Hoàn thiện khái niệm nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa

Trong quá trình nghiên cứu tổng kết thực tiễn, kế thừa và tiếp thu những thành quả lý luận của Đảng qua sáu kỳ đại hội (VI, VII, VIII, IX, X và XI), Dự thảo Báo cáo 30 năm đổi mới đã nêu ra khái niệm mới về kinh tế thị trường (KTTT) định hướng xã hội chủ nghĩa (XHCN). Đó là: “Nền KTTT định hướng XHCN Việt Nam là nền kinh tế vận hành đầy đủ, đồng bộ theo các quy luật của KTTT, đồng thời bảo đảm định hướng XHCN phù hợp với từng giai đoạn phát triển của đất nước. Đó là nền KTTT hiện đại và hội nhập quốc tế; có sự quản lý của Nhà nước pháp quyền XHCN, do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo, nhằm mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh." Khái niệm mới tiếp tục khẳng định vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước, coi kinh tế tư nhân là "một động lực quan trọng", đồng thời xác định "các chủ thể thuộc các thành phần kinh tế bình đẳng, hợp tác và cạnh tranh theo pháp luật". Theo khái niệm này, nhà nước đóng vai trò định hướng, xây dựng và hoàn thiện thể chế kinh tế, tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng, minh bạch và lành mạnh; sử dụng các nguồn lực của Nhà nước và công cụ, chính sách để định hướng và điều tiết nền kinh tế, thúc đẩy sản xuất kinh doanh và bảo vệ môi trường; thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội trong từng bước, từng chính sách phát triển. Phát huy vai trò làm chủ của Nhân dân trong phát triển kinh tế-xã hội.

Khái niệm mới nêu trên đã được đa số ý kiến chấp nhận, chia sẻ và được đưa vào Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XII. Dự thảo Báo cáo Chính trị Đại hội XII cũng đã cụ thể hóa, nêu ra phương hướng mục tiêu và nhiệm vụ phát triển nền KTTT định hướng XHCN trong giai đoạn 5-10 năm tới. Trong đó xác định, đến năm 2020, phấn đấu cơ bản hoàn thiện đồng bộ hệ thống thể chế KTTT định hướng XHCN theo các tiêu chuẩn phổ biến của nền KTTT hiện đại và hội nhập quốc tế; bảo đảm tính đồng bộ giữa thể chế kinh tế và thể chế chính trị, giữa Nhà nước và thị trường; bảo đảm sự hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế, với phát triển văn hóa, phát triển con người, thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, bảo đảm an sinh xã hội, bảo vệ môi trường, phát triển xã hội bền vững; chủ động, tích cực hội nhập kinh tế quốc tế gắn với xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ; bảo đảm tính công khai, minh bạch, tính dự báo được trong xây dựng và thực thi thể chế kinh tế, tạo điều kiện ổn định, thuận lợi cho phát triển kinh tế-xã hội.

Tại hội thảo, hơn 10 ý kiến của các nhà khoa học, các chuyên gia lý luận chính trị, kinh tế hàng đầu đã làm sáng rõ hơn về tầm quan trọng của việc định nghĩa "nền KTTT định hướng XHCN" và những nội hàm của khái niệm này. Các chuyên gia khẳng định, việc định nghĩa chính xác về nền KTTT định hướng XHCN sẽ tác động có ý nghĩa quyết định đối với tương lai của nền kinh tế đất nước.