Công viên bãi nổi giữa và bãi ven sông Hồng:Nhiều ý tưởng độc đáo

Định hình một công viên văn hóa đa chức năng

Dưới sự chỉ đạo của UBND thành phố Hà Nội, cuộc thi tuyển ý tưởng quy hoạch công viên văn hóa đa chức năng tại khu vực bãi nổi giữa và bãi ven sông Hồng do 4 quận Hoàn Kiếm, Ba Đình, Long Biên, Tây Hồ tổ chức, phát động ngày 10-5-2024 và trao giải ngày 12-11-2024, nhằm tìm kiếm ý tưởng thiết kế sáng tạo độc đáo, khai thác hiệu quả quỹ đất khu vực bãi nổi giữa và bãi bồi ven sông Hồng. Cuộc thi cũng hướng tới cụ thể hóa quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng, định hướng tổ chức không gian cảnh quan của Quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng, tỷ lệ 1/5.000 (đoạn từ cầu Hồng Hà đến cầu Mễ Sở) đã được UBND thành phố phê duyệt, cũng như các định hướng phát triển trục cảnh quan sông Hồng tại các đồ án quy hoạch Thủ đô vừa được Thủ tướng phê duyệt.

Không có giải Nhất, 3 đồ án được Hội đồng thi tuyển lựa chọn để trao 2 giải Nhì và 1 giải Ba là những phương án hoàn chỉnh về ý tưởng và nội dung, có tính sáng tạo và thực tiễn, làm cơ sở triển khai quy hoạch chi tiết và các dự án đầu tư trong giai đoạn tiếp theo. Đại diện Công ty TNHH Kiến trúc Hòn Gai, đơn vị được trao giải Nhì cho biết, ý tưởng biến khu vực bãi ven thuộc địa bàn các phường Tứ Liên và Yên Phụ (quận Tây Hồ) có diện tích 33.5ha đang sử dụng đất lộn xộn, nhiều khu vực khó quản lý, là nơi đổ rác, phế thải, gây ô nhiễm môi trường, thành một công viên văn hóa nghệ thuật. Đơn vị đề xuất xây kè cứng dọc nhánh sông Hồng để ổn định kết cấu hạ tầng cho khu vực công viên, còn khu vực ngoài kè để độ dốc tự nhiên và trồng các loại hoa theo mùa, cây ngập nước, tạo nên hệ sinh thái tự nhiên, vừa có tác dụng giữ đất, vừa tạo cảnh quan môi trường.

Đồng giải Nhì là phương án “Công viên Quai vạc xanh” của Liên danh Green Lungs Hanoi. Các không gian được kết nối với các tòa nhà, mở rộng không gian làm việc cho các hội thảo và hoạt động sáng tạo. Cây xanh được tích hợp một cách chiến lược, tạo bóng râm, giảm nhiệt và tăng cường sức hấp dẫn về mặt thị giác của các lối đi chính, góp phần vào tính bền vững của môi trường.

Trong khi đó, đồ án của liên danh tư vấn Encity - Siura Studio, đơn vị được trao giải Ba, lấy cảm hứng từ các hình thái thiên nhiên và nhân tạo của khu vực bãi giữa. Sông Hồng là hội tụ những yếu tố có quy mô lãnh thổ, với tầm nhìn về các dãy núi và các cây cầu từ lịch sử đến hiện đại để đưa ra giải pháp màng căng kiến tạo các công trình điểm nhấn. Biện pháp này cũng giúp cải thiện chất lượng nước, hỗ trợ đa dạng sinh học và tạo ra hệ thống cảnh quan bền vững, hấp dẫn, phục vụ cộng đồng...

Cụ thể hóa việc phát triển thành phố hai bên sông

Tiến sĩ, kiến trúc sư Phan Đăng Sơn, Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng thi tuyển cho biết, gần 30 phương án dự thi được nghiên cứu công phu đến từ các đơn vị thiết kế uy tín, liên danh trong nước và quốc tế, cho thấy sự hưởng ứng mạnh mẽ từ các kiến trúc sư, nhà quy hoạch đối với khu vực bãi nổi giữa và bãi ven sông Hồng. Nhiều phương án đưa ra ý tưởng độc đáo, đáp ứng mong muốn của thành phố về việc bổ sung các không gian công cộng, khai thác tốt các yếu tố văn hóa, cảnh quan; bảo đảm các vấn đề về thoát lũ và tôn trọng phát triển sinh thái tự nhiên.

Chủ tịch UBND quận Hoàn Kiếm Phạm Tuấn Long đánh giá, những ảnh hưởng của bão lũ trong năm 2024 đã gây nhiều thiệt hại, xáo trộn đời sống đối với người dân quận Hoàn Kiếm khi khả năng thích ứng chưa cao. Tại cuộc thi, nhiều phương án đã đưa ra được các gợi ý về nội dung này. Ngoài ra, một số tác phẩm cũng nêu được khả năng kết nối với các không gian hiện hữu, có nhiều ý tưởng có thể nghiên cứu, phát triển thêm.

Đề cập đến tổng thể quy hoạch trục sông Hồng, kiến trúc sư Lê Hoàng Phương, Giám đốc Trung tâm Kiến trúc, quy hoạch Hà Nội (Viện Quy hoạch đô thị và nông thôn quốc gia) thông tin, đây là nội dung đã được thành phố, các chuyên gia đề cập đến nhiều, được nghiên cứu qua nhiều kỳ quy hoạch.

“Tuy nhiên, đến nay, Hà Nội cũng như cả nước mới có đủ điều kiện, nguồn lực để thực thi gồm nguồn lực về khoa học công nghệ, con người để hiểu và kiểm soát được các vấn đề thủy lợi của sông Hồng, cũng như đủ nguồn lực để phát triển đường ven sông, cầu qua sông để phát triển các khu chức năng qua sông Hồng. Qua đó, sông Hồng trở thành trục phát triển quan trọng và cụ thể hóa mục tiêu phát triển thành phố hai bên sông”, kiến trúc sư Lê Hoàng Phương khẳng định.

Theo chuyên gia này, trước mắt, thành phố cần từng bước cải tạo điều kiện môi trường, không gian sinh thái phục vụ người dân có thể khai thác, sử dụng ngay, trong đó có khu vực bãi giữa, bãi bồi ven sông. Tiếp đó, giai đoạn 2 sẽ từng bước xây dựng hệ thống kết cấu, hạ tầng xung quanh, trong đó có hạ tầng giao thông tiếp cận cũng như các tuyến đường kết nối (cầu qua sông), để người dân đi qua sông Hồng thuận lợi hơn. Giai đoạn 3 sẽ phát triển hệ thống công trình kiến trúc, khu đô thị xung quanh dòng sông. Với lộ trình làm từng bước một, chúng ta sẽ xây dựng trục sông Hồng thành trung tâm, điểm nhấn như theo định hướng quy hoạch cũng như mong muốn của người dân.