Bộ trưởng Bộ Y tế: Từ choáng váng, sốc đến phẫn nộ, đau xót và buồn

- Là người đứng đầu ngành y tế, y kiến của Bộ trưởng như thế nào sau vụ việc ở thẩm mỹ viện Cát Tường?

- Trong mấy ngày vừa qua, dư luận xã hội vô cùng bàng hoàng trước thông tin về hành động phi nhân tính của bác sỹ Nguyễn Mạnh Tường vứt xác nạn nhân - người là khách hàng của Trung tâm Thẩm mỹ viện Cát Tường, xuống sông Hồng.

Không riêng bản thân tôi, mà tất cả cán bộ, nhân viên trong ngành Y tế đều trải qua các cung bậc cảm xúc trước sự việc trên, từ chỗ thấy choáng váng, sốc, đến phẫn nộ, đau xót và buồn. Chúng tôi cảm thấy choáng và sốc vì không thể tưởng tưởng nổi một bác sỹ lại có thể hành động như vậy, phẫn nộ vì vị bác sỹ này đã phản bội lời thề Hepocrat, bất tuân luật pháp và các quy định, sai phạm về pháp luật- hoạt động không phép, hành nghề không đúng chuyên khoa, vi phạm nghiêm trọng quy chế chuyên môn, làm liều dẫn đến tử vong cho nạn nhân.

Việc vứt xác nạn nhân xuống sông hòng phi tang là một hành động không còn tính người. Chúng tôi cũng cảm thấy buồn và đau xót vì một cán bộ trong ngành, còn trẻ, được đào tạo, có cả con đường rộng mở phía trước, đã phạm một sai lầm không thể tưởng tượng nổi, để phút chốc phá đổ tất cả sự nghiệp, tiền đồ, tương lai của bản thân mình, làm ảnh hưởng đến gia đình, làm hoen ố màu áo trắng của bác sỹ. Chúng tôi hết sức bất bình và lên án hành vi không thể chấp nhận được của bác sỹ Nguyễn Mạnh Tường.

Tôi cũng cảm thấy đau xót và buồn cho nạn nhân Lê Thị Thanh Huyền, vì muốn làm đẹp đã phải trả giá bằng mạng sống. Gia đình chị đã mất đi một người con, một người vợ, một người mẹ. Tôi xin gửi lời chia buồn sâu sắc đến gia đình nạn nhân về những đau thương, mất mát này.

Để xảy ra sai phạm trên, trách nhiệm thuộc về nhiều phía, trước hết là của chính cá nhân người vi phạm, của các cấp sở tại và quản lý ngành. Cá nhân bác sỹ Tường đã vi phạm nghiêm trọng đạo đức cơ bản của một con người nói chung và đạo đức của người thầy thuốc nói riêng; hành vi trên thể hiện ý thức rất kém trong việc chấp hành pháp luật, kỷ cương, đạo đức nghề nghiệp. Việc quản lý không chặt chẽ, sát sao của cơ quan chức năng và chính quyền các cấp đã dẫn đến việc không ngăn chặn kịp thời các vi phạm.

Bộ Y tế đã vào cuộc xử lý vụ việc này như thế nào?

Đối với bất kỳ sai phạm nào xảy ra, ngành y tế luôn giữ quan điểm xử lý nghiêm, đúng người, đúng việc, không bao che, nhưng cần khách quan, và đúng trình tự pháp luật.

Sau khi nhận được thông tin trên, Bộ Y tế đã tiến hành một loạt các hoạt động, như:

1. Gửi văn bản số 6794/BYT-VPB1 ngày 22/10/2013 đến Chủ tịch UBND TP Hà Nội đề nghị UBNDTP chỉ đạo Sở Y tế Hà Nội, Phòng y tế quận Hai Bà Trưng, chính quyền sở tại và các cơ quan chức năng có liên quan thuộc thẩm quyền quản lý tích cực, chủ động nắm bắt tình hình vụ việc, cung cấp thông tin có liên quan trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao và phối hợp chặt chẽ với cơ quan điều tra, phục vụ cho việc điều tra, xác minh và giải quyết vụ việc theo đúng quy định của pháp luật; đồng thời chỉ đạo các cơ quan chức năng của thành phố có biện pháp tăng cường rà soát, chủ động thanh tra, kiểm tra các hoạt động phẫu thuật thẩm mỹ trên địa bàn quản lý. Bộ Y tế sẽ tiếp tục phối hợp với UBNDTP Hà Nội trong việc điều tra, xử lý vụ việc nói trên trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ được giao.

2. Tiếp tục chỉ đạo các đơn vị chức năng tăng cường thanh tra, kiểm tra một cách toàn diện việc thực hiện Luật Khám bệnh, chữa bệnh, Nghị định 87/2011/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật khám bệnh, chữa bệnh, Thông tư 41/2011/TT-BYT của Bộ Y tế về hướng dẫn cấp chứng chỉ hành nghề đối với người hành nghề và cấp phép hoạt động đối với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.

Thực tế, từ cuối năm 2012, Bộ Y tế đã ban hành rất nhiều văn bản chỉ đạo yêu cầu thanh tra, kiểm tra việc quản lý công tác khám bệnh, chữa bệnh cả trong khu vực công lập và ngoài công lập. Ngày 14/12/2012, Bộ đã có văn bản số 944/TTrB-P2 gửi GĐ Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đề nghị tăng cường công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực khám bệnh, chữa bệnh tư nhân. Kế hoạch 1395/KH-BYT về công tác Thanh tra y tế năm 2013 đã nêu rõ nhiệm vụ thanh tra toàn diện công tác bệnh viện tại một số bệnh viện trực thuộc Bộ và thanh tra công tác quản lý hành nghề y tư nhân của Sở Y tế và phối hợp với Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực tiếp thanh tra, kiểm tra tại các bệnh viện tư nhân, phòng khám đa khoa, chuyên khoa tư nhân trên địa bàn một số tỉnh, TP. Hiện nay các đoàn thanh tra đang hoàn tất báo cáo để trình lãnh đạo Bộ.

Ngày 5/9/2013, Bộ Y tế tiếp tục có văn bản 679/TTrB-P2 gửi GĐ Sở Y tế các tỉnh, TP trực thuộc TƯ về tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh ngoài công lập, trong đó yêu cầu GĐ các Sở Y tế khẩn trương triển khai công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành quy định của Nhà nước về khám chữa bệnh của các cơ sở ngoài công lập trên địa bàn và báo cáo kết quả về Bộ Y tế trước ngày 30/10/2013.

3. Yêu cầu Cục Quản lý khám, chữa bệnh phối hợp với BV Bạch Mai, Sở Y tế Hà Nội và chính quyền địa phương thăm hỏi và chia buồn với gia đình nạn nhân. Giao BV Bạch Mai, BV E có trách nhiệm phối hợp và tạo điều kiện thuận lợi cho cơ quan điều tra khi có yêu cầu.

BV Bạch Mai đã đình chỉ công tác đối với BS Nguyễn Mạnh Cường.

4. Bộ cũng đã có văn bản báo cáo Văn phòng Chính phủ, Văn phòng Quốc hội về vấn đề này.

5. Ngày 23/10/2013, Bộ Y tế tiếp tục có văn bản 6836/BYT-KCB gửi Chủ tịch UBND các tỉnh, TP trực thuộc TƯ đề nghị tiếp tục chỉ đạo Sở Y tế và các Sở ban ngành chức năng thanh tra, kiểm tra toàn diện các cơ sở có liên quan đến hoạt động thẩm mỹ trên địa bàn.

Hiện nay Bộ Y tế đang chỉ đạo các đơn vị trực thuộc tích cực phối hợp với các cơ quan chức năng trong việc điều tra vụ việc trên. Bộ Y tế tuân thủ các quy định của pháp luật, xử lý đúng người, đúng tội, nghiêm minh. Người nào làm sai, người đó phải chịu trách nhiệm trước pháp luật và phải bị pháp luật trừng phạt.

Đồng thời, Bộ cũng chỉ đạo các cơ sở khám chữa bệnh tăng cường công tác quản lý cán bộ, cũng như việc giáo dục đạo đức, tinh thần trách nhiệm của cán bộ y tế và kỹ năng ứng phó, xử trí các tình huống trong y khoa. Bộ cũng đang khẩn trương hoàn thành việc xây dựng Thông tư quy định về quy tắc ứng xử và đạo đức nghề nghiệp của cán bộ y tế.

- Năm 2013 có quá nhiều vụ đau lòng đến từ ngành Y tế, có phải do đạo đức BS xuống cấp? Bà nghĩ sao về vấn đề này?

- Cá nhân tôi, khi được báo cáo vụ việc này cũng vô cùng bàng hoàng và phẫn nộ. Không thể chấp nhận được hành động của bác sỹ này và cũng không thể phủ nhận là có một số cán bộ y tế có hành vi sai trái và biểu hiện xuống cấp về đạo đức. Nhưng đây là trường hợp cá nhân, ngành y còn vô vàn những bác sỹ tận tâm với nghề, ngày đêm hết mình cứu sống bệnh nhân. Nghề nào cũng cần đạo đức nghề nghiệp, nghề y càng cần hơn nữa sự tận tâm, dám chịu trách nhiệm và cần phải có bản lĩnh đối mặt với tai nạn nghề nghiệp, những tai biến không lường trước.

Để nâng cao tinh thần trách nhiệm, thái độ ứng xử và đạo đức nghề nghiệp của cán bộ y tế, trong thời gian qua, Bộ Y tế đã thực hiện nhiều việc, như:

- Tổ chức tập huấn về thực hiện Quy tắc ứng xử cho 100% viên chức trong các đơn vị sự nghiệp y tế, thực hiện Chỉ thị số 03/CT-BYT ngày 01/4/2013, Kế hoạch số 336/KH-BYT ngày 04/5/2013 về việc tăng cường các giải pháp thực hiện tốt Quy tắc ứng xử, nâng cao đạo đức nghề nghiệp, học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh tại các cơ sở khám, chữa bệnh; Trực tiếp tổ chức 07 lớp tập huấn tại 3 miền về Quy tắc ứng xử cho Lãnh đạo và cán bộ ngành Y tế; Kiểm tra việc thực hiện Quy tắc ứng xử, quy chế dân chủ, học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh tại 14 đơn vị sự nghiệp trực thuộc Bộ Y tế, 20 Sở Y tế và 7 bệnh viện thuộc Sở Y tế; Tổ chức 11 lớp tập huấn về Kỹ năng giao tiếp, quy tắc ứng xử, nâng cao đạo đức nghề nghiệp, học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh cho 5.042 người, gồm GĐ, Trưởng khoa và Điều dưỡng trưởng, Trưởng khoa phòng khám, khoa ngoại, khoa sản của các bệnh viện tuyến Trung ương thuộc Bộ, tuyến tỉnh và các bệnh viện tuyến huyện trong toàn quốc.
Nhìn chung, sau khi Bộ Y tế triển khai các hoạt động về thực hiện quy tắc dân chủ và nâng cao đạo đức nghề nghiệp, vấn đề thái độ y đức và ứng xử của cán bộ ngành Y đã được cải thiện rõ rệt. Tuy nhiên, trong ngành Y tế vẫn còn những cá nhân đi ngược với đạo đức nghề nghiệp, “con sâu làm rầu nồi canh”, Bộ Y tế đã, đang và sẽ tích cực phối hợp với các cơ quan liên quan kiên quyết đấu tranh và xử lý nghiêm khắc với những cán bộ y tế thiếu thái độ y đức đó.

Bộ Y tế đang xây dựng Thông tư để thành lập Khoa Công tác xã hội và Bộ môn Y đức trong tất cả các trường y nhằm đào tạo những cán bộ có nhiệm vụ truyền thông và giải quyết những vấn đề thắc mắc của người bệnh, đặc biệt những bệnh nhân nghèo có hoàn cảnh khó khăn (một số bệnh viện ở miền Nam đã thực hiện việc này).

Trong thời gian tới, Bộ Y tế sẽ tiếp tục thực hiện một số biện pháp nhằm nâng cao y đức:

- Chỉ đạo các đơn vị trong ngành Y tế thực hiện Chỉ thị 03- CT/BCT ngày 14/5/2011 của Bộ Chính trị và Chỉ thị 1793/CT-TTg ngày 07/11/2011 của Thủ tướng Chính phủ về tiếp tục đầy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, vai trò gương mẫu của người đứng đầu cơ quan, đơn vị….

- Ban hành Thông tư hướng dẫn thực hiện Quy tắc ứng xử, quy định rõ trách nhiệm của Bộ trưởng, trách nhiệm của Giám đốc Sở Y tế, Lãnh đạo Y tế bộ, ngành, trách nhiệm của Giám đốc các bệnh viện, Lãnh đạo khoa, phòng bệnh viện; đồng thời xây dựng các chế tài xử lý nghiêm khắc những sai phạm…

- Tiếp tục tổ chức các lớp tập huấn về kỹ năng giao tiếp, ứng xử, nâng cao đạo đức nghề nghiệp, học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh cho Lãnh đạo và cán bộ y tế ngành Y trong toàn quốc.

- Tăng cường chỉ đạo, giám sát việc giảng dạy, hướng dẫn sinh viên các nội dung liên quan đến đạo đức nghề nghiệp. Sinh viên tốt nghiệp các trường đại học, cao đẳng y, ngoài việc nắm chắc chuyên môn nghiệp vụ, còn phải nắm thành thạo các tiêu chí đạo đức của người làm y tế.

- Hướng dẫn, đôn đốc, nhắc nhở các đơn vị trong toàn ngành đẩy mạnh cải cách hành chính, thay đổi tác phong, lề lối làm việc, áp dụng công nghệ thông tin, thực hiện ISO trong công tác khám bệnh, chữa bệnh...

- Cả BV Bạch Mai và Thanh tra Sở Y tế Hà Nội đều trả lời không biết sự tồn tại của Trung tâm Thẩm mỹ Cát Tường. Xin Bộ trưởng cho biết đây có phải là sự tránh trách nhiệm hay không?

- Theo báo cáo của Phòng y tế - UBND quận Hai Bà Trưng, cơ sở thẩm mỹ Cát Tường số 45 Giải Phóng đã được Phòng Tài chính-Kế hoạch quận Hai Bà Trưng cấp giấy đăng ký kinh doanh số 01D8022624 ngày 3/5/2013, tên hộ kinh doanh là Thẩm mỹ viện Cát Tường, hành nghề kinh doanh là dịch vụ khám chữa bệnh chuyên khoa ngoại, phẫu thuật tạo hình.

Cơ sở này do ông Nguyễn Mạnh Tường, sinh ngày 30/9/1973 là chủ hộ kinh doanh. Ông Tường thường trú tại xóm 6A - thôn Hoàng 3 – xã Cổ Nhuế, huyện Từ Liêm, hiện đang là bác sỹ khoa Ngoại, Bệnh viện Bạch Mai. Theo báo cáo của Sở Y tế Hà Nội, cơ sở Thẩm mỹ viện 45 Giải Phóng vẫn chưa được Sở Y tế Hà Nội cấp giấy phép hoạt động chuyên khoa phẫu thuật thẩm mỹ.

Luật khám bệnh, chữa bệnh cho phép các bác sỹ có chứng chỉ hành nghề được làm ngoài giờ ở các cơ sở khám chữa bệnh tư nhân. Họ cũng có thể đứng đầu cơ sở khám chữa bệnh tư nhân với điều kiện cơ sở đó phải được cấp giấy phép hoạt động. Khi làm các thủ tục xin phép, họ phải báo cáo với cơ quan quản lý cán bộ. Trường hợp của BS Nguyễn Mạnh Tường, có thể BS Tường không báo cáo với BV Bạch Mai, nên BV không biết bác sỹ có cở sở kinh doanh trên. Nội dung này chúng tôi sẽ thẩm tra thêm.

Thông tư 41/2011/TT-BYT ngày 14/11/2011 của Bộ Y tế Hướng dẫn cấp chứng chỉ hành nghề đối với người hành nghề và cấp giấy phép hoạt động đối với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh quy định rõ, người chịu trách nhiệm chuyên môn kỹ thuật của phòng khám chuyên khoa phải là bác sỹ có chứng chỉ hành nghề phù hợp với chuyên khoa mà phòng khám đăng ký và có thời gian khám bệnh, chữa bệnh ít nhất là 54 tháng tại chuyên khoa đó; và Phòng khám phẫu thuật thẩm mỹ “Không được phẫu thuật tạo hình như nâng ngực; nâng vú; thu nhỏ quầng vú, núm vú; thu gọn thành bụng, mông, đùi; căng da mặt, mông, đùi; lấy mỡ cơ thể”. Bác sỹ Nguyễn Mạnh Tường đã cố tình làm sai pháp luật, sai quy chế chuyên môn trong việc thực hiện phẫu thuật thẩm mỹ ở phòng khám không có giấy phép hoạt động, bản thân bác sỹ không có chuyên môn về phẫu thuật thẩm mỹ, và sai phạm nghiêm trọng trong việc tiến hành phẫu thuật bị cấm ở các phòng khám phẫu thuật thẩm mỹ, đó là nâng ngực, lấy mỡ cơ thể.

- Bà có khuyến cáo gì đối với những người có nhu cầu đến thẩm mỹ viện để chỉnh sửa nhan săc?

- Làm đẹp hay chỉnh sửa nhan sắc là nhu cầu chính đáng của mọi người. Nhưng những người có nhu cầu này trước khi thực hiện cũng nên có hiểu biết, kiến thức về vấn đề này, đặc biệt cần tìm hiểu kỹ về nơi mình định thực hiện tu chỉnh nhan sắc.

Nhân đây tôi cũng xin nhắc lại Khoản 3 Điều 25 của Thông tư 41/2011/TT-BYT quy định về người chịu trách nhiệm chuyên môn của phòng khám phải là bác sỹ có chứng chỉ hành nghề phù hợp với chuyên khoa mà phòng khám đăng ký và có thời gian khám bệnh, chữa bệnh ít nhất là 54 tháng tại chuyên khoa đó; Mục i Khoản 4 Điều 25 của Thông tu 41 quy định về phạm vi hoạt động chuyên môn của phòng khám phẫu thuật thẩm mỹ, trong đó nêu rất rõ: “Không được phẫu thuật tạo hình như nâng ngực; nâng vú; thu nhỏ quầng vú, núm vú; thu gọn thành bụng, mông, đùi; căng da mặt, mông, đùi; lấy mỡ cơ thể;”

Chiểu theo các quy định này thì chị/em không thể đến các phòng khám phẫu thuật thẩm mỹ để phẫu thuật tạo hình như nâng ngực; nâng vú; thu nhỏ quầng vú, núm vú; thu gọn thành bụng, mông, đùi; căng da mặt, mông, đùi; lấy mỡ cơ thể. Muốn thực hiện các phẫu thuật này, người có nhu cầu cần đến các bệnh viện có đủ điều kiện và được cấp phép hành nghề phẫu thuật thẩm mỹ, và nên chọn những bác sỹ có chuyên môn về lĩnh vực này.