Luận đàm thời sự

Khó có thể khác

Đại sứ Trần Đức Mậu • 12/12/2023 - 07:30

Về đối ngoại và an ninh, nước Nga đang ở trong cuộc chiến với Ukraine và đối địch với liên thủ các nước phương Tây hậu thuẫn Ukraine. Về đối nội, nước Nga đang hướng tới cuộc bầu cử tổng thống dự kiến sẽ diễn ra từ ngày 15 đến 17-3-2024. Tổng thống đương nhiệm của nước Nga Vladimir Putin, hiện 71 tuổi, đã có liên tục 4 nhiệm kỳ Tổng thống và 1 nhiệm kỳ Thủ tướng Nga.

Trong bối cảnh đó, ngày 7-12 vừa qua, ông Putin cho biết sẽ ra ứng cử nhiệm kỳ Tổng thống thứ 5. Hồi tháng 7-2020, Quốc hội Nga thông qua hiến pháp sửa đổi. Những sửa đổi này tạo cơ sở pháp lý cho ông Putin ứng cử cho cuộc bầu cử tổng thống năm tới với nhiệm kỳ 6 năm và ứng cử thêm lần nữa vào năm 2030. Tức là nếu đắc cử, ông có thể tiếp tục cầm quyền đến năm 2036.

Ngay từ khi Quốc hội Nga thông qua sửa đổi hiến pháp cách đây hơn 3 năm, gần như cả trong lẫn ngoài nước Nga đều cho rằng ông Putin dọn đường mở lối cho việc tiếp tục cầm quyền sau khi nhiệm kỳ tổng thống hiện tại chấm dứt. Hồi ấy, có thể ông Putin đã tính đến việc lại ứng cử tổng thống năm 2024, nhưng cũng có thể ông đã chuẩn bị người kế nhiệm mình như chính mình đã kế nhiệm ông Boris Yeltsin đúng vào ngày cuối cùng của năm 1999.

Nhưng sau khi bùng phát cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine thì việc ông Putin lại ứng cử tổng thống lần nữa trở thành chuyện khó có thể khác, nếu như không muốn nói là không thể khác.

Nguyên do trước hết là chính ông Putin đã phát động chiến dịch đặc biệt này. Theo những phát ngôn của ông Putin từ đó đến nay thì vấn đề chính mà ông Putin muốn giải quyết với cuộc chiến này không chỉ đơn thuần có mối quan hệ song phương giữa Nga và Ukraine, mà trước hết và chủ yếu là tăng cường vị thế, ảnh hưởng của nước Nga ở châu Âu và trong nền chính trị thế giới, cũng như hình thành trật tự chính trị, an ninh mới trên toàn cầu. Sau gần 3 năm, cuộc chiến ở Ukraine tiếp tục diễn ra quyết liệt, chưa biết đến khi nào mới chấm dứt và sẽ kết thúc như thế nào. Ông Putin đã phát động cuộc chiến này nên buộc phải là người vận hành và kết thúc nó. Nếu không tái ứng cử trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2024 thì ước vọng lớn trên của ông Putin sẽ trở nên dang dở và ông Putin sẽ bị coi là thất bại. Nói theo cách khác, ông Putin đã "đâm lao" nên giờ buộc phải "theo lao".

Ông Putin tái ứng cử vì tự tin chắc chắn sẽ đắc cử. Kết quả các cuộc thăm dò dư luận ở Nga trong thời gian vừa qua đều cho thấy ông Putin sẽ lại thắng cử vang dội: Hơn 80% người Nga được hỏi ý kiến mong muốn ông Putin tiếp tục cầm quyền. Ở phe đối lập hiện không thấy có "kỳ phùng địch thủ" chính trị của ông Putin. Trong phe cánh của ông Putin cũng chưa thấy lộ diện gương mặt nào được ông Putin gây dựng làm người kế nhiệm.

Ông Putin dùng việc lại ứng cử tổng thống để phát đi thông điệp riêng về đối ngoại cũng như đối nội. Về đối nội, ông Putin chủ ý định hướng nhận thức của dư luận và người dân về thời gian tới là nước Nga sẽ không có thay đổi lớn hay điều chỉnh cơ bản về đường lối chính sách, về cuộc chiến ở Ukraine và về các mối quan hệ đối ngoại của Nga. Đấy là cách giúp ông Putin vừa trấn an lòng dân, vừa làm nhụt chí chống đối của phe đối lập. Về đối ngoại, thông điệp của ông Putin là nước Nga kiên định con đường đã lựa chọn và sẽ tiếp tục chứ không nhượng bộ trong cuộc chơi với các địch thủ bên ngoài, cho hiện tại cũng như cho ít nhất 6 năm và thậm chí cho cả 12 năm tới.