Hà Nội thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội: Đối thoại để thấu hiểu

Bức tranh tương phản

Điểm chung của các doanh nghiệp có uy tín, vị thế trên thị trường là tất cả đều thực hiện tốt chính sách BHXH cho người lao động. Giám đốc nhân sự Công ty cổ phần Kỹ thuật Thương mại và làm sạch quốc tế (do BHXH quận Đống Đa quản lý) Vy Thị Tuyết Nhung cho biết, công ty này hoạt động trong lĩnh vực cung cấp dịch vụ vệ sinh công nghiệp và các sản phẩm làm sạch, đang tạo việc làm cho gần 2.000 người. Người lao động làm công việc này thường hay thay đổi việc làm, cho nên muốn có lực lượng lao động ổn định, trước hết doanh nghiệp cần bảo đảm các quyền lợi thiết thực cho họ.

“Nhờ tham gia BHXH, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp đầy đủ cho người lao động, trong đợt dịch Covid-19, đơn vị đã có 1.910 người lao động được hỗ trợ kinh phí từ Quỹ bảo hiểm thất nghiệp với tổng số tiền là 4,1 tỷ đồng; 10 người lao động được cơ quan BHXH xác nhận thuộc nhóm đối tượng được hỗ trợ tiền thuê nhà. Thấy rõ quyền lợi trong quá trình làm việc, nên ai cũng vui vẻ làm việc”, bà Tuyết Nhung nói. 

Tương tự, Phó Giám đốc Cảng hàng không quốc tế Nội Bài (do BHXH huyện Sóc Sơn quản lý) Hoàng Thanh Quang cho hay, việc bảo đảm quyền lợi cho người lao động ngay cả khi doanh nghiệp khó khăn nhất là giải pháp quan trọng giúp đơn vị không bị khủng hoảng nhân sự sau khi dịch Covid-19 lắng xuống.

Từ kinh nghiệm thực tế, Tổng Giám đốc Tổng công ty May 10 (do BHXH quận Long Biên quản lý) Thân Đức Việt khẳng định, muốn có lực lượng lao động ổn định, vững kỹ năng, trước hết người sử dụng lao động phải khiến họ tin tưởng và mong muốn đồng hành. Doanh nghiệp muốn tạo dựng được uy tín, trước hết phải tuân thủ các quy định của pháp luật, trong đó có chính sách, pháp luật về BHXH. Những năm qua, Tổng công ty May 10 luôn thực hiện tốt chính sách BHXH, nên thương hiệu của công ty ngày càng được khách hàng, đối tác tin tưởng. 

Trái ngược với bức tranh nhiều gam màu sáng tại những doanh nghiệp thực hiện tốt chính sách BHXH, không ít doanh nghiệp nợ đóng BHXH bị người lao động “quay lưng”. Có thể kể đến trường hợp Công ty cổ phần Khóa Minh Khai (do BHXH huyện Thanh Trì quản lý). Do nợ đóng BHXH hàng tỷ đồng trong thời gian dài, Công ty cổ phần Khóa Minh Khai đã bị xử phạt 2 lần vào năm 2019 và 2022, nhưng tình trạng nợ đóng đến nay vẫn chưa được khắc phục triệt để. Cái giá phải trả cho việc nợ đóng BHXH là lực lượng lao động của công ty này giảm dần, từ con số hàng trăm người xuống còn vài chục người, uy tín cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

“Hiện tại, nếu nghỉ việc, chúng tôi không chốt được sổ BHXH để chuyển sang đóng tiếp tại nơi làm việc mới, dẫn đến thiệt thòi, chứ không phải do chúng tôi muốn gắn bó với doanh nghiệp”, chị N.T.V, một người lao động của Công ty cổ phần Khóa Minh Khai chia sẻ. 

Ngoài Công ty cổ phần Khóa Minh Khai, trên địa bàn thành phố Hà Nội còn hàng vạn đơn vị đang chậm đóng BHXH với tổng số nợ tính đến thời điểm hết tháng 10-2022 là hơn 5.154 tỷ đồng, bằng là 9,12% số tiền cần thu, tăng so với cùng kỳ năm 2021. Một số địa phương có tỷ lệ nợ cao như quận Bắc Từ Liêm còn 3.000 đơn vị nợ với tổng số tiền nợ hơn 226 tỷ đồng, chiếm 16,98% số tiền cần thu; quận Hai Bà Trưng còn 4.745 đơn vị nợ với tổng số tiền nợ 292,5 tỷ đồng, tăng 78 tỷ đồng so với tời điểm cuối năm trước.

Cùng nỗ lực tháo gỡ

Nhằm bảo đảm quyền lợi cho người lao động, cùng với công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý các đơn vị, doanh nghiệp chậm đóng, nợ đóng BHXH kéo dài, các cơ quan chức năng thành phố Hà Nội chú trọng tuyên truyền, phổ biến chính sách, đối thoại với người sử dụng lao động và người lao động để các bên thấu hiểu lẫn nhau, bàn hướng cùng tháo gỡ. 

Giám đốc BHXH quận Long Biên Lê Thị Kim Thúy cho hay, ngày 21-11 vừa qua, quận tổ chức hội nghị tuyên truyền, phổ biến về pháp luật lao động; chính sách BHXH, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp với hơn 300 doanh nghiệp trên địa bàn quận. Tại đây, đại diện nhiều đơn vị sử dụng lao động cho biết, việc họ nợ đóng, chậm đóng BHXH của người lao động do gặp khó khăn trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, dẫn đến giảm sâu doanh thu hoặc bị thua lỗ, nên không đủ khả năng tài chính để đóng BHXH đúng thời gian quy định. Một số đơn vị, doanh nghiệp tuy không thua lỗ, nhưng do chưa thu được nợ từ phía đối tác nên tạm thời khan hiếm dòng tiền vận hành bộ máy, trong đó có việc chi lương, đóng BHXH cho người lao động. Ghi nhận những ý kiến phản ánh, song đại diện các cơ quan chức năng quận Long Biên cũng lưu ý người sử dụng lao động cần thực hiện nghiêm trách nhiệm, nghĩa vụ đóng BHXH cho người lao động, cố tình vi phạm sẽ bị xử lý theo quy định.  

Tại quận Bắc Từ Liêm, Phó Chủ tịch HĐND quận Nguyễn Thị Thủy vừa chủ trì hội nghị đối thoại với về thực hiện chính sách BHXH với 150 doanh nghiệp. Địa phương này yêu cầu đơn vị sử dụng lao động tuân thủ nghiêm pháp luật về BHXH, tự giác tham gia BHXH cho người lao động thuộc diện bắt buộc tham gia. Sau hội nghị đối thoại, các đơn vị vẫn cố tình chậm đóng, nợ đóng, thì các cơ quan chức năng sẽ tiếp tục vào cuộc thanh tra, kiểm tra để xử lý. Thông qua việc đối thoại và các chương trình đôn đốc thu, đại diện nhiều đơn vị sử dụng lao động trên địa bàn quận Hai Bà Trưng cam kết đăng ký tham gia và trích nộp tiền đóng BHXH cho người lao động. Số tiền thu hồi nợ tính đến ngày 15-11-2022 là hơn 12 tỷ đồng. Tương tự, một số đơn vị sử dụng lao động trên địa bàn huyện Chương Mỹ cam kết nỗ lực khắc phục tình trạng nợ đóng BHXH trước ngày 31-12-2022. 

Theo Phó Giám đốc BHXH Hà Nội Vũ Đức Thuật, việc một số đơn vị, doanh nghiệp chưa chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật về BHXH có yếu tố khách quan, nhưng cũng có nguyên nhân chủ quan do người sử dụng lao động cố tình nợ. Trên cơ sở trao đổi để các bên thấu hiểu lẫn nhau, hy vọng các đơn vị chủ động khắc phục tình trạng nợ đóng BHXH, góp phần mang lại lợi ích cho nhiều phía.