Hà Nội với thú chơi cóc

(HNMĐT) -

Cóc 3 chân bằng đồng được bày chơi như vật thiêng trong nhà. Ảnh:T.Q

 Thú chơi này mới xuất hiện ở Hà Nội nhưng đã nhanh chóng được lan rộng. Cóc là con vật tuy bề ngoài có phần xấu xí, nhưng lại được mọi người yêu quí vì nó mang đến sự may mắn, tốt lành, phú quí. Con cóc được đề cập đến ở đây không phải là cóc sống, mà là cóc biểu tượng được làm bằng đá, gỗ, đồng... Nhiều gia đình chơi cóc ba chân, được giữ như một vật thiêng trong nhà.

Ngược dòng lịch sử nước ta, thú chơi cóc thực ra đã có từ thời Kinh Dương Vương, nghĩa là còn trước cả thời các Vua Hùng, người Việt Nam cổ xưa đã có thú chơi thiềm thử (Cóc). Cóc đã từng được thờ ở Đền Sâm, Lôi Vân Hạ, thuộc Hà Tây. Đặc biệt, thời nhà Lý hình tượng Cóc và thú chơi cóc đã rất phổ biến và được nhân dân trân trọng.

Con cóc trong dân gian nước ta những tính chất rất đặc biệt. Trên thế gian này tất cả các con vật táo tợn như hổ báo, khôn ngoan tinh quái như rắn rết, trí tuệ như con người, mỗi khi bị đòn đều co rúm lại; chỉ riêng cóc thì càng đánh càng phồng to ra, vậy nên cóc được coi là anh hùng nhất. Nói đến cóc là người ta nói đến sự anh hùng, dám cả gan lên kiện cả trời. Cái dũng của thánh nhân là có ở trong cóc nên dân gian đã có câu “Gan cóc tía”.

Cóc bằng đá cẩm thạch, mắt bằng hạt xaphia. Ảnh: T.Q

Mặt khác, khi người ta nói đến sự giầu có, cũng thường nhắc đến cóc. Không phải ngẫu nhiên mà trong dân gian có câu “ con cóc vàng đấy”. Trên đời này cũng chỉ có cóc mới có dòng dõi cao quí, đó là “Con cóc là cậu ông Trời, hễ ai động đến là Trời đánh cho”. Nói đến sự công bằng của xã hội phải nói đến cóc, cóc tổ chức muông thú kiện cả trời. Còn nếu nói đến đức chung thuỷ không loài vật nào sao chép được từ cóc, có câu “Cóc chết ba năm quay đầu về núi”.

Mới đây, một số Cty ở Hà Nội đã nhập khẩu con cóc ba chân từ Đài Loan về Việt Nam và được tiêu thụ rất mạnh. Ở đây, con cóc ba chân điển hình đầu đội lưỡng nghi, chân dẫm lên 2 lần tiền, lưng cõng chòm sao Đại Hùng, có cặp mắt giống như mắt người được nạm bằng hai viên hạt xa- phia, nói lên những người có được con cóc ba chân thì những điều họ nhìn thấy đáng giá như hạt ngọc. Trong miệng cóc thường có ngậm đồng tiền nói lên sự làm ăn phát đạt của gia đình. Nhiều người tin tưởng rằng đặt cóc trong nhà, nơi làm việc, nơi kinh doanh có ảnh hưởng rõ rệt đến công việc và cuộc sống. Người kinh doanh thì làm ăn phát đạt, người làm quan có cái dũng của thánh nhân – thắng không kiêu, bại không nản.

Theo phương pháp cổ truyền người ta hay đánh vía cho cóc để mong làm ăn phát tài, có lộc. Ngoài ra, người ta còn chọn ngày thiêng, giờ thiêng để đặt cóc trong nhà, và thú chơi cóc, mua tặng cóc như một món quà âu cũng là một nét đam mê của người Hà Nội hướng tới sự tốt lành, thịnh vượng trong gia đình.

Lê Xuân Phương