Cuộc cách mạng dân số tại Nga

Đây được cho là một trong những biện pháp mạnh mẽ nhất của Mátxcơva nhằm cải thiện tình trạng giảm dân số đáng báo động ở xứ sở Bạch dương trong những năm gần đây.

Kết quả điều tra dân số do Ủy ban Thống kê nhà nước công bố gần đây cho thấy, trên lãnh thổ nước Nga hiện nay có tổng cộng 142,9 triệu người sinh sống. So với kết quả điều tra dân số tiến hành năm 2002, số dân Nga đã giảm mất 2,3 triệu người (1,6%). Với diện tích 1,7 triệu kilômét vuông thì mật độ dân số trung bình của Nga chỉ vào khoảng 8 người/km2.

Trên thực tế, vấn đề này đã được các nhà lãnh đạo Nga đặt thành mối quan tâm hàng đầu song song với những chính sách đối nội khác. Tuy nhiên, tình trạng này không được cải thiện là bao dù trong 10 năm trở lại đây, chính phủ đã thực hiện nhiều biện pháp nhằm gia tăng dân số. Trong số đó, đáng chú ý là chính sách ưu đãi với công dân trở về từ nước ngoài. Theo đó, kiều dân Nga được hỗ trợ 3.000 USD để xây nhà, được trợ giá mua đất, hỗ trợ tìm việc sau khi tốt nghiệp và học phí thấp. Bên cạnh đó, Chính phủ Nga sẽ khôi phục sắc lệnh thuế được xây dựng năm 1941, theo đó, những người không có con (nam từ 20 đến 50 tuổi; nữ từ 20 đến 45 tuổi) sẽ phải đóng mức thuế bằng 6% thu nhập hằng tháng.

Tốc độ suy giảm dân số đáng ngại đến mức nhiều chuyên gia trong lĩnh vực này đã không ít lần cảnh báo, nếu không có biện pháp đẩy mạnh tỷ lệ sinh, đến năm 2050, dân số Nga sẽ mất 1/3, chỉ còn khoảng 100 triệu người. Ngay trong cương lĩnh phát triển đất nước, Tổng thống đắc cử Vladimir Putin cũng đã nhấn mạnh rằng, nước Nga đang đối mặt với nguy cơ trở thành một "không gian trống" nếu không quyết thực hiện một chiến lược bù đắp người hiệu quả. Nhà lãnh đạo 60 tuổi này cũng đã đề nghị cấp khoảng 7.000 rúp/tháng/trẻ em (khoảng 240 USD) cho những gia đình sinh con thứ ba trở lên cho đến khi các em được 3 tuổi. Mức hỗ trợ mới này sẽ được áp dụng từ đầu năm 2013, thay cho mức hỗ trợ hiện nay là 3.000-4.000 rúp/tháng.

Theo Bộ trưởng Y tế và Phát triển xã hội Nga, bà Tachiana Golikova, việc thực hiện các biện pháp hỗ trợ sinh đẻ này sẽ góp phần làm tăng thêm 970 nghìn trẻ em thứ ba trở lên trong các gia đình Nga từ nay đến năm 2018 (tăng 17-20%).

Các nhà xã hội học cho rằng, bên cạnh các biện pháp hiện nay, Nga cần phải kết hợp nhiều chính sách khác như tuyên truyền, thúc đẩy phát triển kinh tế, khoa học nhằm nâng cao mức sống của người dân. Quan trọng hơn cả là xóa bỏ xu hướng đô thị hóa đáng lo ngại hiện nay. Theo tâm lý chung, thanh niên Nga thường muốn chuyển đến sống ở 12 thành phố lớn nhất. Trong khi dân số tại các khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa ngày càng thưa thớt. Đây không phải là những chính sách giúp gia tăng tỷ lệ sinh một sớm một chiều song chắc chắn sẽ giúp nước Nga chặn đứng được đà suy giảm dân số trong vòng một thập kỷ tới.