Dự án sân bay Long Thành: Vấn đề ở tầm nhìn

Mở đầu phiên thảo luận, đại biểu Dương Trung Quốc – Đồng Nai cho rằng, với những gì đã trải qua từ các vụ việc ở Vinashin, Vinaline và một số dự án lớn khác, việc bất kỳ dự án lớn nào khi được đưa ra đều nhận được những câu hỏi về có cần thiết không, có lãng phí, thất thoát không… là dễ hiểu. Việc này giúp những người giữ vai trò quyết định có được sự cảnh giác, nghiêm túc để điều chỉnh lại nhưng đồng thời cũng tạo ra cản lực cho quá trình phát triển bền vững.

“Liên quan đến dự án này là vấn đề tầm nhìn. Việc nhìn nhận sân bay Long Thành phải được đặt trong tầm nhìn lâu dài, vượt qua được hiện thực trước mắt”, đại biểu Quốc nói.

Đại biểu Quốc lưu ý, sân bay Long Thành chỉ là một dự án thành phần của tổng thể quy hoạch phát triển kinh tế vùng Nam Bộ, những dự án thành phần khác của quy hoạch đã được thực hiện rồi, dự án Long Thành do liên quan đến mức đầu tư nên phải đưa ra Quốc hội bàn và đã bị treo suốt 10 năm. Do đó, nếu Quốc hội không quyết xây Long Thành thì cả một quy hoạch sẽ bị phá vỡ và đó sẽ là lãng phí.

“Tại thời điểm này, chúng ta mới quyết thông qua chủ trương, dự án mới ở bước tiền khả thi, nên chúng ta bàn đến khả thi là rất khó. Tôi đề nghị, Quốc hội nên thông qua chủ trương và triển khai sớm dự án này. Đồng thời, Chính phủ cần minh bạch hóa hơn dự án, tìm được tiếng nói về mặt chuyên môn xác đáng, thuyết phục để mọi người yên lòng và có lộ trình hợp lý cho dự án”, đại biểu Quốc nói.

Chung quan điểm, đại biểu Trần Du Lịch – TP Hồ Chí Minh cũng cho biết, viễn cảnh sân bay Tân Sơn Nhất quá tải là rất nhanh, nếu không đầu tư xây dựng sân bay Long Thành Sớm thì khi Tân Sơn Nhất quá tải, chúng ta sẽ trở tay không kịp và bản thân Tân Sơn Nhất sẽ trở thành cản lực cho sự phát triển kinh tế năng động của vùng.

“Tôi ủng hộ với tờ trình của Chính phủ là với quy mô sân bay 100 triệu hành khách, chúng ta chỉ cần giải phóng mặt bằng 2.750ha là đủ. Về quan điểm thu hồi một lần 5000 ha đất của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trong đó có cả đất xây sân bay và các hạng mục an ninh quốc phòng, dịch vụ khác, tôi tán thành việc thu hồi một lần với đất sân bay, còn phần đất dùng cho thương mại, dịch vụ nên chuyển thành một dự án khác, bởi nếu tính vào thì sẽ đôn chi phí đền bù lên tới 535 triệu USD”, đại biểu Lịch nói.

Tán thành cao với chủ trương xây dựng sân bay quốc tế Long Thành để đón đầu cơ hội, các đại biểu Nguyễn Ngọc Bảo – Vĩnh Phúc, Nguyễn Sỹ Cương – Ninh Thuận, Nguyễn Thái Học – Phú Yên, Trần Hoàng Ngân – TP Hồ Chí Minh, Nguyễn Quốc Bình – Hà Nội, Trần Ngọc Vinh – Hải Phòng, Võ Hồng Thoại – Bạc Liêu, Nguyễn Thúy Hoàn – Thái Bình… cho rằng, sân bay Long Thành với vị trí đắc địa, chiến lược, khi đi vào sử dụng chắc chắn không chỉ giúp giảm tải cho sân bay Tân Sơn Nhất mà còn tạo động lực phát triển về kinh tế, du lịch, an ninh quốc phòng và là một cảng hàng không quốc tế trung chuyển giàu tiềm năng trong tương lai.

Tuy nhiên, các đại biểu đề nghị, Chính phủ cần phải đảm bảo sự minh bạch hơn cho dự án, đặc biệt về tỷ suất đầu tư, công tác đền bù, giải phóng mặt bằng, đảm bảo hiệu quả đầu tư của dự án, tránh tham nhũng, lãng phí, thất thoát. Đồng thời, giữa các giai đoạn đầu tư cần tính đến chất lượng, tiến độ, phát huy hiệu quả kinh tế để có nguồn vốn cho giai đoạn tiếp theo.

Đa số các đại biểu tán thành với phương án thu hồi một lần 5000 ha đất như đề xuất của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và đề nghị, đây là dự án đầu tư cấp quốc gia, tầm nhìn tới năm 2050 và những năm tiếp theo nên cần có sự phối hợp tốt giữa các địa phương, đơn vị liên quan để đảm bảo sự ổn định cho quy hoạch. Với phần đất chưa đưa vào sử dụng, Chính phủ cần có kế hoạch rõ ràng, tránh lấn chiếm, lãng phí và cần áp dụng hình thức đấu giá đất khi giao đất cho các chủ đầu tư thực hiện các dự án thành phần.

Đặc biệt, một số đại biểu đề nghị, Quốc hội kỳ này chỉ nên quyết giai đoạn 1 đầu tư xây dựng sân bay Long Thành, chứ không quyết toàn bộ dự án.

“Nếu Quốc hội đồng ý chủ trương đầu tư cho cả 3 giai đoạn của dự án thì sau này, Quốc hội sẽ không quyết nữa mà Thủ tướng sẽ quyết. Theo tôi, chúng ta nên để các giai đoạn sau của dự án cho Quốc hội các khóa sau quyết”, đại biểu Trần Hoàng Ngân nói.

Các đại biểu cũng đề nghị, Chính phủ nên triển khai dự án trong thời gian sớm nhất có thể và hoàn thành trong thời gian ngắn hơn, bởi nếu để tới năm 2025 mới hoàn thành là quá lâu.

“Theo tính toán của Chính phủ, đến năm 2017, sân bay Tân Sơn Nhất đã quá tải. Vậy giai đoạn từ năm 2017-2025 chúng ta sẽ tính toán thế nào? Đề nghị Chính phủ cần xem lại tiến độ, tránh tình trạng sân bay Tân Sơn Nhất quá tải mà không xử lý được”, đại biểu Nguyễn Sỹ Cương nói.

Theo chương trình, chủ trương đầu tư xây dựng sân bay quốc tế Long Thành sẽ được Quốc hội bấm nút thông qua vào ngày 25/6 tới.