Công tác y tế và dân số sẽ hỗ trợ cho nhau trong bảo vệ sức khỏe nhân dân

Tránh chồng chéo, lãng phí nguồn lực...

- Xin ông cho biết, những vấn đề phát sinh khi thực hiện việc sáp nhập các Trung tâm Dân số - Kế hoạch hóa gia đình về Trung tâm Y tế các quận, huyện, thị xã?

- Đến thời điểm này, công tác sáp nhập Trung tâm Dân số - Kế hoạch hóa gia đình vào Trung tâm Y tế các quận, huyện, thị xã đã cơ bản thực hiện xong.

Về công tác tổ chức cán bộ, 30/30 đơn vị đã bàn giao cán bộ theo chỉ tiêu biên chế được giao. Tổng số cán bộ bàn giao từ Trung tâm Dân số - Kế hoạch hóa gia đình sang Trung tâm Y tế các quận, huyện, thị xã là 839 người (682 viên chức, 157 hợp đồng). Từ ngày 1-8-2018, các đơn vị đã tiếp nhận chức năng, nhiệm vụ để triển khai hoạt động. Ngoài ra, 100% đơn vị đã hoàn thành việc bàn giao tài chính, tài sản. Tuy nhiên, về trụ sở làm việc, trong số 30 trung tâm y tế, 19 đơn vị có trụ sở làm việc riêng và 11 đơn vị có trụ sở chung với UBND các quận, huyện, thị xã, nên việc bố trí nơi làm việc cho cán bộ dân số còn gặp khó khăn.

- Một vấn đề được dư luận quan tâm là việc phân bổ các chức danh lãnh đạo. Việc này triển khai thế nào, thưa ông?

- Giải pháp được đưa ra là những người giỏi chuyên môn sẽ chuyển sang làm công tác chuyên môn, người giỏi quản lý sẽ tiếp tục giữ vị trí lãnh đạo. Nguyên tắc bố trí cán bộ được thực hiện theo Quyết định 3453/QĐ-UBND. Theo đó, Trung tâm Y tế quận, huyện, thị xã sau khi sáp nhập có giám đốc và không quá 3 phó giám đốc. Vì vậy, Giám đốc Trung tâm Dân số - Kế hoạch hóa gia đình được xem xét thực hiện quy trình bổ nhiệm giữ chức vụ Phó Giám đốc Trung tâm Y tế; còn Phó Giám đốc Trung tâm Dân số - Kế hoạch hóa gia đình giữ chức Trưởng, Phó phòng Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, trực thuộc Trung tâm Y tế. Các cán bộ còn lại được tiếp nhận nguyên trạng về làm việc tại Phòng Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, thuộc Trung tâm Y tế trên cơ sở giữ nguyên các công việc trước đây, không xáo trộn, không ảnh hưởng đến nhiệm vụ chuyên môn.

- Việc sáp nhập giúp ngành Y tế Thủ đô dễ quản lý và tổ chức hoạt động của y tế cơ sở đạt hiệu quả hơn. Ông có thể cho biết cụ thể là gì?

- Từ 60 đơn vị, khi Trung tâm Dân số - Kế hoạch hóa gia đình các quận, huyện, thị xã sáp nhập vào Trung tâm Y tế quận, huyện, thị xã chỉ còn 30 đơn vị. Cái được lớn nhất sau khi sáp nhập không chỉ là tinh gọn bộ máy, mà quan trọng hơn là thống nhất trong quản lý, chỉ đạo công tác y tế dự phòng tại cơ sở.

Trước đây, cùng một nhiệm vụ có thể liên quan đến 2 đơn vị, nên khi triển khai xuống cơ sở bị chồng chéo, lãng phí nguồn lực, đôi khi chỉ đạo không thống nhất. Cùng với đó, sau khi sáp nhập, đội ngũ cán bộ chuyên môn được tăng lên, trang thiết bị tập trung ở một nơi, rất thuận lợi để thực hiện nhiệm vụ, nhất là khi xảy ra các tình huống cần huy động nhân lực, phương tiện lớn. Trong thực hiện nhiệm vụ, việc điều động của toàn ngành là yếu tố rất quan trọng trong giải quyết các vấn đề cấp bách, nhất là khi có dịch bệnh xảy ra. Tuy nhiên, việc sáp nhập không tránh khỏi những khó khăn, vướng mắc. Sở Y tế đã và đang phối hợp với Sở Nội vụ, Sở Tài chính, UBND các quận, huyện, thị xã giải quyết các vấn đề phát sinh, vướng mắc trong quá trình bàn giao để việc sáp nhập phát huy hiệu quả.

Sẵn sàng mô hình “2 trong 1”

- Hội nghị lần thứ sáu, Ban Chấp hành Trung ương Ðảng khóa XII thông qua Nghị quyết 21-NQ/TƯ về công tác dân số trong tình hình mới. Khi Trung tâm Dân số - Kế hoạch hóa gia đình sáp nhập về Trung tâm Y tế, liệu công tác dân số có bị lơ là không, thưa ông?

- Công tác dân số của Thủ đô những năm qua đạt được nhiều thành tích quan trọng là nhờ sự nỗ lực của đội ngũ cán bộ dân số và sự quan tâm chỉ đạo, đầu tư nguồn lực của địa phương. Làm thế nào để công tác dân số tiếp tục được duy trì, đạt hiệu quả hoạt động sau khi sáp nhập; đồng thời, thực hiện tốt Nghị quyết 21-NQ/TƯ về công tác dân số trong tình hình mới, chuyển trọng tâm từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển, phân bổ dân số hợp lý và nâng cao chất lượng dân số đã được Hội nghị lần thứ sáu, Ban Chấp hành Trung ương Ðảng khóa XII thông qua là vấn đề lớn được đặt ra.

Trước nhiệm vụ và yêu cầu cao hơn đó, Sở Y tế Hà Nội xác định, phải tạo vị thế rất rõ của công tác dân số trong bộ máy tổ chức của Trung tâm Y tế sau khi sáp nhập. Chính vì vậy, sau sáp nhập, Trung tâm Dân số - Kế hoạch hóa gia đình trở thành một phòng của Trung tâm Y tế các quận, huyện, thị xã và duy trì, nâng cao hiệu quả hoạt động của Ban Chỉ đạo công tác dân số quận, huyện, thị xã.

Với việc giữ nguyên trạng bộ máy làm công tác dân số sau khi sáp nhập, công tác y tế, dân số hỗ trợ nhau tốt hơn, góp phần nâng cao chất lượng dân số trên địa bàn thành phố. Đơn cử như sự phối hợp giữa y tế và dân số sẽ hỗ trợ tốt cho nhau trong việc triển khai hiệu quả đề án sàng lọc, chẩn đoán trước sinh và sơ sinh để tầm soát, phát hiện sớm một số dị tật, bệnh bẩm sinh ở trẻ. Còn y tế hỗ trợ cho công tác dân số trong việc tăng cường bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân, giảm tỷ lệ bệnh tật, giảm tỷ lệ tử vong, tăng tuổi thọ và số năm trung bình sống khỏe mạnh cũng như thực hiện tốt các chương trình, biện pháp nâng cao tầm vóc, thể lực người Việt Nam…

- Tuy đạt được những kết quả nhất định, nhưng công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình của Thủ đô vẫn còn nhiều khó khăn. Đó là quy mô dân số đông, địa bàn rộng, trình độ dân trí không đồng đều. Vậy, xin ông cho biết, sau khi sắp xếp lại Trung tâm Y tế, công tác dân số tập trung những nhiệm vụ gì?

- Hiện, tỷ lệ nữ giới ở độ tuổi sinh đẻ cao, dân số cơ học tăng cao hơn tự nhiên. Việc giảm tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên đã có kết quả bước đầu, song chưa bền vững và tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh vẫn ở mức cao. Vì vậy, mục tiêu của công tác dân số Thủ đô trong thời gian tới là ổn định quy mô dân số ở mức hợp lý, giải quyết tốt những vấn đề về cơ cấu dân số, đặc biệt là giảm thiểu tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, nâng cao chất lượng dân số, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Để đạt được mục tiêu này, nhiệm vụ trọng tâm của công tác dân số đặt ra cho Trung tâm Y tế mới sẽ là triển khai, phối hợp thực hiện các hoạt động truyền thông, giáo dục, vận động; đồng thời, hướng dẫn, kiểm tra và giám sát chuyên môn các hoạt động về dân số - kế hoạch hóa gia đình của trạm y tế xã và cộng tác viên dân số. Mặt khác, quản lý, triển khai các dự án thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia về dân số - kế hoạch hóa gia đình và các dự án được Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình Hà Nội phân công.

- Trung tâm Y tế quận, huyện, thị xã sau khi được tổ chức, sắp xếp lại sẽ hoạt động như thế nào, thưa ông?

- Mục đích quan trọng nhất mà ngành Y tế hướng đến từ việc sáp nhập là phải nâng cao hiệu quả thực chất của mô hình “2 trong 1”. Đó là nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh ban đầu và quan tâm đầu tư đúng mức công tác y tế dự phòng, bảo đảm công tác phòng, chống dịch bệnh đạt hiệu quả cao hơn. Chính vì vậy, Trung tâm Y tế quận, huyện, thị xã sau khi được tổ chức, sắp xếp lại sẽ được vận hành theo mô hình trung tâm đa chức năng, cung cấp dịch vụ chuyên môn, kỹ thuật và y tế dự phòng, nghiệp vụ dân số; khám, chữa bệnh, phục hồi chức năng và các dịch vụ y tế khác theo quy định của pháp luật.

Trung tâm Y tế có 3 phòng chức năng, nghiệp vụ: Kế hoạch nghiệp vụ, Hành chính - Tổ chức - Tài vụ, Dân số - Kế hoạch hóa gia đình; 5 khoa chuyên môn: Kiểm soát bệnh tật - HIV/AIDS, Y tế công cộng - Dinh dưỡng, An toàn thực phẩm, Chăm sóc sức khỏe sinh sản, Xét nghiệm - Chẩn đoán hình ảnh và các đơn vị y tế trực thuộc: Trạm y tế xã, phường, thị trấn; Phòng khám đa khoa khu vực; nhà hộ sinh; cơ sở điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế. Với lợi thế về nhân lực, phương tiện sau khi sáp nhập, chúng tôi sẽ tiếp tục củng cố, nâng cao chất lượng chuyên môn của trung tâm y tế đa chức năng này, từ đó cung ứng đầy đủ các dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu, khám bệnh, chữa bệnh cho từng người dân theo hướng toàn diện, liên tục.

- Trân trọng cảm ơn ông!