Bài cuối: Xây dựng ý thức tự giác và chuẩn mực ứng xử

Mô hình điểm cần nhân rộng

Tràng Tiền là tuyến phố quan trọng, được ví như bộ mặt của Thủ đô. Những năm trước, người buôn bán băng đĩa, sách truyện tràn ra vỉa hè. Góc ngã tư gần với phố Ngô Quyền, người lớn, trẻ nhỏ xếp hàng mua kem Tràng Tiền, rồi ngồi ăn tràn ra lòng đường gây ách tắc giao thông. Que kem, túi đựng cũng xả ra đường gây mất mỹ quan đô thị. Hiện nay tình trạng này không còn. Để bảo đảm đường thông hè thoáng, UBND phường Tràng Tiền đã tập trung, xử lý dứt điểm. Cùng với việc vận động các hộ kinh doanh ký cam kết không để xảy ra vi phạm trật tự hè phố, công an phường đã áp dụng những chế tài đặc biệt, cương quyết đối với các hộ tái lấn chiếm. Đồng thời, một số cán bộ chiến sĩ phối hợp với lực lượng tự quản thường xuyên cắm chốt nhắc nhở hướng dẫn người dân có nhu cầu thưởng thức món kem đặc sản Hà Nội dừng đỗ xe theo hàng lối trật tự bên phố Ngô Quyền, nơi có vỉa hè rộng. Đến nay khu vực kem Tràng Tiền đã không còn cảnh "chướng tai, gai mắt", tuyến phố Tràng Tiền đường thông, hè thoáng là địa điểm đẹp hấp dẫn du khách và người dân Thủ đô.

Nhà điêu khắc Nguyễn Bá Trạch, (16 Ngô Quyền) nhận xét: "Khi phường làm kiên quyết, người dân đều vui mừng vì tuyến phố quan trọng của Thủ đô không thể để nhếch nhác được. Nhưng cũng có người lo lắng, việc này chắc chỉ duy trì được "dăm bữa nửa tháng"! Thế nhưng, đến nay, sau một thời gian dài, với những nỗ lực của công an phường nỗi lo ấy đã được giải tỏa. Người dân tự giác hơn rất nhiều, cho dù lực lượng tự quản và công an phường vẫn cắm chốt đến đêm khuya nhưng hầu như họ không phải vận động thêm chút nào nữa…

Thành công ở phố Tràng Tiền đã được nhân rộng trên nhiều tuyến phố. Nói về công việc này, Trung tá Nguyễn Đăng Vinh, nguyên Trưởng Công an phường Tràng Tiền (vừa được bổ nhiệm giữ cương vị Phó phòng Tuyên truyền CATP Hà Nội) cho biết: Cái cần là sự đồng lòng của người dân. Khi được phổ biến nếp sống mới và được tuyên truyền vận động, 128 hộ dân kinh doanh đã cùng ký cam kết thực hiện tuyến phố văn minh. Mọi người đều hiểu và nghiêm chỉnh chấp hành. Có những khó khăn như quán phở gia truyền Tư "lùn" (số 23 phố Hai Bà Trưng), công an phường đã cử cán bộ xuống địa bàn hòa giải mâu thuẫn giữa các chủ hộ ở đây để có được địa điểm kinh doanh trong nhà không bày bàn ghế ra lòng đường như trước". Đến nay, các hộ kinh doanh mặt hàng điện và ăn uống trên phố đã tự giác tháo dỡ biển quảng cáo, các cửa hàng kinh doanh điện tử cũng tự giác yêu cầu khách hàng để xe đúng nơi quy định theo chỉ dẫn của công an phường.

Cho một giải pháp lâu dài

Chỉ thị 01/CT-UBND của UBND TP Hà Nội, ngày 2-1-2014, về thực hiện "Năm trật tự và văn minh đô thị 2014" đã xác định rõ từng nhiệm vụ cụ thể cho các sở, ban, ngành và quận, huyện. Trên cơ sở đó, các cơ quan, đơn vị, địa phương đã xây dựng, triển khai kế hoạch và chương trình hành động cụ thể thực hiện "Năm trật tự và văn minh đô thị". Ba tháng triển khai hoạt động quan trọng này, cho thấy những hiệu ứng tích cực. Sự vào cuộc mạnh mẽ của nhiều cấp, nhiều ngành đã tạo ra chuyển biến rõ nét. Các lực lượng bảo đảm trật tự ATGT đã được bố trí tại nhiều nút giao thông, trên các tuyến đường thường xảy ra ùn tắc, khu vực cổng các trường học, bệnh viện...; tiến hành giải tỏa các trường hợp tổ chức trông giữ phương tiện ô tô, mô tô trái phép; xử lý các trường hợp dừng đỗ phương tiện sai quy định, lấn chiếm vỉa hè, lòng đường và duy trì công tác kiểm tra, chống tái vi phạm.

Trong công tác xây dựng nếp sống văn minh đô thị, gìn giữ trật tự an toàn xã hội, theo ông Nguyễn Xuân Trường, Phó Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp, Sở Xây dựng Hà Nội, thành phố đã hoàn thành cơ bản khung đề án "Xây dựng hệ thống quy tắc ứng xử trong cơ quan, đơn vị, cộng đồng dân cư thành phố Hà Nội" nhằm đẩy mạnh việc xây dựng "Người Hà Nội thanh lịch văn minh", tạo chuyển biến thực sự trong giao tiếp ứng xử nhất là trong văn hóa giao thông, văn hóa công sở và nơi công cộng. Trang thông tin "Hanoidep.vn" được tổ chức tốt góp phần giữ gìn văn hóa, nét thanh lịch, hào hoa của người Hà Nội, đồng thời phê phán những hình ảnh chưa đẹp trong đời sống xã hội. Thời gian qua, Thành đoàn Hà Nội đã xây dựng 6 mô hình tình nguyện triển khai trong năm 2014 với nội dung trật tự và văn minh đô thị, bao gồm: "Gia đình tình nguyện, cộng đồng tình nguyện" với sự tham gia phối hợp của 3 đơn vị là Thành đoàn Hà Nội, Hội Liên hiệp phụ nữ, Hội Cựu chiến binh thành phố trong việc vận động, kêu gọi thành viên các gia đình, hội viên và tầng lớp nhân dân tích cực tham gia các hoạt động tình nguyện như vệ sinh môi trường, giữ gìn trật tự văn minh đô thị, an toàn xã hội trên địa bàn dân cư; "Văn phòng xanh, cơ quan xanh, trường học xanh" với các nội dung 3 không, 3 có (Không hút thuốc lá, không xả rác bừa bãi, không vi phạm tệ nạn xã hội; Có đăng ký trồng và chăm sóc cây xanh, có ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường, có không gian làm việc ngăn nắp); "Thanh niên tình nguyện phản ứng nhanh về giao thông và trật tự đô thị" phối hợp với cảnh sát giao thông và các lực lượng chức năng tham gia giữ gìn, bảo đảm an toàn giao thông trên các tuyến phố trọng điểm của thành phố (sáng từ 6h30 đến 8h30, chiều từ 16h30 đến 18h30); tuyên truyền giữ gìn trật tự, văn minh đô thị tại các điểm lấn chiếm lòng đường, vỉa hè các ngày trong tuần...

Kế hoạch đã có, vấn đề là phải làm thật quyết liệt, phối hợp nhiều biện pháp, kết hợp giữa giáo dục và cưỡng chế, tạo ra sự chuyển biến trong ý thức người tham gia giao thông. Đây chính là nhân tố bảo đảm sự bền vững trong công tác bảo đảm trật tự ATGT và văn minh đô thị.

Về lâu dài, Bộ Giao thông - Vận tải đang xây dựng Đề án "Phát triển hợp lý các phương thức vận tải tại các thành phố lớn ở Việt Nam". Theo đó, với Hà Nội, đề án đề ra mục tiêu đến năm 2020, vận tải hành khách công cộng sẽ trở thành "xương sống", đáp ứng 20-25% nhu cầu đi lại của người dân. Đây là một thách thức lớn, song các chuyên gia cũng khẳng định, thực hiện thành công đề án này có ý nghĩa quyết định đến việc giải bài toán quá tải và ùn tắc.

Rõ ràng, nếu triển khai đồng bộ, có sự chung sức, chung lòng của người dân, có thể khẳng định chắc chắn rằng, bộ mặt đô thị của Thủ đô sẽ ngày một hiện đại, khang trang, giá trị văn hóa truyền thống của Thăng Long - Hà Nội sẽ được bảo tồn, phát huy. Hà Nội sẽ ngày một đẹp hơn trong con mắt của bạn bè quốc tế.