Năm 1980, khi nhạc sĩ Trung Đức đang công tác tại Nhà hát Ca múa nhạc Việt Nam thì vô tình đọc được bài thơ “Chùa Hương” của nhà thơ Nguyễn Nhược Pháp.
Ông đã rất yêu thích bài thơ này nên lập tức phổ nhạc. Sau khi hoàn thành ca khúc, ông gửi luôn lên hội đồng nhà hát để duyệt nhưng vì thời điểm đó ông chỉ là ca sĩ chứ chưa phải nhạc sĩ, nên không ai để ý đến ca khúc này.
Không chấp nhận việc ca khúc bị "phớt lờ", ông đánh liều ký tên người sáng tác là Trần Văn Khê (tức Giáo sư Trần Văn Khê) rồi gửi lại lần nữa. Ông chia sẻ: “Tôi nghĩ người ta sẽ không tin một ca sĩ lại có thể sáng tác, nên tôi lấy tên một người nổi tiếng về ngành âm nhạc thì khả thi hơn”. Quả nhiên, khi thấy tên Trần Văn Khê thì hội đồng duyệt và cho biểu diễn ngay khi Trung Đức xin được trình bày ca khúc ấy.
“Tôi đã có dự định gặp và xin lỗi Giáo sư Trần Văn Khê vì sự mạo muội ấy. Nhưng từ ấy đến nay chưa có cơ hội diện kiến, và nay ông cũng đã thong dong nơi miền mây trắng” - nhạc sĩ Trung Đức nói. Sinh thời, Giáo sư Trần Văn Khê cũng không “kiện” nhạc sĩ Trung Đức và cũng không có ý kiến gì về sáng tác này, ông đã không chấp nhất câu chuyện trên và để tác phẩm được trả về với tác giả của nó. Thế nhưng hiện nay, có một số trang web khi đăng tải ca khúc vẫn nhầm lẫn tác giả là Trần Văn Khê.
Nhạc sĩ Trung Đức phổ nhạc hoàn toàn tựa vào cảm xúc, không quá chú trọng kỹ thuật, nhưng giai điệu vui tươi, nhí nhảnh, rộn ràng như cô gái tuổi trăng tròn đang tung tăng trẩy hội chùa Hương lại rất phù hợp với tinh thần và nhịp điệu bài thơ “Chùa Hương”: “Hôm qua, em đi chùa Hương/ Hoa cỏ còn mờ hơi sương/ Cùng thầy me vấn đầu soi gương/ Nho nhỏ cái đuôi gà cao/ Em đeo cái dải yếm đào/ Quần lĩnh áo the mới/ Tay em cầm chiếc nón quai thao/ Chân em đi đôi guốc cao cao”.
Nhạc sĩ, ca sĩ, NSND Trung Đức (sinh năm 1952) quê Hà Nội. Năm 1972, ông đi bộ đội, sau đó về học tại Nhạc viện Hà Nội. Sau khi ra trường ông về công tác tại Nhà hát Ca múa nhạc Thăng Long, rồi chuyển sang Nhà hát Ca múa nhạc Việt Nam. Ông nổi tiếng là ca sĩ hát nhạc cách mạng, dân ca nhưng cũng có nhiều ca khúc ông sáng tác và phổ thơ được công chúng yêu thích như “Em đi chùa Hương”, “Nhớ về hội Lim”, “Chân quê” (thơ Nguyễn Bính), “Gọi em”...
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.