Hà Nội tăng mức tiền phạt đối với 71 hành vi vi phạm trong lĩnh vực đất đai:Ngăn ngừa sai phạm, nâng cao hiệu quả sử dụng đất

Đây là sự cần thiết nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng đất, phát huy nguồn lực đất đai, tránh tình trạng vi phạm pháp luật về đất đai tại các địa phương trong quá trình đô thị hóa.

Siết chặt quản lý đất đai

Nghị quyết quy định 71 hành vi vi phạm hành chính áp dụng mức tiền phạt (từ Điều 8 đến Điều 29) của Nghị định số 123/2024/NĐ-CP của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai. Mức tiền phạt đối với hành vi vi phạm hành chính quy định tại Nghị quyết này bằng 2 lần mức tiền phạt đối với hành vi vi phạm hành chính tương ứng quy định tại Nghị định số 123/2024/NĐ-CP trên địa bàn thành phố Hà Nội, nhưng không vượt quá mức tiền phạt quy định tại Điều 24 của Luật Xử lý vi phạm hành chính.

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Xuân Đại cho biết, cùng với sự phát triển nhanh chóng của quá trình đô thị hóa xuất hiện tình trạng vi phạm pháp luật đất đai xảy ra tại các địa phương có tốc độ đô thị hóa nhanh. Trong đó, sự tác động và ảnh hưởng của thị thường bất động sản phát triển nóng tại nhiều địa phương là nguyên nhân dẫn đến các vi phạm phát sinh, đặc biệt là các vi phạm trong quản lý, sử dụng đất nông nghiệp, như: Chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp, xây dựng công trình trái phép, thực hiện các hành vi hủy hoại đất nông nghiệp…

Cùng với đó, tình trạng các tổ chức được Nhà nước giao, cho thuê nhưng sử dụng không đúng mục đích, không làm thủ tục đăng ký đất đai hoặc cho thuê mặt bằng, nhà xưởng trên đất khi chưa đủ điều kiện theo quy định… còn xảy ra tại các địa phương, làm ảnh hưởng xấu đến công tác quản lý nhà nước về đất đai của các cấp chính quyền. Vì vậy, việc ban hành mức phạt tăng cũng là điều cần thiết nhằm tăng cường quản lý đất đai.

Theo Phó Trưởng ban Pháp chế, HĐND thành phố Hoàng Thị Thúy Hằng, dự kiến, thành phố hoàn thành toàn bộ việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã trước ngày 30-6 để đến ngày 1-7, các đơn vị hành chính cấp xã được vận hành theo tổ chức mới. Từ nay, đến thời điểm đó là khoảng thời gian chuyển tiếp quan trọng, dễ xảy ra tình trạng chủ quan, lơ là, buông lỏng quản lý, là thời cơ cho các tổ chức, cá nhân lấn chiếm đất đai, xây dựng trái phép trên đất.

Qua nắm bắt tình hình thực tế, từ đầu năm 2025 đến nay, trên địa bàn thành phố Hà Nội xảy ra tình trạng đổ đất lấn chiếm xây tường bao trên khu đất nằm trong quy hoạch dự án Đại học Quốc gia Hà Nội (xã Thạch Hòa, huyện Thạch Thất); vi phạm đất công làm sân Pickleball (phường Phúc Lợi, quận Long Biên); tình trạng vi phạm lấn chiếm đất nông nghiệp (phường Mễ Trì, quận Nam Từ Liêm)… Đây là một vài ví dụ điển hình trong vi phạm đất đai được các quan chức năng phát hiện, xử lý kịp thời; song rất cần siết chặt hơn nữa về công tác quản lý, nhất là trong khoảng thời gian “nhạy cảm” này.

Tuyên truyền sâu rộng đến các tổ chức, cá nhân

Qua nắm bắt tình hình dư luận, bà Ngô Minh Hồng (phường Thanh Xuân Bắc, quận Thanh Xuân) và ông Bùi Xuân Hoành (phường Phú La, quận Hà Đông) bày tỏ đồng tình với việc ban hành quy định mức phạt tăng đối với hành vi vi phạm về đất đai, nhằm nâng cao tính răn đe và ngăn chặn các vi phạm mới phát sinh trên địa bàn thành phố.

Trưởng ban Pháp chế, HĐND thành phố Duy Hoàng Dương cho biết, từ thực tế áp dụng Nghị quyết số 19/2021/NQ-HĐND ngày 10-12-2021 của HĐND thành phố, quy định mức tiền phạt đối với 60 hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai ở nội thành Hà Nội (theo quy định tại Điều 20, Luật Thủ đô năm 2012), khi thực hiện Nghị định 91/2019/NĐCP ngày 19-11-2019 của Chính phủ (đã được thay thế bởi Nghị định số 123/2024/NĐ-CP ngày 4-10-2024 của Chính phủ), kết quả đánh giá bước đầu cho thấy các vi phạm mới phát sinh tại các quận, huyện, thị xã từng bước được ngăn chặn. Song, để nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của tổ chức và cá nhân, theo Khoản 1, Điều 33, Luật Thủ đô năm 2024 quy định về các biện pháp bảo đảm trật tự, an toàn xã hội với mức phạt gấp 2 lần, sẽ nâng cao tính răn đe và ngăn chặn các vi phạm mới phát sinh trên toàn địa bàn thành phố. Đây là biện pháp hữu hiệu để nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong công tác quản lý đất đai, một trong những yêu cầu và đòi hỏi cấp thiết trong giai đoạn hiện nay.

Trên thực tế, các hành vi vi phạm về đất đai mang tính phổ biến trong thời gian qua, dù đã được cơ quan quản lý nhà nước xử lý, song cũng có các hành vi vi phạm dẫn đến hậu quả khó khắc phục, thậm chí không khắc phục được, gây ảnh hưởng xấu đến trật tự, an toàn xã hội và uy tín của chính quyền các cấp. Vì thế, việc nâng mức tiền phạt đối với các hành vi vi phạm là rất phù hợp.

Để Nghị quyết đi vào cuộc sống, theo Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Xuân Đại, Sở sẽ tham mưu UBND thành phố xây dựng kế hoạch tổ chức triển khai thực hiện Nghị quyết theo quy định; chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan tăng cường công tác tuyên truyền sâu rộng đến các tổ chức, cá nhân để nâng cao nhận thức trong công tác quản lý đất đai và việc chấp hành các quy định của Luật Đất đai.

Sở cũng sẽ tham mưu UBND thành phố tăng cường công tác kiểm tra việc thực hiện xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai, nhất là tại thời điểm chuẩn bị và sau sắp xếp đơn vị hành chính, không còn cấp huyện và Thanh tra Sở; không để khoảng trống trong công tác kiểm tra, theo dõi tình hình chấp hành các quy định pháp luật quản lý nhà nước về lĩnh vực đất đai trên địa bàn thành phố.

Để thể hiện quyết tâm siết chặt công tác quản lý đất đai, trật tự xây dựng, trong dịp nghỉ lễ 30-4 và 1-5, UBND huyện Phú Xuyên đã ban hành công điện yêu cầu các xã, thị trấn và các cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm phát sinh trong dịp nghỉ lễ. Bởi, thời gian qua, mặc dù huyện đã tập trung chỉ đạo siết chặt quản lý đất đai, trật tự xây dựng, nhưng một số cơ sở vẫn còn xảy ra tình trạng né tránh, nể nang, dẫn tới phát sinh vi phạm; việc tổ chức cưỡng chế, xử lý vi phạm ở một số nơi còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc.

Nhằm khắc phục triệt để tình trạng trên và không để xảy ra vi phạm mới, UBND huyện Phú Xuyên yêu cầu Chủ tịch UBND các xã, thị trấn phải chịu trách nhiệm toàn diện trước Huyện ủy, UBND huyện nếu để xảy ra vi phạm trong quản lý đất đai, trật tự xây dựng. Trong đó, huyện đặc biệt chú trọng kiểm tra các khu vực đất công ích, đất nông nghiệp, ao hồ chưa sử dụng, có nguy cơ bị lấn chiếm; đề xuất phương án quản lý hiệu quả nhằm ngăn ngừa tái vi phạm.

Ngoài huyện Phú Xuyên, các quận, huyện, thị xã còn lại cũng đã rốt ráo triển khai các biện pháp siết chặt quản lý đất đai, phát hiện xử lý các trường hợp vi phạm. Mong rằng, thời gian tới, UBND các quận, huyện, thị xã triển khai nghị quyết của HĐND thành phố Hà Nội vào đời sống sẽ góp phần ngăn ngừa, phát hiện, xử lý kịp thời các hành vi vi phạm, nhất là vi phạm trong chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp, xây dựng công trình trái phép, thực hiện các hành vi hủy hoại đất nông nghiệp…