Đề xuất cơ chế, chính sách mới hỗ trợ nhà ở cho người có công và người nghèo

Xác định mức hỗ trợ cụ thể

Nhấn mạnh ý nghĩa đúng đắn, nhân văn của các chính sách hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng, người nghèo khu vực nông thôn và người nghèo vùng lũ lụt, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà khẳng định, các chính sách thể hiện bản chất ưu việt của chế độ, nhận được sự ủng hộ, quan tâm và đánh giá cao của cả hệ thống chính trị, các tầng lớp nhân dân và toàn xã hội. Việc tổng kết, đánh giá hiệu quả của các chính sách này phải đặt trong mối quan hệ, liên kết với chương trình, cơ chế, chính sách khác.

Đồng thời, Phó Thủ tướng yêu cầu làm rõ vị trí, vai trò, trách nhiệm của Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức, đoàn thể chính trị - xã hội, cơ quan, doanh nghiệp, cá nhân… trong huy động, đóng góp, sử dụng các nguồn lực dành cho hỗ trợ nhà ở xã hội.

Chỉ rõ một số bất cập, hạn chế về cơ chế, chính sách hỗ trợ nhà ở, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng phối hợp với các Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Tài nguyên và Môi trường… hoàn thiện báo cáo tổng kết; đề xuất cơ chế, chính sách mới hỗ trợ nhà ở. Các chính sách phải làm rõ phạm vi, nhóm đối tượng được hỗ trợ, cơ chế hỗ trợ cho từng nhóm như người có công, người nghèo ở địa bàn khó khăn... Mức hỗ trợ được xác định dựa trên đặc điểm kinh tế-xã hội của các vùng miền.

Trong đó, Nhà nước chịu trách nhiệm hỗ trợ trực tiếp cho người có công, hỗ trợ một phần và cho vay với lãi suất thấp nhất có thể cho các hộ nghèo có nhu cầu xây dựng, sửa chữa nhà ở; ban hành đơn giá, định mức kỹ thuật, tiêu chí về nhà ở bảo đảm an toàn, có đủ cơ sở hạ tầng đi kèm, thích ứng với biến đổi khí hậu; lập quy hoạch, sắp xếp lại các khu dân cư ở vùng bị ảnh hưởng của thiên tai, lũ lụt... Chính quyền địa phương chịu trách nhiệm trong tổ chức thực hiện các chương trình, chính sách hỗ trợ nhà ở trên địa bàn.

Phó Thủ tướng lưu ý, “phải chỉ rõ đối tượng cần hỗ trợ, nguồn kinh phí, người thực hiện, bảo đảm công bằng, thống nhất. Trong điều kiện, đối tượng giống nhau, mức hỗ trợ từ nhà nước hay xã hội cũng giống nhau”; phát huy vai trò của những chủ thể đang làm tốt công tác này như Ngân hàng Chính sách xã hội, Mặt trận Tổ quốc để tránh phân tán, dàn trải nguồn lực.

Các chính sách phải khẳng định vai trò dẫn dắt của Nhà nước trong hỗ trợ nhà ở cho người có công, người nghèo, người còn khó khăn. "Mục tiêu cuối cùng là bảo đảm mọi người dân được sống trong môi trường an toàn, thụ hưởng các thành quả của sự phát triển, không để ai bỏ lại phía sau", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Còn một số bất cập, hạn chế

Theo báo cáo tại cuộc họp, trong giai đoạn 2013-2019, cả nước đã hoàn thành hỗ trợ cho 339.176 hộ người có công có nhu cầu xây dựng, sửa chữa nhà ở, đạt 96,7%; giai đoạn 2015-2020 hỗ trợ 117.427/236.324 hộ nghèo, đạt 50%; giai đoạn 2014-2021 hỗ trợ 19.032/23.797 hộ nghèo vùng lũ lụt có nhu cầu xây dựng, sửa chữa nhà ở.

Phát biểu tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Đỗ Thành Trung cho biết, hiện có nhiều chương trình, chính sách phát triển kinh tế - xã hội khác nhau có nội dung về hỗ trợ nhà ở như 3 Chương trình mục tiêu quốc gia: Xây dựng nông thôn mới; phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; xóa đói giảm nghèo bền vững. Cùng với đó là phong trào xóa nhà tạm, nhà dột nát; xây nhà đại đoàn kết… Mỗi chương trình lại thực hiện theo quy định khác nhau, khiến chính quyền địa phương, đặc biệt ở cấp cơ sở, gặp nhiều khó khăn trong xác định, thống kê các hộ gia đình cần hỗ trợ, bảo đảm không chồng chéo, trùng lắp.

Bên cạnh đó, các chính sách hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng, người nghèo khu vực nông thôn và người nghèo vùng lũ lụt còn bộc lộ nhiều bất cập, hạn chế. Đó là, mức hỗ trợ thấp, cào bằng, chưa tính tới đặc thù vùng miền. Tiêu chí hỗ trợ xây dựng nhà ở dừng lại ở nhà cấp 4 với 3 cứng (tường cứng, nền cứng, mái cứng). Nhà nước mới chỉ hỗ trợ người dân xây dựng, sửa chữa nhà, chưa đặt trong tổng thể quy hoạch, phát triển hạ tầng kỹ thuật xã hội đi kèm như điện, đường, trường, trạm…

Bên cạnh những kết quả đạt được, các ý kiến tại cuộc họp đề nghị đánh giá toàn diện về hiệu quả của tất cả các chính sách, chương trình hỗ trợ nhà ở cho người có công, người nghèo, người dân ở vùng sâu, vùng khó khăn, miền núi, hải đảo… đã được triển khai bằng nguồn lực của nhà nước, xã hội và cả vốn viện trợ phát triển…