Bé gái 2 tháng tuổi tử vong nghi do sặc sữa

Theo lời kể của gia đình, trước ngày được đưa đến Bệnh viện Nhi trung ương cấp cứu, trẻ không có dấu hiệu bất thường. Buổi sáng hôm đó, trẻ được mẹ cho bú sữa bình 2 lần vào thời điểm 5h và 6h sáng, nhưng bú ít, trớ sữa, quấy khóc và bụng chướng. Đến khoảng 9h sáng cùng ngày, trẻ được phát hiện tím tái, kích thích không có phản xạ, được gia đình đưa vào khoa Cấp cứu và chống độc, Bệnh viện Nhi trung ương.

Bác sĩ chuyên khoa 2 Phạm Thị Thanh Tâm, Phó Trưởng khoa Cấp cứu và Chống độc (Bệnh viện Nhi trung ương) cho biết, bé gái nhập viện trong tình trạng ngừng thở, ngừng tim, được cấp cứu ngừng tuần hoàn ngay lập tức. Khi đặt nội khí quản, bác sĩ thấy đọng ít sữa trong khoang miệng, nhưng không thấy sữa trong đường thở. Kết quả X-quang phổi của bệnh nhi cho thấy, tổn thương nhu mô phổi bên phải lan tỏa. Dịch dạ dày có nhiều sữa chưa được tiêu hóa (dù sau ăn 4 tiếng).

“Thêm vào đó, kết quả chụp X-quang của bệnh nhi còn cho thấy, bụng chướng hơi, các quai ruột chứa dịch. Đây cũng có thể là kết quả sau ngừng tim, nhưng cũng có thể là một tình trạng viêm ruột từ trước đó làm cho trẻ dễ bị sặc, dễ trớ hơn trẻ khỏe mạnh bình thường”, bác sĩ Phạm Thị Thanh Tâm nói.

Theo bác sĩ Phạm Thị Thanh Tâm, sặc sữa là một trong những tai nạn thường gặp ở trẻ nhỏ, đặc biệt với trẻ dưới 2 tuổi. Đây là hiện tượng sữa trào vào đường thở khiến trẻ khó thở, tím tái có thể gây ngừng thở. Nếu không sơ cứu kịp thời có thể gây ảnh hưởng tính mạng cho trẻ.

Nguyên nhân sặc sữa ở trẻ thường là trẻ bú, ăn không đúng tư thế; cho bú quá no; cho trẻ bú khi đang khóc, đang ho; sữa mẹ nhiều khiến trẻ nuốt không kịp; núm vú cao su có lỗ thông quá rộng khiến sữa chảy nhiều; trẻ sinh non tháng nên phản xạ bú - nuốt kém; trẻ bị dị tật bẩm sinh vùng hầu họng như sứt môi, hở hàm ếch…

Dấu hiệu nhận biết trẻ sặc sữa bao gồm: Khi trẻ đang bú (hoặc sau bú) đột ngột ho sặc sụa, tím tái và lịm đi. Có thể thấy sữa trào qua mũi, miệng. Ngoài ra, đối với những trẻ đẻ non, đặc biệt là trẻ suy dinh dưỡng, dị tật vùng hàm mặt, có tình trạng giảm cơ lực (nhược cơ) thì phản xạ ho kém hơn. Dấu hiệu sặc sữa ở những trẻ này diễn ra khá là yên tĩnh, chủ yếu là biểu hiện bằng triệu chứng tím. Giai đoạn đầu sẽ là tím ở quanh môi, quanh góc mũi, trẻ có thể thở nhanh, hoặc thở chậm, ngừng thở.

Các bác sĩ cũng cho rằng, việc xử lý đúng cách trong những phút đầu tiên ngay sau khi bị sặc là điều vô cùng quan trọng, giúp trẻ nhanh chóng thoát khỏi tình trạng nguy hiểm. Khi trẻ bị sặc sữa, các bà mẹ cần hết sức bình tĩnh và nghiêng đầu trẻ sang một bên, lau sạch sữa ở mũi, miệng trẻ. Khuyến khích để trẻ ho. Tuyệt đối không dùng tay móc họng trẻ.

Nếu trẻ không ho được, nhưng còn tỉnh thì cần áp dụng 6 bước sau đây:

- Bước 1: Cho trẻ nằm sấp để đầu thấp hơn ngực trên mặt trong cẳng tay tựa vào đùi. Giữ vùng đầu và cằm trẻ ở tư thế thẳng.

- Bước 2: Sử dụng gót bàn tay vỗ lưng 5 lần giữa 2 vai của trẻ theo hướng từ trên xuống dưới ra trước.

 - Bước 3: Sau khi vỗ lưng, dùng cẳng tay còn lại đặt lên lưng trẻ, bàn tay giữ chặt đầu và cổ.

 - Bước 4: Lật ngửa trẻ một cách cẩn thận (giữ chặt đầu và cổ), giữ trẻ nằm ngửa trên mặt trong cẳng tay tựa vào đùi. Giữ đầu thấp hơn cơ thể.

 - Bước 5: Ấn ngực 5 lần ở vị trí 1/2 dưới xương ức, ngay dưới đường liên vú. Mỗi lần đẩy ngực khoảng 1 giây, cố gắng tạo áp lực đủ để sữa ra ngoài.

 - Bước 6: Lặp lại chu kỳ 5 lần vỗ lưng và 5 lần ấn ngực cho đến trẻ thở lại hoặc khi trẻ không đáp ứng.

“Để phòng ngừa trẻ bị sặc sữa, không nên cho trẻ bú sữa khi đang ngủ, đang khóc/cười hay đang ho. Không nên để gập cổ khiến trẻ bú khó khăn hơn hoặc ngửa cổ có thể khiến trẻ bị sặc sữa lên mũi. Không quấn tã, mặc quần áo chật, tránh làm tăng áp lực ổ bụng. Không nên ép trẻ ăn quá no”, các bác sĩ khuyến cáo.