Bổ sung vitamin A cho trẻ đúng cách

“Thanh toán” nhiều bệnh nhờ bổ sung vitamin A

Vi chất dinh dưỡng bao gồm nhóm vitamin (A, B, C, D, E...) và nhóm nguyên tố khoáng (can xi, phốt pho, sắt, kẽm, iod, selen, đồng...), có nhiều ở thức ăn động vật và thực vật. Đây là những chất có vai trò rất quan trọng, khi thiếu sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng cho cơ thể, đặc biệt là với trẻ nhỏ.

Hằng năm, có gần 1 triệu trẻ dưới 5 tuổi được cải thiện tình trạng thiếu vitamin A nhờ những hoạt động của "Ngày Vi chất dinh dưỡng trên toàn quốc" nhằm bổ sung vitamin A mỗi năm 2 lần cho trẻ từ 6 - 60 tháng tuổi tại 22 tỉnh có nguy cơ cao và bổ sung uống vitamin A cho trẻ từ 6 - 36 tháng tuổi ở các tỉnh còn lại. Ngoài ra, bà mẹ sau sinh trong vòng 1 tháng được uống 1 liều vitamin A.

Việc bổ sung vitamin A cho trẻ em và bà mẹ sau sinh đã trở thành hoạt động thường niên của hơn 11.000 xã/phường/thị trấn trên toàn quốc. Đây là những hoạt động ý nghĩa, là ngày hội “Chăm sóc sức khỏe trẻ em”, là món quà nhân văn trong dịp Quốc tế thiếu nhi 1-6.

Nhờ hoạt động này, Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng kể về cải thiện tình trạng dinh dưỡng cho người dân như tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em dưới 5 tuổi đã giảm nhanh và bền vững. Đặc biệt, nhiều bệnh đã được "thanh toán" như mù lòa do thiếu vitamin A, tình trạng thiếu vitamin A huyết thanh, thiếu máu do thiếu sắt và thiếu các vi chất dinh dưỡng.

Năm nay, ngoài việc tổ chức uống bổ sung vitamin A, từ ngày 1 đến 7-6 Hà Nội còn thực hiện cân đo, sàng lọc dinh dưỡng cho trẻ dưới 5 tuổi để đánh giá tỷ lệ suy dinh dưỡng thể thiếu cân (cân nặng/tuổi), thể thấp còi (chiều cao/tuổi), thể gầy còm (cân nặng/ chiều cao), suy dinh dưỡng cấp tính và tỷ lệ thừa cân béo phì (cân nặng/tuổi).

Không tùy tiện bổ sung vitamin A

Vitamin A đóng vai trò hết sức quan trọng cho sự phát triển của trẻ, tuy nhiên, các chuyên gia khuyến cáo không được tùy tiện bổ sung vitamin A dưới dạng thuốc bổ cho trẻ.

PGS.TS.BS Lê Bạch Mai, nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia cho biết, sở dĩ gọi là vi chất dinh dưỡng vì đây là những dưỡng chất thiết yếu đối với sự sống con người. Chúng bao gồm các vitamin và khoáng chất. Tên gọi vi chất cũng đồng nghĩa với nhu cầu hằng ngày của cơ thể con người đối với các dưỡng chất - thường được tính bằng đơn vị rất nhỏ là miligam hoặc nhỏ hơn.

Mặc dù chỉ cần một hàm lượng nhỏ mỗi ngày nhưng nếu sự thiếu hụt chất dinh dưỡng vi lượng này, cơ thể dễ đối mặt với các bệnh lý nghiêm trọng, thậm chí đe dọa đến tính mạng. Ví dụ ở trẻ em, việc thiếu vitamin A khiến giác mạc của trẻ không thể phát triển hoàn thiện, gây nên bệnh khô mắt. Nếu không kịp thời bổ sung đủ nhu cầu vitamin A theo khuyến nghị, trẻ có nguy cơ bị mù, tăng tỷ lệ thấp còi, nhiễm trùng và tử vong. Phụ huynh có thể bổ sung vi chất cho trẻ dưới dạng thuốc (vi chất dinh dưỡng được đóng gói thành dạng thuốc) và sử dụng định kỳ cho những trẻ có nguy cơ. Đây là phương pháp mang tính đặc hiệu cao, giúp giải quyết tình trạng thiếu hụt vi chất nhanh chóng và hiệu quả nhất trong một thời gian ngắn.

Tuy nhiên, PGS.TS.BS Lê Bạch Mai khuyến cáo, với cách bổ sung vi chất dinh dưỡng cho trẻ dưới dạng thuốc, bố mẹ tuyệt đối không được tùy tiện sử dụng cho trẻ nếu không có sự chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Phụ huynh cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế uy tín để có phương pháp bổ sung vi chất cho trẻ kịp thời, ngăn chặn hậu quả. Nếu bổ sung quá nhiều vi chất dinh dưỡng thì sẽ gây dư thừa, rất nguy hiểm. Thừa vitamin A có thể dẫn tới nhiều tác hại, gây nôn, da khô dễ bong vẩy hay gây thóp phồng, vàng da ở trẻ em, dẫn đến các triệu chứng ngộ độc gan, đau khớp, đau đầu, biến đổi xương...