Giấy phép lái xe, đăng kiểm giả - tai họa thật

Mua, bán dễ dàng

Đưa xe ô tô đi đăng kiểm năm lần bảy lượt không thành, anh Trần Thanh Tùng (ở phường Dịch Vọng, quận Cầu Giấy) được cánh lái xe mách nước mua giấy đăng kiểm giả trên mạng xã hội. Anh Tùng vào Facebook gõ thử cụm từ “mua đăng kiểm”, kết quả có khoảng 50 tài khoản đăng công khai bán giấy phép lái xe, đăng kiểm giả… Anh Tùng nhắn tin hỏi một tài khoản tên Phụng Nguyên trong nhóm “mua bán tem đăng kiểm giả” thì lập tức nhận được báo giá: Tem và đăng kiểm 6 tháng 1 triệu đồng...

Từ cung cấp của anh Tùng, phóng viên Báo Hànộimới tìm kiếm thông tin mua, bán giấy đăng kiểm trên mạng xã hội. Kết quả, thị trường này khá phong phú, giá cả “nhảy múa”. Chẳng hạn, tại nhóm “Làm giấy đăng kiểm giả”, chủ tài khoản Phúc Hoàng có số Zalo 0902012295 công khai hỗ trợ bán đăng ký xe, giấy phép lái xe và đăng kiểm, đồng giá 700.000 đồng. Còn tài khoản “Làm đăng kiểm xe toàn quốc” báo giá bộ đăng kiểm gồm số và 2 tem 2,5 triệu đồng. Yêu cầu phải giao dịch trên Zalo, tài khoản Facebook tên Vũ Ka trả lời dứt khoát khách hàng phải đặt cọc khi đặt mua đăng kiểm, giá 3 triệu đồng.

Việc sử dụng giấy tờ giả là vi phạm pháp luật, có thể bị xử lý hình sự, song các giao dịch mua bán vẫn diễn ra. Hậu quả nhãn tiền của hành vi này là xảy ra những vụ tai nạn giao thông. Điển hình là vụ tai nạn giao thông liên hoàn vào tháng 1-2023 tại tỉnh Hòa Bình do lái xe sử dụng xe đã hết hạn đăng kiểm, mua đăng kiểm giả. Xe mất phanh gây tai nạn khiến 3 người tử vong, 18 người bị thương. Tài xế đã bị khởi tố do hành vi vi phạm của mình... Trước đó, tháng 11-2022, ô tô biển số 68C-0862 gây tai nạn khiến 1 nữ sinh thiệt mạng tại thành phố Phú Quốc (tỉnh Kiên Giang). Theo cơ quan điều tra, ô tô này hết hạn đăng kiểm từ tháng 11-2019.     

Xử phạt nghiêm vi phạm

Theo Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an), từ tháng 12-2022 đến ngày 3-3-2023, đơn vị phát hiện 35 trường hợp xe ô tô sử dụng tem, giấy đăng kiểm giả, trong đó đã xử lý hành chính 9 vụ, chuyển 20 vụ sang cơ quan điều tra để tiếp tục xử lý theo quy định. Điển hình là tại Km 130 cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi (tỉnh Quảng Ngãi), lái xe ô tô đầu kéo biển số 20H-001.56, kéo sơ mi rơ moóc biển số 20R-010.73 đã mua đăng kiểm và giấy phép lái xe giả để lưu thông. Hay cách đây không lâu, Công an huyện Sóc Sơn kiểm tra và phát hiện 4 ô tô khách đi từ xã Bắc Phú tới xã Tân Hưng, huyện Sóc Sơn sử dụng tem đăng kiểm, tem nộp phí sử dụng đường bộ giả mua trên mạng xã hội với giá 500.000-600.000 đồng/bộ.

Theo Thiếu tá Phạm Đức Hoàng, Đội trưởng Đội Cảnh sát giao thông số 14 (Phòng Cảnh sát giao thông, Công an thành phố Hà Nội), trong quá trình làm nhiệm vụ, lực lượng chức năng kiểm tra các lỗi vi phạm của phương tiện thường kết hợp kiểm tra trên hệ thống về giấy phép lái xe, tem và đăng kiểm của phương tiện, qua đó có thể phát hiện đó là giấy tờ thật hay giả. "Tài xế sử dụng giấy phép lái xe, đăng kiểm giả không chỉ vi phạm pháp luật, mà còn tiềm ẩn nguy cơ gây tai nạn cho người và các phương tiện khác tham gia giao thông", Thiếu tá Phạm Đức Hoàng cảnh báo.

Trao đổi về vấn đề này, luật sư Nguyễn Xuân Toán, Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội cho biết, đối với hành vi làm giả con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác như giấy tờ xe, đăng ký xe, đăng kiểm giả… của cơ quan, tổ chức thì bị phạt tiền 30-100 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 2 năm theo Điều 341 Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi bởi Khoản 126 Điều 1 Bộ luật Hình sự sửa đổi bổ sung 2017.

Hành vi sử dụng giấy phép lái xe giả cũng bị phạt tiền từ 800 nghìn đồng đến 4 triệu đồng đối với người điều khiển xe mô tô hai bánh; phạt từ 4-6 triệu đồng với người điều khiển xe ô tô, máy kéo... theo Điều 21 Nghị định số 100/2019/NĐ-CP. Còn đối với chủ xe sử dụng tem kiểm định giả có thể bị phạt tiền từ 4-6 triệu đồng theo Điểm B, Khoản 6, Điều 16 của Nghị định số 100/2019/NĐ-CP...

Luật pháp đã quy định và có mức xử phạt cụ thể đối với hành vi sử dụng giấy tờ xe, đăng kiểm giả, mức phạt cũng không nhẹ. Thực tế có nhiều vụ tai nạn giao thông thương tâm từ việc để xe quá hạn kiểm định nhưng vẫn lưu thông trên đường. Vậy nên mỗi lái xe hãy là những công dân gương mẫu, chấp hành tốt quy định của pháp luật, không tiếp tay cho hành vi làm giả giấy tờ, con dấu của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền. Có như vậy, tình trạng mua, bán giấy tờ giả sẽ không còn “đất sống”.