Cân nhắc chưa bỏ quy định thời hạn nộp thuế với hàng hóa XNK

Một nội dung “nóng” trong phiên thảo luận là quy định về thời hạn nộp thuế đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu.

Đại biểu Thân Đức Nam - TP Đà Nẵng cho rằng, việc Dự thảo luật lần này sửa đổi theo hướng hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu phải nộp tiền thuế trước khi được thông quan giải phóng hàng hóa một mặt hạn chế hiện tượng lợi dụng chính sách gia hạn thuế để cố tình nợ thuế, nhưng mặt khác, quy định này sẽ phần nào ảnh hưởng đến chính sách khuyến khích xuất khẩu của nhà nước, gây khó khăn cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế đang giảm sút như hiện nay. Vì vậy, đại biểu Nam đề nghị cần cân nhắc nghiên cứu lại quy định này một cách cẩn trọng để hài hòa lợi ích nhà nước và của doanh nghiệp.

Tuy nhiên, đại biểu Trần Du Lịch - TP Hồ Chí Minh cho rằng, chưa cần thiết phải thay đổi quy định hiện hành bỏ ân hạn 275 ngày đối với các doanh nghiệp sản xuất bình thường hiện nay, lý do đại diện cho 5 hiệp hội da giày, dệt may, bông vải sợi, mỹ nghệ chế biến gỗ, thủy sản liên quan 5 triệu lao động và đóng góp 35% tổng kim ngạch xuất khẩu của ta.

Theo đại biểu Lịch, với quy định bình thường hiện nay, có một thiểu số lợi dụng ân hạn này để kéo dài, chây lười trong vấn đề nộp thuế, có tiêu cực, nên việc khắc phục lỗ hổng này là cần thiết. Tuy nhiên, nguyên tắc của quản lý thuế và thu thuế phải hướng vào thuận lợi cho số đông, nên nếu vì thiểu số mà làm bất lợi đa số thì lợi bất cập hại. Với quan điểm này, ông Lịch đề nghị Quốc hội cân nhắc, trước mắt chưa cần thay đổi điều khoản này và duy trì cách thực hiện hiện nay. Đồng thời, tăng cường các biện pháp xử lý nghiêm đối với những doanh nghiệp lợi dụng quy định này để kéo dài, chây lười trong việc nộp thuế.

Đại biểu Vũ Huy Hoàng - Lạng Sơn cũng ủng hộ quan điểm của đại biểu Lịch. Theo ông Hoàng, Quốc hội chưa nên có quy định sửa đổi này vì đối với một quy định của luật pháp, qua một thời gian thực hiện, nếu thấy rằng nó thực sự đi vào cuộc sống và chưa đến mức cần thiết phải xem xét sửa đổi, bổ sung thì nên cân nhắc sự cần thiết phải sửa đổi, bổ sung, mà nên tăng cường thêm các biện pháp về quản lý Nhà nước để đảm bảo tính chặt chẽ của luật. Tuy nhiên, những biện pháp này cũng phải tạo điều kiện thuận lợi cho những doanh nghiệp làm ăn nghiêm túc.

Thêm nữa, theo đại biểu Hoàng, tình hình của năm 2012 đối với lĩnh vực xuất khẩu, nhập khẩu mặc dù có tăng trưởng, nhưng dự báo năm 2013 sẽ tiếp tục diễn biến theo chiều hướng phức tạp. Vì vậy, với tình hình thực tế và với những khó khăn hiện nay của doanh nghiệp, đại biểu Hoàng đề nghị trước mắt chưa thay đổi quy định này.

Ngoài nội dung trên, trong phiên thảo luận, các đại biểu đã tập trung thảo luận về thời hạn nộp thuế đối với hàng hóa xuất khẩu, thời hạn bảo lãnh; thẩm quyền của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong việc quyết định gia hạn nộp thuế; trách nhiệm của các cơ quan quản lý thuế trong giải quyết hồ sơ hoàn thuế; việc chậm nộp tiền thuế, xử phạt đối với các hành vi khai sai….

Giải trình rõ hơn về các nội dung Quốc hội quan tâm, Bộ trưởng Bộ tài chính Vương Đình Huệ đi thẳng vào quy định về thời hạn nộp thuế đối với hàng hóa xuất nhập khẩu.

Theo Bộ trưởng, luật hiện hành hiện nay cho ân hạn cũng 275 ngày nhưng ân hạn 275 ngày này với 2 điều kiện: phải có bảo lãnh của tổ chức tín dụng hoặc là những doanh nghiệp chấp hành tốt pháp luật hải quan và không nợ tiền thuế. Về bản chất, quy định sửa đổi với luật hiện hành giống nhau ở điểm: Hàng nhập khẩu để gia công hàng xuất khẩu và nhập khẩu nguyên liệu để sản xuất hàng xuất khẩu đều được cho phép ân hạn thuế 275 ngày. Tuy nhiên, hiện phần bảo lãnh này chỉ là một số, còn luật sửa đổi đề xuất là tất cả các loại này đều phải nộp phí bảo lãnh.

Bộ trưởng cho biết, trong số các doanh nghiệp gọi là chấp hành tốt pháp luật hải quan và không nợ thuế có khoảng 20% thường xuyên chây ì và vi phạm các điều, khoản liên quan đến chấp hàng nghĩa vụ thuế. Số liệu của Tổng cục Hải quan tính đến thời điểm tháng 9/2012 cho thấy, cả nước có 311.943 lô hàng nhập khẩu nhiên liệu để sản xuất hàng xuất khẩu và 5.752 hợp đồng gia công hàng xuất khẩu. Cho đến ngày 30-9 vẫn còn 5.784 lô hàng nhập khẩu nguyên liệu để sản xuất hàng xuất khẩu và 961 hợp đồng gia công xuất khẩu thuộc diện doanh nghiệp chấp hành tốt vẫn chưa tiến hành thanh khoản với số tiền nợ thuế quá hạn là 1.497 tỷ đồng, trong đó số của doanh nghiệp bỏ trốn khỏi địa chỉ kinh doanh đã và đang bị điểu tra khởi tố mà không có khả năng thu hồi là 500 tỷ đồng. Số tiền 500 tỷ đồng này có khả năng mất hẳn.

Bộ trưởng cũng cho biết, nếu như trường hợp phải có bảo lãnh thì năm 2011 tổng giá trị kim ngạch nguyên vật liệu nhập khẩu để sản xuất hàng xuất khẩu khoảng 6,2 tỷ USD. Trong số này chỉ có 2,1 tỷ USD là phải chịu thuế nhập khẩu, còn lại là miễn thuễ nhập khẩu. Với mức thuế suất của khu vực ASEAN là 5%, ngoài ASEAN là từ 6% đến 10%-11% với mức bình quân khoảng 6%, tổng số thuế phải nộp của số này chỉ có 126 triệu USD tiền thuếi.

“Với mức bảo lãnh là 0,05%/tháng tính trên 126 triệu USD thì không thể nào có con số chi phí tăng lên 1,5 tỷ USD như hiệp hội ngành hàng báo cáo được”, Bộ trưởng khẳng định.

Bộ trưởng cho biết thêm, Bộ cũng đang yêu cầu Tổng Cục hải quan báo cáo nhanh để Bộ báo cáo với Quốc hội xem xét cân nhắc một cách kỹ lưỡng, đảm bảo ra quyết định theo hướng vừa tạo điều kiện thuận lợi cho việc sản xuất, gia công hàng xuất khẩu, khuyến khích sản xuất kinh doanh hỗ trợ thị trường nhưng đồng thời cũng đảm bảo chấp hành nghiêm pháp luật về thuế và tăng cường hiệu lực của công tác quản lý thuế.