Kinh nghiệm của một người mẹ dạy con cách xài tiền

Tôi thường nghe bạn bè cùng cơ quan lo lắng về chuyện không biết dạy con tiêu tiền như thế nào cho đúng. Chưa hết, cảnh cậu ấm, cô chiêu vung tiền qua cửa sổ, càng khiến tôi có cảm giác như lâm vào bài toán không lời giải! Không cho tiền, con sẽ thiệt thòi so với các bạn, thậm chí có thể nảy sinh thói ăn cắp, còn nếu cho, con dễ nảy sinh tính ỷ lại, không sử dụng đúng giá trị đồng tiền…

Cậu con trai bước vào tiểu học, bắt đầu có những nhu cầu nhỏ, khi thèm ly nước, cái bánh. Tôi đồng ý cho con tiền tiêu vặt, nhưng theo dõi rất kỹ. Thấy cu cậu phân chia tiền xài rất hợp lý: giờ ra chơi đầu uống nước, giờ ra chơi thứ hai ăn bánh, tôi yên tâm phần nào. Con lên cấp II, tôi vẫn giữ nguyên “kinh phí”. Để dạy con xài tiền, tôi không nói suông về giá trị đồng tiền, về công sức lao động mà thông qua hành động cụ thể.

Trong một lần trời mưa rất to, hai mẹ con tôi đi xích lô về nhà. Thấy mẹ con ngồi ôm nhau ấm áp, trong khi bác xích lô gò lưng đạp xe dưới mưa tầm tã, tôi đã trả gấp ba lần số tiền bác đề nghị. Tôi khuyên bác đi tìm quán nước uống ly trà chanh nóng để phòng cảm mạo, giữ sức khỏe. Con trai thắc mắc, tôi giải thích, mình kiếm tiền không dễ nhưng phải nghĩ đến người khác. Chỉ vì một cuốc xe của hai mẹ con mà bác ấy ốm nặng thì đã nghèo sẽ càng khổ hơn.

Năm lớp 7, được nghỉ một tiết học, con tôi cùng bạn đến nhà sách. Bạn cháu táy máy lấy sách bỏ vào cặp con trai tôi (theo lời kể của cháu là vậy nhưng không loại trừ trường hợp con tôi… tự bỏ vào cặp!). Anh bảo vệ bắt quả tang, lấy lại sách nhưng không cho hai cháu dắt xe đạp về mà buộc phải đem 300.000đ đến chuộc. Bạn con tôi không dám nói với cha vì sợ bị đánh đòn, còn con tôi đem mọi việc trình bày với cha mẹ. Chồng tôi đã đến gặp anh bảo vệ làm cho ra lẽ.

Đây là một cách “làm tiền”, cố tình đẩy lũ trẻ từ tội lỗi này đến tội lỗi khác bởi chúng có thể ăn cắp, nói dối ở gia đình để có tiền chuộc xe. Từ vụ việc này, tôi nhận thấy, con trẻ có nhu cầu mà mình đã không đáp ứng. Từ đó, mỗi cuối tuần, gia đình tôi có thêm thói quen đi nhà sách. Cháu được quyền chọn lựa những quyển sách yêu thích dưới sự hướng dẫn của mẹ.

Lên cấp III, con tôi bắt đầu yêu. Với cháu, yêu lúc này là quá sớm nhưng tôi vẫn tìm cách tăng “ngân sách” cho con, để con “tài trợ” các cuộc vui chè bánh, cóc ổi của bạn gái. Tôi buộc con liệt kê mọi chi phí cần thiết để mẹ “duyệt”. Con trai tôi cũng hóm hỉnh, nó viết đi rồi viết lại, cuối cùng không đưa bản kế hoạch xin tăng tiền mà nói: “Tùy vào kinh tế gia đình thôi mẹ ạ, mẹ cho nhiều con xài nhiều, còn cho ít thì con xài ít, không sao đâu mẹ”. Thấy con trung thực mà biết nghĩ đến gia đình, tôi đã hào phóng tăng cho con 50%.

Thế nhưng, do có khi xài nhiều, có khi không xài đồng nào nên con tôi đề nghị mẹ cho tiền theo tuần để con tự cân đối. Biết con có khả năng cân đối thu chi nên tôi bằng lòng. Con tôi giờ đã học xong đại học, ra trường đi làm, mỗi lần lãnh lương đều hào phóng dẫn gia đình đi ăn và đưa phần lớn tiền cho mẹ giữ.

Con trai và con gái tôi cách nhau 13 tuổi, khi con trai vừa ổn thì tôi phải đối mặt với việc dạy dỗ con gái nhỏ. Từ bé đến lớn, mọi nhu cầu về đồ chơi, sách báo của con đều được chúng tôi đáp ứng đủ. Nhưng đến năm lớp 4 thì con tôi bắt đầu xin “làm việc” để… “lãnh lương”! Gấp quần áo, lau nhà, đấm lưng cho mẹ để xin được “trả lương” 5.000đ. Tôi lo lắng tìm hiểu mới biết trong lớp con có bạn Anh Tú, nhà nghèo, chiều chiều phải đi bán vé số phụ cha mẹ. Con gái tôi muốn có tiền mời bạn ly nước, cái bánh. Nhưng tôi vẫn lo lắng: có nên cho con tiền khi cháu làm việc nhà hay không?