Bất lực với nạn tin nhắn rác?

Vừa qua, Thanh tra Sở Thông tin - Truyền thông (TTTT) TP Hồ Chí Minh quyết định xử phạt hành chính đối với Công ty CP Datanium (quận 1) 5 triệu đồng vì vi phạm Luật Công nghệ thông tin. Cụ thể, công ty này đã cung cấp thông tin cá nhân của người khác cho bên thứ ba mà không được sự đồng ý của người đó. Việc mua bán thông tin cá nhân bất hợp pháp này, hiện diễn ra phổ biến, bắt nguồn từ tin nhắn rác. Theo phản ánh của nhiều khách hàng, hiện nay nhiều tin nhắn còn mang nội dung lừa đảo, gây tâm lý tò mò và khi khách hàng nhắn lại thì số tiền bị trừ trong tài khoản không dưới 10.000 đồng/tin.

Ông Lê Quốc Cường, Phó Giám đốc Sở TTTT TP Hồ Chí Minh, cho biết năm 2012, Sở đã yêu cầu ngừng cung cấp dịch vụ đối với hơn 13 triệu sim vi phạm và 2 thiết bị kích hoạt sim, phạt tiền gần 100 triệu đồng đối với 3 doanh nghiệp vi phạm quy định về đăng ký thông tin thuê bao trả trước. Dẫu vậy, tình trạng tin nhắn rác vẫn không giảm. Nguyên nhân, theo ông Cường, là việc buông lỏng thuê bao trả trước của nhà mạng. Cụ thể, các thuê bao trả trước gần như không đăng ký thông tin khách hàng và giá quá rẻ (chỉ cần bỏ ra khoảng 50.000 đến 60.000 đồng là có thể mua với tài khoản gấp đôi giá trị sim) nên không thể kiểm soát số lượng sim này. Bên cạnh đó, việc quảng cáo dịch vụ qua tin nhắn vừa ít tốn chi phí mà thông tin lại nhanh đến tay người sử dụng nên hầu hết các doanh nghiệp đều sử dụng hình thức nhắn tin từ thuê bao di động trả trước (DĐTT). Nhiều trường hợp, người sử dụng dịch vụ viễn thông ở nước ta vẫn mất cảnh giác, cả tin vào nội dung tin nhắn dẫn đến việc bị "lừa" mất tiền làm cho việc phát tán tin nhắn rác, lừa đảo... còn đất sống.

"Liên minh" lợi nhuận

Tìm hiểu căn nguyên sâu xa hơn, Sở TTTT TP Hồ Chí Minh cho biết tình trạng tin nhắn rác bắt nguồn từ các nhà cung cấp dịch vụ viễn thông (gọi tắt là Telco) đưa ra mức doanh thu phải đạt mỗi tháng cho các công ty cung cấp dịch vụ nội dung số (CP). Các CP muốn thu được lợi nhuận để vừa trả chi phí thuê đầu số cho Telco vừa trả chi phí kinh doanh và có được phần lợi nhuận thì phải kinh doanh và ký hợp đồng cho thuê lại đầu số với đối tác thứ ba là công ty vệ tinh (Sub CP). Các Sub CP này muốn tồn tại, phát triển đã phải tìm mọi cách để "câu" người sử dụng dịch vụ. Từ đó, nảy sinh ra các cuộc gọi nhỡ lừa đảo, các tin nhắn có nội dung vi phạm thuần phong mỹ tục...

Ngoài ra, để duy trì và thu hút thuê bao, các Telco đã liên tục đưa ra các chương trình khuyến mãi "khủng". Theo đó, cước nhắn tin thông thường là 250 đồng, còn ở thời điểm khuyến mãi có khi chỉ còn 40 đồng/tin nhắn. Do vậy, các tổ chức, cá nhân đã lựa chọn hình thức mua sim mới hòa mạng để phát tán tin nhắn rác nhằm mục đích quảng cáo, lừa đảo.

Theo Sở TTTT, việc thanh kiểm tra, xử lý của cơ quan quản lý nhà nước với các hành vi vi phạm của các doanh nghiệp viễn thông và chủ điểm giao dịch còn nhiều hạn chế. Việc ngăn chặn tin nhắn rác chỉ có thể thực hiện được bằng các biện pháp kỹ thuật của doanh nghiệp viễn thông. Tuy nhiên, trên thực tế nhiều doanh nghiệp viễn thông chưa thực hiện đầy đủ, nghiêm túc trách nhiệm trong việc quản lý, kiểm tra và xử lý thông tin thuê bao DĐTT. Theo ông Lê Quốc Cường, nếu không giải quyết triệt để vấn đề trên sẽ khó quản lý tin nhắn rác. Về phần mình, ông Cường cho hay, ngành chức năng sẽ tăng cường hơn nữa việc kiểm tra, phối hợp với các đơn vị liên quan trong quản lý thuê bao DĐTT; tăng cường vai trò của Thanh tra Sở TTTT trong công tác kiểm tra, phát hiện và xử phạt các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân không chấp hành nghiêm các quy định về quản lý tin nhắn quảng cáo.