Xuất bản Việt Nam 70 năm xây dựng và phát triển: Thực hiện tốt sứ mệnh lưu giữ, truyền bá tri thức

Hội thảo do Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Xuất bản Việt Nam, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phối hợp tổ chức.

Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa; Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng; Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Trần Thanh Lâm; Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam Hoàng Vĩnh Bảo; Giám đốc - Tổng Biên tập Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật Phạm Minh Tuấn chủ trì hội thảo.

Qua 45 tham luận, các đồng chí lãnh đạo cơ quan quản lý, bộ, ban, ngành, đoàn thể và những người hoạt động trong lĩnh vực xuất bản, in, phát hành đã bày tỏ niềm tự hào về truyền thống của ngành, có ý kiến phân tích, trao đổi sâu sắc về những vấn đề đặt ra trong hoạt động xuất bản để có hướng phát triển trong thời gian tới.

“Binh chủng” đặc biệt trong xây dựng, phát triển đất nước

Ngày 10-10-1952, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh số 122/SL thành lập Nhà in quốc gia. Lần đầu tiên, Nhà nước dân chủ nhân dân thành lập một cơ quan quản lý nhà nước về xuất bản gồm cả ba khâu: Nhà xuất bản, nhà in và đơn vị phát hành, mở ra thời kỳ mới cho hoạt động xuất bản nước ta, đưa xuất bản, in, phát hành trở thành một “binh chủng” đặc biệt đóng góp xây dựng, phát triển đất nước.

Tại hội thảo, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Minh Tuấn, Giám đốc – Tổng Biên tập Nhà Xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật nhấn mạnh, trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn coi sách, báo cách mạng là vũ khí sắc bén trong công tác tư tưởng để thực hiện tuyên truyền, cổ vũ và tổ chức quần chúng đấu tranh giành độc lập, tự do cho đất nước. Những tác phẩm của Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc trong những năm 1920 đã đặt nền móng cho sự nghiệp xuất bản cách mạng Việt Nam. Trong các cuộc kháng chiến, hoạt động xuất bản đã đóng góp xứng đáng trên mặt trận tư tưởng, góp phần vào thắng lợi của sự nghiệp đấu tranh, bảo vệ Tổ quốc.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Minh Tuấn cũng cho biết, trong công cuộc đổi mới, hoạt động xuất bản đã lớn mạnh cả về quy mô, năng lực, trình độ, phát triển theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại, chủ động hội nhập khu vực và quốc tế. Nội dung, hình thức, cơ cấu, thể loại ngày càng phong phú. Phương thức, cơ chế hoạt động, công tác lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý công tác xuất bản, in, phát hành đã được đổi mới đáng kể. Ngành xuất bản luôn tiên phong trên mặt trận văn hóa - tư tưởng, góp phần quan trọng bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng; góp phần tích lũy và truyền bá tri thức, phát huy giá trị văn hóa và sức mạnh con người Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Tham luận tại hội thảo, Giáo sư, Tiến sĩ Đinh Xuân Dũng, nguyên Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật trung ương cũng đánh giá, sự nghiệp xuất bản là lĩnh vực hoạt động tư tưởng – văn hóa sắc bén của Đảng, Nhà nước và nhân dân; đồng thời phải thực hiện tốt nhiệm vụ kinh doanh, xây dựng thành một ngành kinh tế - công nghệ phát triển toàn diện, vững chắc. Đây là chức năng kép, tạo nên tính đặc thù của xuất bản Việt Nam.

Khẳng định vai trò đối với sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, Chủ tịch Hiệp hội In Việt Nam Nguyễn Văn Dòng cho biết, cách đây 20 năm, ngành công nghiệp in Việt Nam đã được đánh giá là một trong những ngành công nghiệp có mức độ tiếp cận nhanh với trình độ chung của thế giới, có mức tăng trưởng cao, đạt 10%-20% mỗi năm trong nhiều năm và đang trở thành một ngành công nghiệp phụ trợ, không chỉ phục vụ đắc lực trên mặt trận chính trị, tư tưởng, cho sự nghiệp phát triển văn hóa, giáo dục của Đảng và Nhà nước, mà còn hỗ trợ cho sự phát triển, cùng lớn mạnh với các ngành kinh tế khác của đất nước. 

Phát triển phong phú, hấp dẫn

Quá trình hội nhập quốc tế và cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đặt ra nhiều thách thức cho hoạt động xuất bản nhưng cũng đem đến thời cơ để xuất bản Việt Nam phát triển ngày càng đa dạng, hiện đại, đáp ứng nhu cầu của độc giả hôm nay. 

Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành (Bộ Thông tin và Truyền thông) Nguyễn Nguyên cho biết, chỉ tính năm 2021, toàn ngành xuất bản đạt trên 40.000 đầu xuất bản phẩm, trong đó có trên 32.000 tựa sách, trên 460 triệu bản xuất bản phẩm, trong đó có 390 triệu tên sách; tổng doanh thu lĩnh vực này đạt gần 3.000 tỷ đồng. Bên cạnh sách giấy truyền thống, xuất bản phẩm, phát hành xuất bản phẩm điện tử đang tăng trưởng mạnh mẽ. 

Theo ông Nguyễn Nguyên, để “sắp xếp ngành Xuất bản, In và Phát hành theo hướng tinh gọn, chất lượng, hiện đại hóa” theo tinh thần Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ của Đảng, Nhà nước giao, tạo điều kiện cho hoạt động xuất bản phát triển mạnh mẽ, đột phá, cần đưa xu thế tiến bộ, hiện đại của thế giới vào phát triển hoạt động ngành; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số; đưa xuất bản, phát hành xuất bản phẩm điện tử là mũi nhọn, với các hình thức sách điện tử, sách nói, sách đa phương tiện…

Để ngành Xuất bản, In và Phát hành đóng góp hiệu quả vào việc nâng cao dân trí, phát triển văn hóa đọc, nhiều đại biểu cho rằng cần xây dựng không gian mới kết nối giữa các đơn vị xuất bản và độc giả.

Theo Phó Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam, Giám đốc Công ty TNHH Đường sách thành phố Hồ Chí Minh Lê Hoàng, nên xây dựng mô hình đường sách và nhân rộng tại nhiều địa điểm, địa phương với quy mô khác nhau. Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Sách Alpha Nguyễn Cảnh Bình đề xuất hình thành liên minh hoặc tập đoàn xuất bản như nhiều quốc gia phát triển trên thế giới; gắn ngành Xuất bản, In và Phát hành với sự phát triển của các ngành khác…

Đẩy mạnh văn hóa đọc

Kết luận hội thảo, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa đánh giá cao tinh thần trách nhiệm, ý kiến tâm huyết, làm việc khoa học của các chuyên gia, nhà quản lý, người làm xuất bản được thể hiện sâu sắc qua các tham luận, đồng thời yêu cầu các cơ quan tham mưu, cơ quan lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, những người làm công tác xuất bản, đặc biệt là cán bộ lãnh đạo nhà xuất bản, tiếp thu tinh thần hội thảo, đổi mới tư duy, có giải pháp triển khai đồng bộ, kịp thời, hiệu quả, đồng thời giải quyết những vấn đề chiến lược của ngành. 

Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa giao nhiệm vụ cho các cơ quan chủ quản và cơ quan lãnh đạo, quản lý phối hợp chặt chẽ trong việc chỉ đạo, định hướng, giám sát chặt chẽ và tạo cơ chế thông thoáng cho hoạt động xuất bản để ngành thực hiện tốt hơn nữa sứ mệnh lưu giữ, truyền bá tri thức và triển khai hiệu quả chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. 

“Với vai trò, trách nhiệm của mình, hoạt động xuất bản phải trở thành công cụ đắc lực, một binh chủng đặc biệt trong việc đấu tranh, phản biện, cung cấp thông tin, tri thức định hướng dư luận xã hội, cổ vũ, động viên toàn Đảng, toàn dân, toàn quân thực hiện thắng lợi đường lối đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo; bảo vệ, củng cố và phát triển nền tảng tư tưởng của Đảng; đấu tranh chống các tư tưởng, luận điệu sai trái, thù địch, phản động; loại bỏ những phong tục, tập quán, lối sống lỗi thời, lạc hậu, không lành mạnh; xây dựng, phát triển nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; góp phần tích cực vào những thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử của công cuộc đổi mới”, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh.