Bia đá ''kể chuyện'' hiền tài

Là chương đầu tiên trong câu chuyện dài về 82 bia tiến sĩ tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám, “Hiền tài là nguyên khí quốc gia” giới thiệu 14 bia tiến sĩ có liên quan đến các khoa thi giai đoạn 1442-1529.

Trưng bày gồm 4 nội dung, đó là: “Chiêu mộ hiền tài”, giới thiệu một số nét chính về khoa cử của nước ta giai đoạn 1442-1529; “Con đường khoa cử” thông tin về thi cử và chế độ đãi ngộ dành cho những người đỗ đạt; “Gương sáng tiền nhân” nêu gương một số danh nhân tiêu biểu có nhiều đóng góp cho giáo dục nước nhà và một số lĩnh vực khác; và “Lưu danh muôn thuở” trích dẫn những câu nói nổi tiếng về giá trị của đào tạo và sử dụng nhân tài trong lịch sử. 

Phát biểu tại lễ khai mạc, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Trần Thị Vân Anh bày tỏ, ngay từ những ngày đầu xây dựng nền quân chủ độc lập, các triều đại phong kiến Việt Nam đã chú trọng tuyển chọn nhân tài. Kể từ khoa thi Nho học đầu tiên được tổ chức năm 1075 dưới triều vua Lý Nhân Tông cho đến khoa thi cuối cùng năm 1919 dưới triều vua Khải Định, lịch sử khoa cử Nho học Việt Nam đã trải qua hơn 800 năm, với hàng trăm khoa thi được tổ chức. Sự xuất hiện của nhiều bậc hiền tài đã góp phần bảo đảm cho sự thịnh vượng của các triều đại. 

“Đặc biệt, kể từ khoa thi năm 1442, các nhà khoa bảng còn được tôn vinh trên những tấm bia đá đặt tại Văn Miếu để lưu tiếng thơm muôn đời. Trải qua bao thăng trầm lịch sử, số bia đá còn lưu giữ được tại di tích là 82 bản, hiện đã được công nhận là Bảo vật quốc gia và được ghi danh vào danh mục Di sản tư liệu thế giới”, bà Trần Thị Vân Anh nói.

Những giá trị lịch sử, văn hóa và nghệ thuật của 82 bia tiến sĩ tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám không chỉ được thể hiện đơn thuần qua những hàng chữ Nho hay hoa văn trang trí trên mặt bia. Ẩn sau lớp mặt đá khô cứng là hàng ngàn câu chuyện thú vị về cuộc đời và sự nghiệp của hơn 1.300 vị tiến sĩ. 

Trưng bày kéo dài đến hết ngày 8-11.