“Bài toán khó” về nhà ở giá rẻ cho công nhân

TP Hồ Chí Minh hiện có 17 khu chế xuất và khu công nghiệp, 1 khu công nghệ cao và 16 cụm công nghiệp, thu hút khoảng 370.000 công nhân. Theo khảo sát gần đây của các ngành chức năng, khoảng 70% trong tổng số công nhân đang có nhu cầu về nhà ở, nhà lưu trú nhưng số lượng nhà lưu trú được đầu tư xây dựng đến nay chỉ mới đáp ứng khoảng gần 40.000 chỗ ở (đạt 15% nhu cầu).

Trong khi đó, theo Sở Lao động - Thương binh và Xã hội TP Hồ Chí Minh, mỗi năm, lượng công nhân tăng trung bình 2%/năm, dự báo đến năm 2020 thành phố sẽ có trên 400.000 công nhân. Như vậy, với tỷ lệ 70% có nhu cầu về nhà ở, nhà lưu trú, từ nay đến năm 2020 thành phố phải xây dựng hàng trăm nghìn chỗ ở nữa mới cơ bản đáp ứng được nhu cầu.

Có thể thấy, nhu cầu nhà ở dành cho công nhân đang rất bức thiết tại TP Hồ Chí Minh. Cách đây nhiều năm, thành phố có hẳn một chương trình cấp bù lãi vay để đầu tư nhà lưu trú cho công nhân. Tuy nhiên, ngân sách dành cho chương trình có hạn, trong khi thủ tục phức tạp khiến các doanh nghiệp không mấy mặn mà. Chính vì vậy, dù thành phố cố gắng đưa chương trình đi vào thực tiễn nhưng số lượng nhà được xây dựng vẫn khá khiêm tốn.

Ông Trần Trọng Tuấn, Giám đốc Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh cho biết, cơ quan này đã đề ra kế hoạch đầu tư xây dựng nhà lưu trú cho công nhân trong giai đoạn 2017-2020. Theo đó, thành phố sẽ phê duyệt cho các doanh nghiệp đầu tư 8 dự án nhà lưu trú, cung cấp thêm khoảng 31.000 chỗ ở. Tuy vậy, để đáp ứng đủ nhu cầu nhà ở cho công nhân vẫn là bài toán khó. Theo Sở Xây dựng, một trong những khó khăn hiện nay là công tác quy hoạch. Nhiều khu chế xuất và khu công nghiệp dù được xây dựng tập trung nhưng lại "quên" quy hoạch quỹ đất cho xây dựng nhà ở. Trong khi đó, xung quanh các khu chế xuất và khu công nghiệp thường thiếu quỹ đất sạch nên rất khó kêu gọi đầu tư.

Mới đây, lãnh đạo TP Hồ Chí Minh cũng đã tham quan nhà ở 100 triệu đồng của Bình Dương để học tập cách làm. Theo ông Trần Trọng Tuấn, với đặc thù của TP Hồ Chí Minh, rất khó để xây nhà giá 100 triệu đồng, nhưng thành phố sẽ ưu tiên và mức giá mà thành phố có thể đầu tư xây dựng khoảng 500 triệu đồng/căn, thấp nhất khoảng 300 triệu đồng/căn.

Để thực hiện mục tiêu, thành phố đang rà soát quỹ đất, ưu tiên quỹ đất sạch gần các khu chế xuất và khu công nghiệp để xây dựng nhà giá rẻ, nhà lưu trú cho công nhân. Bên cạnh đó, thành phố sẽ đưa ra mức giá linh hoạt, phù hợp với nhu cầu và túi tiền của công nhân, đồng thời bảo đảm lợi nhuận cho nhà đầu tư.

Theo các chuyên gia, để đa dạng hóa các phương thức tạo lập nhà ở, thành phố cần đồng thời áp dụng 2 mô hình, đó là mô hình nhà ở xã hội cải tạo tập trung và mô hình nhà ở xã hội xây mới. TS.KTS Ngô Lê Minh cho rằng, thành phố cần sớm có chính sách rõ ràng để hỗ trợ các doanh nghiệp, nhà đầu tư nhà ở xã hội dành cho công nhân, hạn chế tối đa những khó khăn về thủ tục và rào cản như đầu tư nhà ở thương mại.

Về vấn đề này, ông Trần Trọng Tuấn cho biết, để được cấp phép xây dựng nhà ở xã hội, chủ đầu tư cần thực hiện ba thủ tục: Thẩm định thiết kế cơ sở, thẩm định thiết kế kỹ thuật và cấp phép với thời gian ít nhất 75 ngày. Để đơn giản hóa thủ tục và rút ngắn thời gian, thành phố đang thí điểm thực hiện ba thủ tục trên ở bộ phận “một cửa” và chỉ nộp một lần, rút ngắn thời gian hoàn tất hồ sơ còn 42 ngày. Bên cạnh đó, thành phố sẽ xem xét chính sách nới rộng thời hạn vay tiền và số tiền vay phải trả hằng tháng xuống mức thấp nhất, khoảng 25% tổng thu nhập của người vay mua nhà.