FAA bị "sờ gáy" vì vội vã cấp phép cho Boeing 737 Max?

Theo tạp chí Wall Street Journal đăng ngày 17-3, Bộ Giao thông Mỹ đã tiến hành điều tra sau khi một chiếc Boeing 737 Max 8 mới do hãng hàng không Lion Air của Indonesia vận hành rơi xuống biển Java vào tháng 10 năm ngoái. Không một ai trong 189 người trên máy bay sống sót.

Chỉ 5 tháng sau, vào ngày 10-3, chiếc Boeing 737 Max 8 thứ hai cũng rơi ít phút sau khi cất cánh, khiến toàn bộ 157 người trên chuyến bay của hãng hàng không Ethiopian Airlines thiệt mạng. Bộ trưởng Bộ Giao thông Ethiopia Dagmawit Moges ngày 17-3 tuyên bố, những dữ liệu ban đầu thu được từ hộp đen máy bay cho thấy “nét tương đồng rõ ràng” với vụ tai nạn máy bay của Indonesia.

Trong bài viết ngày 17-3, tạp chí WSJ đề cập một bồi thẩm đoàn ở Washington đã ban hành một trát hầu tòa đối với ít nhất một đối tượng liên quan đến chương trình phát triển mẫu máy bay Boeing 737 Max, một ngày sau vụ tai nạn hàng không Ethiopian Airlines. Trát hầu tòa, liên quan tới một công tố viên từ Bộ Tư pháp, yêu cầu thu thập các tài liệu bao gồm thư điện tử và các dạng tin nhắn khác.

Hiện, vẫn chưa rõ liệu cuộc điều tra của Bộ Tư pháp có liên quan đến cuộc điều tra của Bộ Giao thông hay không. Bộ Tư pháp Mỹ cũng chưa có bình luận hay hồi đáp gì trước thông tin được đăng tải trên.

Cuộc điều tra tập trung kiểm tra liệu chính hệ thống an toàn bay có phải là nguyên nhân gây ra tai nạn nghiêm trọng ở Indonesia hay không. Cũng trong một bản tin trên WSJ tháng 11 năm ngoái, Boeing đã không cảnh báo ngành hàng không về một tính năng nguy cơ tiềm ẩn trong hệ thống kiểm soát chuyến bay mới.

Trong một diễn biến khác, báo Seattle Times ngày 17-3 đưa tin, FAA đã ủy quyền một phần quy trình cấp phép máy bay (trong đó bao gồm phần đánh giá với hệ thống an toàn bay MCAS) cho các kỹ sư của Boeing. Báo này còn cho rằng, những phân tích an toàn đầu tiên được Boeing gửi tới FAA có chứa nội dung nêu rõ "một số thiếu sót cơ bản". Tờ báo này còn cáo buộc quy trình cấp phép đã được tiến hành "vội vã" vì khi đó Boeing cần nhanh chóng tung dòng máy bay này ra thị trường để cạnh tranh với A320 Neo của Airbus.

Từ năm 2009, do áp lực cắt giảm ngân sách hoạt động, FAA đã ủy quyền một số giai đoạn trong quy trình cấp phép cho các nhà sản xuất máy bay hoặc cho các chuyên viên bên ngoài.

FAA lên tiếng bảo vệ cơ chế ủy quyền này và khẳng định rằng, 737 Max đã trải qua nhiều cuộc kiểm tra và đánh giá kỹ càng cùng với sự tham vấn các cơ quan hàng không khác trước khi được cấp phép. Các quy trình được thiết kế chặt chẽ và đều đã cho ra những mẫu thiết kế máy bay an toàn.

Hai vụ tai nạn hàng không chết người chỉ trong vòng 5 tháng, làm tổng cộng 346 người thiệt mạng, dấy lên bao mối lo ngại về mức độ an toàn của mẫu máy bay mới Boeing 737 Max. Trong cả hai trường hợp, máy bay đều đột ngột rơi xuống chỉ ít phút sau khi cất cánh. Các chuyên gia nghi ngờ nguyên nhân dẫn tới hai thảm kịch này là do chương trình cảm ứng đọc dữ liệu sai, dẫn đến việc hệ thống lái tự động khi kích hoạt đã buộc mũi máy bay chúc xuống.

Hiện, mẫu máy bay Boeing Max đã bị cấm bay tại mọi quốc gia trên thế giới.