hút các nguồn lực phát triển Thủ đô. Theo Viện trưởng Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội Lưu Quang Huy, việc nghiên cứu điều chỉnh Quy hoạch chung thực hiện trên nguyên tắc dự báo dân số và định hướng điều tiết phân bố dân cư phù hợp với khả năng đáp ứng về hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật của quỹ đất phát triển. Đặc biệt là có kế thừa mô hình, cấu trúc đô thị đã phê duyệt trên cơ sở rà soát có chọn lọc các nội dung phù hợp với tình hình hiện tại, đồng thời bảo đảm khả thi và linh hoạt trong các giải pháp phát triển đô thị. Trên cơ sở đó, Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội đã nghiên cứu, đặt ra một số vấn đề cần giải quyết tại định hướng nhiệm vụ điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung như: Hạn chế tăng dân số tại khu vực nội đô, nghiên cứu khả năng phát triển mô hình “thành phố trong thành phố” tại khu vực phía Bắc (các huyện Đông Anh, Mê Linh, Sóc Sơn), phía Tây (thành phố mới Hòa Lạc) và “thị xã trong thành phố” trên cơ sở sáp nhập một số huyện.

Dù mới là đề xuất nghiên cứu, nhưng có thể thấy, việc phát triển “thành phố trong thành phố” ở phía Bắc (Đông Anh, Mê Linh, Sóc Sơn) và phía Tây (thành phố Hòa Lạc) có tính khả thi cao. Bởi lẽ, theo quy hoạch hiện tại, Sóc Sơn sẽ là đô thị vệ tinh phát triển về công nghiệp và dịch vụ hàng không, du lịch nghỉ dưỡng sinh thái... với quy mô 5.500ha và 250.000 dân. Ngoài Cảng hàng không quốc tế Nội Bài tấp nập ngày đêm với năng lực phục vụ 20 - 25 triệu hành khách/năm, các tuyến giao thông đường bộ kết nối, đi qua Sóc Sơn cũng đã phát triển đồng bộ, hiện đại như cầu Nhật Tân, đường Võ Nguyên Giáp, cao tốc Nội Bài - Lào Cai, Hà Nội - Thái Nguyên, quốc lộ 18... Cùng với Mê Linh, các khu công nghiệp, đô thị đã, đang xuất hiện nhiều hơn và được lấp đầy ở Sóc Sơn. Đó là chưa kể một số dự án đã, đang và sắp được triển khai trên địa bàn huyện như: Tổ hợp vui chơi giải trí - Trường đua ngựa, dự án trường quay ngoài trời Đài Truyền hình Việt Nam, dự án mở rộng Cảng hàng không quốc tế Nội Bài, các dự án thuộc Khu vui chơi giải trí cuối tuần đền Sóc...

Còn tại Đông Anh, Khu công nghiệp Thăng Long kết nối trực tiếp với cảng biển qua đường 5 kéo dài đã tạo xung lực phát triển mạnh cho địa phương. Tiềm năng phát triển của Đông Anh còn rất lớn, không chỉ ở quỹ đất mà còn với dự án phát triển thành phố thông minh với tổng số vốn đầu tư hơn 4,1 tỷ USD của liên doanh giữa Tập đoàn BRG và Tập đoàn Sumitomo (Nhật Bản) đã được khởi công từ tháng 10-2019. Tại đây, còn có hai dự án lớn là Trung tâm Hội chợ Triển lãm quốc gia và Công viên Kim Quy cũng đã được khởi công xây dựng. Với tiềm năng, thế mạnh của 3 huyện, cùng với hệ thống giao thông kết nối phát triển vô cùng thuận lợi với các tỉnh phía Bắc, Đông Bắc đang có tốc độ công nghiệp hóa, hiện đại hóa rất mạnh như Bắc Ninh, Bắc Giang, Thái Nguyên, Hải Phòng, Quảng Ninh, hứa hẹn sẽ thu hút một nguồn lực đầu tư đáng kể.

Ở phía Tây, theo Quyết định số 705/QĐ-TTg ngày 28-5-2020 của Thủ tướng Chính phủ, đô thị vệ tinh Hòa Lạc có quy mô nghiên cứu khoảng 17.274ha. Theo đó, đây là đô thị khoa học công nghệ, nơi tập trung trí tuệ và công nghệ tiên tiến, trung tâm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao; trung tâm nghiên cứu khoa học, công nghệ cao của cả nước; trung tâm đại học quốc gia và cao đẳng dạy nghề; trung tâm y tế, khám chữa bệnh điều dưỡng... Bên cạnh đó, khu đô thị này cũng có khu sinh thái, nghỉ dưỡng theo hướng đô thị xanh, đô thị thông minh, tiết kiệm năng lượng, là trung tâm vùng phía tây Hà Nội trên cơ sở gắn kết địa hình tự nhiên với hệ thống không gian, cảnh quan khu vực Ba Vì - Đồng Mô và sông Tích, hệ thống giao thông cấp vùng và quốc gia (quốc lộ 21, đường Hồ Chí Minh). Dự báo đến năm 2025, dân số đô thị Hòa Lạc khoảng 150.000 người và đến năm 2030 là khoảng 600.000 người. Đô thị Hòa Lạc được phân thành 7 khu vực chức năng chính thì Khu vực Đại học quốc gia Hà Nội (HL1) và Khu vực công nghệ cao (HL2) - hai khu vực vô cùng quan trọng đã hình thành và đang được tiếp tục đầu tư phát triển, hứa hẹn tạo ra sự đột phá. Đây sẽ là “hạt nhân” thuận lợi để phát triển một thành phố tiềm năng.

Đề xuất sẽ còn tiếp tục nghiên cứu kỹ lưỡng, lấy ý kiến rộng rãi nhưng với sự phát triển hiện tại và định hướng có tính kế thừa, hoàn toàn có thể kỳ vọng vào những xung lực phát triển mới cho Thủ đô trong tương lai.