Chống buôn lậu thuốc lá: Chưa đánh trúng các đầu nậu lớn

Sau khi Chỉ thị 30 được ban hành, lực lượng chức năng các bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố đã xây dựng nhiều kế hoạch nghiệp vụ, chuyên án đánh mạnh vào các đường dây, tổ chức buôn lậu, vận chuyển trái phép thuốc lá lậu trên các tuyến, địa bàn trọng điểm.

6 tháng qua, các lực lượng chức năng cả nước đã bắt giữ 5.428 vụ, với 5.178.150 bao thuốc lá lậu; khởi tố 108 vụ với 176 đối tượng. Riêng tại Hà Nội, từ ngày 1-10-2014 đến nay, các lực lượng chức năng đã thực hiện kiểm tra 182 vụ, xử lý 175 vụ, thu giữ 60.706 bao thuốc lá điếu nhập ngoại các loại và 585 điếu xì gà; khởi tố hình sự 11 vụ và 13 đối tượng vi phạm.

Điển hình nhất là ngày 19-5 mới đây, Đội Cảnh sát kinh tế - Công an quận Ba Đình phối hợp với Đội CSGT số 1 và Đội Quản lý thị trường số 13 (QLTT - Chi cục QLTT Hà Nội) đã kiểm tra ô tô BKS 29C-35883 do Nguyễn Văn Khiển điều khiển, phát hiện trên xe có vận chuyển 12.000 bao thuốc lá các loại do nước ngoài sản xuất, không có hóa đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc hợp pháp, không dán tem nhập khẩu. Vụ việc đang được cơ quan công an tiếp tục xác minh để xử lý theo quy định.

Mặc dù đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận, nhưng theo ý kiến chung của BCĐ 389 các bộ, ngành, địa phương, công tác đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá vẫn gặp rất nhiều khó khăn. Thời gian gần đây, do bị kiểm soát chặt hơn trên tuyến biên giới đất liền và ở các cửa khẩu đường bộ, các đối tượng đã nhập lậu thuốc lá bằng hình thức vận chuyển container qua các cảng biển. Phương thức vận chuyển thuốc lá cũng có sự thay đổi so với trước đây, các đối tượng buôn lậu ngày càng liều lĩnh và tinh vi hơn, cất giấu thuốc lá điếu nhập lậu trong cabin, mui, gầm, bình xăng xe; bố trí người theo dõi trước trụ sở của lực lượng chống buôn lậu; dùng ghe máy có tốc độ cao để vận chuyển, vận chuyển vào ban đêm, thường xuyên thay đổi thời gian, cung đường hoạt động…

Ông Nguyễn Ngọc Tuấn, Trưởng ban Chỉ đạo 389 TP Hà Nội cho biết, trước sự đấu tranh quyết liệt của các lực lượng chức năng, đến nay Hà Nội không còn là điểm nóng về buôn lậu, vận chuyển, tàng trữ thuốc lá lậu. Tuy nhiên, do thuốc lá là mặt hàng dễ cất giấu, vận chuyển; chủ kinh doanh thường không lưu trữ nhiều hàng hóa tại cửa hàng mà cất giữ phân tán tại nhiều điểm khác nhau nên rất khó phát hiện, trong khi nguồn tin cung cấp việc vận chuyển kinh doanh thuốc lá lậu không có nhiều, nên việc nắm bắt các đối tượng đầu nậu chính gặp nhiều khó khăn.

Đại diện một số địa phương như Hải Phòng, Quảng Ninh, Quảng Trị, Đà Nẵng… cũng phản ánh, lợi nhuận thu được từ việc buôn lậu, kinh doanh thuốc lá do nước ngoài sản xuất nhập vào Việt Nam rất cao, trong khi thuốc lá điếu hợp pháp trong nước đang bị áp thuế cao, giá thành sản phẩm thuốc lá trong nước cao hơn so với giá các nước trong khu vực cũng là một trong những nguyên nhân khiến công tác này còn hạn chế.

Mặt khác, do cấp ủy, chính quyền địa phương ở một số địa bàn chưa quan tâm đúng mức, chưa quyết liệt, thường xuyên trong công tác chỉ đạo; một số lực lượng chức năng ở các địa phương còn biểu hiện thiếu tinh thần trách nhiệm, ngại khó, sợ nguy hiểm nên công tác đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá không đạt hiệu quả cao. Đời sống nhân dân vùng biên giới, vùng sâu, vùng xa còn nhiều khó khăn, không có việc làm ổn định, nhận thức pháp luật hạn chế nên bị các đối tượng móc nối, mua chuộc tham gia vận chuyển thuốc lá lậu. Công tác phối hợp, trao đổi thông tin giữa các lực lượng dù đã được thực hiện hiệu quả hơn so với trước, nhưng chưa được duy trì thường xuyên, liên tục nên đã ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả việc bắt giữ, xử lý. Ngoài ra, quy định giới hạn truy cứu trách nhiệm hình sự đối với đối tượng buôn lậu từ 1.500 bao thuốc lá trở lên chưa đủ sức răn đe, ngăn chặn hoạt động của loại tội phạm này.

Để công tác đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá đạt hiệu quả hơn, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương cần tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm Chỉ thị 30, nhất là những địa bàn trọng điểm cần tiếp tục xây dựng các kế hoạch chuyên đề, chuyên án lớn để đấu tranh, đẩy lùi hoạt động buôn lậu thuốc lá tại địa bàn; kiên quyết xóa bỏ các đường dây, ổ nhóm, tổ chức buôn lậu, đánh trúng các đối tượng đầu nậu, chủ mưu cầm đầu, đẩy lùi tối đa việc buôn lậu. Tuy nhiên, các cấp có thẩm quyền cần sớm sửa đổi, nâng cao hơn nữa chế tài xử phạt để đối tượng vận chuyển không lách luật trong quá trình vận chuyển, buôn bán, tàng trữ thuốc lá nhập lậu; đồng thời, tăng kinh phí để mua sắm thiết bị phục vụ công tác đấu tranh chống buôn lậu.