Bầu cử Quốc hội tại Canada: Kịch tính và bất ngờ

Tuy nhiên, bất ngờ đã xảy ra trong cuộc tổng tuyển cử ở quốc gia Bắc Mỹ, khi cơ quan bầu cử Canada ngày 20-10 công bố kết quả chính thức cho thấy, đảng Tự do (LIB) đối lập của ông Justin Trudeau đã giành đủ số ghế cần thiết để có thể tự đứng ra lập chính phủ.

Tham gia tranh cử 338 ghế tại Hạ viện Canada lần này có đại diện của hàng chục chính đảng, nhưng đây vẫn được xem là cuộc đua của các chính đảng lớn và có uy tín như đảng Bảo thủ (CPC) cầm quyền của Thủ tướng Stephen Harper, đảng LIB đối lập của ông J.Trudeau, đảng Dân chủ mới (NDP) đối lập chính của ông Thomas Mulcair, đảng Xanh của bà Elizabeth May và Khối Quebecois của ông Gilles Duceppe. Trong cuộc bầu cử này, các cử tri Canada không trực tiếp bầu ra thủ tướng mà chỉ bỏ phiếu chọn các hạ nghị sĩ đại diện cho từng khu vực bầu cử và các hạ nghị sĩ mới là người quyết định đảng nào có quyền đứng ra thành lập chính phủ thiểu số hoặc đa số. Theo kết quả bầu cử chính thức, đảng LIB được 40,9% số phiếu bầu khi giành chiến thắng tại 190 khu vực bầu cử, tương đương 190/338 ghế tại Hạ viện khóa mới. Tiếp đến là đảng CPC cầm quyền của Thủ tướng S.Harper với 32,1% số phiếu bầu, 103 ghế; đảng NDP của ông Thomas Mulcair chỉ được 18,6% số phiếu bầu, 35 ghế… Với chiến thắng cách biệt trên, đảng LIB đã giành được quyền đứng ra thành lập chính phủ đa số.

Chiến thắng "nghẹt thở" vào phút chót của đảng LIB không chỉ thể hiện sự khát khao thay đổi mạnh mẽ của cử tri Canada, mà còn đánh dấu sự trở lại nắm quyền của đảng này sau gần 10 năm vắng bóng trên chính trường. Điều này cũng cho thấy sự chuyển dịch về chính sách của Canada sau một thời gian dài cầm quyền của Thủ tướng S.Harper. Thế nhưng những ai từng theo dõi cuộc bầu cử đều thấy, chưa bao giờ trong lịch sử quốc gia Bắc Mỹ này lại có kỳ vận động tranh cử dài như năm nay (lên tới 78 ngày) và cũng chưa bao giờ người dân lại chứng kiến những "màn rượt đuổi ngoạn mục" với kết quả khó đoán nhất từ trước tới nay. Nếu như đảng CPC quyết tâm đưa Thủ tướng S.Harper trở thành vị thủ tướng đầu tiên trong lịch sử Canada cầm quyền 4 nhiệm kỳ liên tiếp kể từ đầu thế kỷ XX đến nay, đảng LIB có lịch sử cầm quyền lâu nhất ở Canada với trên 70 năm lại tìm cách giành lại "ngôi vị" của mình sau 3 kỳ bầu cử thất bại. Trong đó Chủ tịch J.Trudeau của đảng LIB - với khẩu hiệu "Mang lại thay đổi thực sự cho Canada" - đã trở thành hiện tượng của mùa tranh cử năm nay. Ông J.Trudeau liên tục có những màn bứt phá ngoạn mục khi giành được lá phiếu ủng hộ của cử tri nhờ năng lực lãnh đạo lẫn độ hấp dẫn của các cam kết đưa ra trong cương lĩnh tranh cử. Nhiều cử tri muốn dồn phiếu cho đảng LIB vì muốn họ có "luồng gió mới" trên chính trường hoặc không muốn chứng kiến Canada rơi vào bất ổn chính trị, nhất là sau khi cả LIB và NDP đều tuyên bố sẽ không hợp tác với chính phủ thiểu số của CPC nếu đảng này tiếp tục thắng cử. Tất cả những điều này đã tạo nên một nền chính trị Canada thực sự sôi động với nhiều kỷ lục.

Không như các cuộc tranh cử trước, năm nay chính sách đối ngoại là chủ đề cử tri rất quan tâm để tìm sự khác biệt nổi trội giữa các đảng. Đảng CPC có xu hướng đẩy mạnh tự do hóa thương mại song phương và đa phương, trong đó có việc kết thúc đàm phán Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) vừa qua, nhưng sẵn sàng đơn phương trong các vấn đề an ninh và toàn cầu. Tuy nhiên đảng LIB của ông J.Trudeau lại tỏ ra nước đôi về Hiệp định TPP khi cho rằng muốn xem toàn bộ văn kiện TPP trước khi đưa ra lập trường. Vì thế, không ít ý kiến bày tỏ quan ngại rằng, việc đảng LIB của ông J.Trudeau giành chiến thắng trong cuộc bầu cử có thể sẽ tác động tới việc thông qua Hiệp định TPP tại Quốc hội nước này. Bởi kết quả cuộc thăm dò mới nhất cho thấy, cứ trong 4 người dân Canada thì có tới 3 người bày tỏ quan ngại về những tác động do Hiệp định TPP có thể gây ra đối với ngành Công nghiệp ô tô và ngành Nông nghiệp của nước này.

Sau khi đảng LIB đối lập của ông J.Trudeau giành chiến thắng áp đảo trong cuộc bầu cử Hạ viện, Thủ tướng Stephen Harper tuyên bố rút khỏi cương vị lãnh đạo đảng CPC. Với đa số ghế áp đảo tại Hạ viện, tiến trình thành lập chính phủ hậu bầu cử của đảng LIB dưới sự lãnh đạo của ông J.Trudeau, 43 tuổi, con trai cựu Thủ tướng Pierre Trudeau sẽ diễn ra suôn sẻ và chính trường Canada được dự báo sẽ không có nhiều sóng gió thời gian tới.