Hai gốc cây

Thầy cười, hỏi tiếp: "Cây to kia chỉ là một cây bạch dương bình thường, mà cây nhỏ là cây thông; bây giờ các em sẽ chặt cây nào?".

Chúng tôi nghĩ cây thông tương đối đáng quý, nên trả lời: "Tất nhiên là chúng em sẽ chặt cây thông, vì bạch dương không được bao nhiêu tiền ạ!".

Thầy hỏi: "Nếu cây dương thẳng tắp, mà cây thông lại uốn éo xiêu vẹo, các em sẽ chặt cây nào?".

Chúng tôi cảm thấy có chút nghi hoặc, liền nói: "Nếu là như vậy, hay là vẫn chặt cây dương. Cây thông cong queo ngoằn ngoèo, chẳng để làm gì được ạ!".

Ánh mắt thầy lóe lên. Chúng tôi đoán là thầy sẽ thêm điều kiện nữa. Quả nhiên, thầy nói: "Cây dương tuy thẳng tắp nhưng đã già, mục rỗng, lúc này, các em sẽ chặt cây nào?".

Tuy không hiểu ý thầy là gì, chúng tôi vẫn từ điều kiện của thầy mà suy nghĩ, nói: "Thế thì lại chặt cây thông; cây dương đã mục rỗng, càng không thể dùng được ạ!".

Sau đó thầy hỏi: "Thế nhưng dù cây thông ở giữa không mục rỗng, nhưng nó quá cong queo, bắt đầu chặt rất khó khăn, các em sẽ chặt cây nào?".

Chúng tôi liền đáp: "Vậy thì chặt cây dương. Đều không thể dùng như nhau, đương nhiên chọn cây dễ chặt ạ!".

Thầy không để chúng tôi kịp thở, hỏi: "Thế nhưng trên cây dương có một tổ chim, mấy con chim non đang ở trong ổ, các em sẽ chặt cây nào?".

Cuối cùng, có người hỏi: "Thầy ơi! Rốt cuộc thầy muốn nói gì với chúng em vậy?".

"Vì sao các em không tự hỏi mình, rằng rốt cuộc là chặt cây để làm gì? Tuy điều kiện của thầy thay đổi nhưng yếu tố cuối cùng quyết định kết quả là động cơ ban đầu của các em. Nếu muốn lấy củi, các em chặt cây dương; muốn làm hàng mỹ nghệ thì chặt cây thông. Các em sẽ không vô duyên vô cớ cầm rìu lên núi chặt cây chứ?".

Bài học là gì? Một người, chỉ khi trong tâm đã có mục tiêu từ trước thì lúc làm việc mới không bị đủ loại điều kiện và hiện tượng bên ngoài mê hoặc. Tư tưởng thông suốt thì mới có thể kiên trì thực hiện điều mình mong muốn.