Khiếu kiện kéo dài vì một lối đi… không tồn tại?

Cả hai bên cùng… khiếu kiện!

Trong đơn gửi tới Báo Hànộimới, ông Lê Văn Chiến, chủ công trình xây dựng tại số 91 Hàng Đào bày tỏ bức xúc đối với những đòi hỏi thiếu căn cứ của hộ gia đình bà Trần Thị Tý và Nguyễn Thị Hiền Vân, cùng số nhà 91 Hàng Đào. Ông Chiến cho biết, ngày 4-9-2014, gia đình ông có đơn gửi UBND phường Hàng Đào xin sửa chữa phía trong ngôi nhà 91 Hàng Đào do bị xuống cấp nghiêm trọng. UBND phường đã cử cán bộ đến khảo sát lập biên bản hiện trạng. Trong quá trình thi công, công trình phát sinh thêm một số hạng mục cần phải gia cố nhưng chưa kịp xin giấy phép xây dựng. Cùng thời gian này, hộ bà Tý và Vân (hộ giáp ranh đằng sau, đi phía ngõ 24 Đinh Liệt) có yêu cầu phá bức tường chung giữa hai nhà (biên bản thỏa thuận ngày 2-10-2014, với sự chứng kiến của cán bộ UBND phường). Tuy nhiên, khi phá bức tường, hộ bà Tý và Vân đã phát đơn kiện, yêu cầu gia đình ông Chiến dừng thi công và đòi lối đi ra phía phố Hàng Đào dù lối đi này không tồn tại và Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở cũng không thể hiện điều đó. Bà Tý và Vân cho rằng: "Hộ khẩu ở 91 Hàng Đào thì được đi phía Hàng Đào".

Để làm rõ vấn đề, chúng tôi đã có buổi làm việc với UBND phường Hàng Đào. Ông Nguyễn Sơn Hải, Phó Chủ tịch UBND phường cho biết, hộ bà Trần Thị Tý và Nguyễn Thị Hiền Vân, 91 Hàng Đào, có đơn kiến nghị xử lý vi phạm trật tự xây dựng của ông Lê Văn Chiến ở cùng số nhà xây dựng không phép gây ảnh hưởng đến các hộ liền kề; yêu cầu ông Chiến phải khắc phục, đền bù lún, nứt và trả lại lối đi ra mặt phố Hàng Đào cho các hộ dân tại số nhà. Trong khi đó, ông Chiến có đơn trình bày việc cải tạo xây dựng sửa chữa nhà ở của gia đình và kiến nghị các cấp xem xét giải quyết việc bà Tý và bà Vân khiếu kiện đòi lối đi, bồi thường vô lý, gây cản trở cho gia đình trong việc xin cấp giấy phép xây dựng nhà ở.

Đối với công trình xây dựng, ông Hải cho biết, căn cứ biên bản kiểm tra hiện trạng nhà và hướng dẫn việc thực hiện sửa chữa nội thất ghi nhận nhà ở hộ ông Chiến thuộc sở hữu tư nhân gồm 4 tầng bê tông cốt thép (BTCT); trần tầng 4 có nhiều vết nứt, phía trên có lắp mái tôn. Trong quá trình sửa chữa, ông Chiến có hành vi vi phạm trật tự xây dựng (TTXD), cụ thể là trên cơ sở nhà 4 tầng BTCT hiện trạng, diện tích xây dựng khoảng 44,6m2, ông Chiến đã xẻ tường, cấy 10 cột BTCT từ tầng 1 lên tầng 4 và đổ trần BTCT, dỡ bỏ cầu thang cũ (từ tầng 1 đến tầng 3), xây cầu thang BTCT mới cách vị trí cũ 8m (từ tầng 1 lên tầng 4). UBND phường đã lập hồ sơ xử lý vi phạm, ban hành Quyết định số 104/QĐ-UBND ngày 9-10-2014 về việc đình chỉ thi công, đồng thời giao thời hạn 60 ngày kể từ ngày ban hành quyết định chủ đầu tư phải thực hiện việc xin cấp giấy phép xây dựng theo quy định.

Tuy nhiên, đã qua thời hạn 60 ngày, ông Chiến chưa xuất trình được GPXD. UBND phường đã lập biên bản, yêu cầu ông Chiến tháo dỡ vi phạm, khôi phục tình trạng ban đầu. Ngày 10-4-2015, UBND phường đã có Quyết định số 31/QĐ-UBND về việc cưỡng chế phá dỡ công trình vi phạm TTXD đô thị tại số nhà 91 Hàng Đào và tống đạt tới chủ đầu tư. Ông Chiến đã nhận quyết định và cam kết chấp hành. UBND phường đã chỉ định Công ty TNHH Xử lý lún, nghiêng Việt Nam thực hiện việc tư vấn, kiểm định, lên phương án phá dỡ. Ngày 18-4-2015, UBND phường đã họp với các hộ dân. Ngày 20-4-2015, UBND phường đã có Thông báo số 10/TB-UBND về việc cưỡng chế công trình vi phạm TTXD của ông Chiến và Phương án số 38/PA-UBND về việc tổ chức thực hiện quyết định cưỡng chế. Ngày 25-4-2015, UBND phường đã tiến hành cưỡng chế công trình vi phạm. Trong quá trình thực hiện, để bảo đảm việc tháo dỡ an toàn, không gây ảnh hưởng tới các công trình nhà ở liền kề hiện đã xuống cấp và bị ảnh hưởng phải thực hiện việc gia cố, chống đỡ các công trình nhà ở liền kề; các hộ dân có yêu cầu phải thực hiện việc khảo sát lại, có phương án gia cố, chống đỡ riêng cho các công trình liền kề và đánh giá lại hiện trạng bị ảnh hưởng để làm căn cứ giải quyết việc đền bù sau này. Khi chưa bảo đảm các điều kiện này đề nghị tạm dừng việc tháo dỡ công trình xây dựng không phép của hộ ông Chiến.

Có hay không lối đi chung?

Tiếp xúc với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Hùng, sống lâu năm ở phố Hàng Đào cho biết, tuyến phố này có nhiều hộ gia đình có hộ khẩu tại Hàng Đào nhưng lại đi theo lối đi ra phố Đinh Liệt. Cụ thể như hộ bà Nguyễn Thị Linh Phương, tổ trưởng tổ dân phố, có hộ khẩu ở 95 phố Hàng Đào nhưng đi ngõ 28 Đinh Liệt. Còn theo tìm hiểu của chúng tôi, hộ ông Chiến là chủ sở hữu 2 giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và đất ở, hồ sơ gốc số 0637 có tổng diện tích sử dụng tầng 2 là 55,7m2 và số 0638 có tổng diện tích sử dụng tầng 1 là 57,5m2 ở phía mặt phố số nhà 91 Hàng Đào thuộc thửa đất số 266, tờ bản đồ số D3 (lập năm 1956). Tại 2 giấy chứng nhận thể hiện nhà và đất thuộc quyền sở hữu và sử dụng của ông Chiến do nhận chuyển nhượng lại từ vợ chồng ông Đỗ Đình Thái (tầng 2) và bà Nghiêm Thị Thuần Thục (tầng 1), có nguồn gốc là nhà mua theo NĐ 61/CP năm 1997. Giấy chứng nhận và sơ đồ không thể hiện việc có lối đi cho các hộ dân tại biển số nhà 91 Hàng Đào đi ra mặt phố Hàng Đào. Trong khi đó, hộ bà Tý là nhà tư nhân (có nguồn gốc sử dụng mua nhà theo NĐ 61/CP năm 2003), giấy chứng nhận quyền sở hữu đất, nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất số BM 849713 thuộc thửa đất số 226/1F, tờ bản đồ số D3 (lập năm 1956), địa chỉ tại 91 Hàng Đào. Tương tự như vậy, hộ bà Vân là nhà tư nhân, có nguồn gốc sử dụng mua nhà theo NĐ61/CP năm 2013. Giấy chứng nhận và sơ đồ thể hiện giới hạn sử dụng, diện tích sử dụng chung của hai hộ bà Tý và Vân không nằm trong giới hạn phần diện tích ông Chiến sở hữu, sử dụng; không thể hiện hộ bà Tý, Vân có quyền lợi ích liên quan được đi qua nhà ông Chiến để ra mặt phố Hàng Đào. Thực tế, hiện nay hai hộ này đi lại và sinh hoạt theo ngõ 24 Đinh Liệt.

Liên quan đến vấn đề này, ông Nguyễn Sơn Hải cho biết, để trả lời kiến nghị của công dân, ngày 8-12-2014, UBND phường đã có văn bản số 216/UBND gửi Xí nghiệp quản lý và phát triển nhà Hoàn Kiếm đề nghị xác định và cung cấp thông tin các phần diện tích do nhà nước quản lý, việc hoạch định lối đi chung, diện tích sử dụng chung và trích lục, cung cấp toàn bộ hồ sơ quản lý và bán nhà của các hộ dân tại 91 Hàng Đào - 24 Đinh Liệt làm cơ sở giải quyết kiến nghị của công dân theo quy định. Xí nghiệp quản lý và phát triển nhà Hoàn Kiếm đã có Văn bản số 717/XNHK-QLN, ngày 24-12-2014 về việc nhà 91 gửi Sở Xây dựng - Phòng pháp chế đề nghị cho biết về nguồn gốc nhà ở và trích lục bản đồ của thửa đất nhà số 91 Hàng Đào - 24 Đinh Liệt.

Ông Hải cũng cung cấp thêm, ngày 4-2-2015, UBND phường đã làm việc với sở, ngành thành phố, cơ quan quản lý nhà và các phòng, ban quận Hoàn Kiếm để xác định các phần diện tích Nhà nước đã bán nhà theo NĐ61/CP cho các hộ dân tại 91 Hàng Đào. Sau khi thẩm tra rõ về hồ sơ quản lý và bán nhà của các hộ dân, cuộc họp thống nhất kết luận rằng: Nhà 91 Hàng Đào có cổng sau mang số 24 Đinh Liệt, Nhà nước đã ký hợp đồng thuê nhà cho 5 hộ dân, trong đó có 2 hộ đã bán nhà theo NĐ61/CP năm 1997; 2 hộ đã bán nhà theo NĐ61/CP năm 2013. Trên cơ sở hợp đồng thuê nhà và hồ sơ mua nhà theo NĐ61/CP của hộ bà Nghiêm Thị Thuần Thục đã ký hợp đồng thuê nhà và mua nhà theo NĐ61/CP toàn bộ diện tích tầng 1 mặt phố 91 Hàng Đào không có diện tích sử dụng chung bên 24 Đinh Liệt. Trên cơ sở hợp đồng thuê nhà và hồ sơ mua nhà của hộ bà Tý và bà Vân xác định: Bà Tý và bà Vân mua nhà theo NĐ61/CP diện tích sử dụng chung 52,4m2 không thuộc phần diện tích lối đi ra 91 Hàng Đào.

Theo kết luận của cơ quan chức năng và tài liệu hiện có, yêu cầu của hộ bà Tý và bà Vân về lối đi ra số 91 Hàng Đào là không có căn cứ để giải quyết. Vấn đề hiện nay, theo ông Hải, UBND phường phải chờ văn bản trả lời từ Phòng pháp chế và Ban bán nhà NĐ61/CP, Sở Xây dựng để có căn cứ trả lời công dân. Như vậy, có thể nói tính đến thời điểm này, văn bản trả lời của Phòng Pháp chế và Ban Bán nhà - Sở Xây dựng là "mấu chốt" để chính quyền phường Hàng Đào thực thi các quyết định đã có hiệu lực pháp luật nhằm xử lý triệt để vi phạm về TTXD, chấm dứt khiếu kiện kéo dài tại 91 Hàng Đào cũng như bảo đảm quyền lợi cho các hộ dân liên quan.