Xét xử phúc thẩm vụ án tại Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam

17h40, tòa tuyên kết thúc ngày làm việc đầu tiên.

Tòa cũng đã thẩm vấn đại diện Bộ GT-VT, Bộ Tài chính để làm rõ tính chất vụ nhập khẩu ụ nổi theo hướng định danh ụ nổi hay tàu biển. Về vấn đề này, quan điểm của 2 cơ quan trên vẫn còn điểm khác biệt…

Chủ tọa phiên tòa là thẩm phán Nguyễn Văn Sơn (thẩm phán TAND Tối cao). Phiên tòa lần này có 16 luật sư bảo vệ quyền lợi cho 9 bị cáo, trong đó riêng bị cáo Dương Chí Dũng có 3 luật sư đại diện. Bị cáo Bùi Thị Bích Loan không kháng cáo bản án sơ thẩm nhưng cũng có mặt tại phiên tòa với tư cách người làm chứng. Nguyên đơn dân sự Vinalines không kháng cáo nhưng cũng được triệu tập đến dự phiên tòa.

17h40', tòa tuyên kết thúc ngày làm việc đầu tiên.

Cũng trong chiều nay, HĐXX đã thẩm vấn các bị cáo Lê Văn Dương (đăng kiểm viên Chi cục Đăng kiểm số 6, Cục Đăng kiểm VN), Huỳnh Hữu Đức, Lê Văn Lừng, Lê Ngọc Triện (đều nguyên cán bộ Chi cục Hải quan Vân Phong, Khánh Hòa). Trước tòa, các bị cáo đều khai nhận có sai phạm trong quá trình tham gia đánh giá chất lượng ụ nổi 83M. Tòa cũng đã xét hỏi để làm rõ nội dung kháng cáo của bà Ngô Thị Vân (vợ bị cáo Mai Văn Phúc), bà Phạm Thị Mai Phương (vợ bị cáo Dương Chí Dũng) liên quan đến việc kê biên, tịch thu một số tài sản có liên quan. Hai người này lập luận, số bất động sản bị kê biên thực chất có một phần thuộc đóng góp của mình nên việc kê biên theo danh mục tài sản do phạm tội à có là không đúng.

Tòa cũng đã thẩm vấn đại diện Bộ GT-VT, Bộ Tài chính để làm rõ tính chất vụ nhập khẩu ụ nổi theo hướng định danh ụ nổi hay tàu biển. Về vấn đề này, quan điểm của 2 cơ quan trên vẫn còn điểm khác biệt…

14h, HĐXX tiếp tục thẩm vấn bị cáo Trần Hữu Chiều. Với vai trò người được giao khảo sát, đánh giá khả thi việc mua ụ nổi, Trần Hữu Chiều lúng túng khi trình bày những nội dung, tiến trình mua bán ụ nổi. Về khoản “chia chác”, Trần Hữu Chiều thừa nhận có cầm từ Trần Hải Sơn 340 triệu đồng nhưng cho rằng không rõ khoản tiền trên là từ đâu, “bồi dưỡng” từ khoản nào. Đại diện VKS cũng tiếp tục xét hỏi bị cáo Mai Văn Phúc về vai trò của bị cáo trong việc mua ụ nổi và việc nhận tiền “lại quả”. Bị cáo tiếp tục cho rằng không giữ vai trò quyết định trong việc mua ụ nổi, không ý thức được sai phạm, không chủ trương việc đòi lại quả 1,66 triệu USD, không được ăn chia. Bị cáo Phúc một mực nhận không biết gì mà do cấp dưới đã xác nhận tính hợp pháp của các hoạt động khảo sát, mua bán ụ nổi, thanh toán tài chính…

Tiếp tục bị thẩm vấn, bị cáo Trần Hải Sơn một lần nữa khẳng định đã khai nhận một cách khách quan, chủ động và đúng sự thật về việc đưa tiền “lại quả” cho 2 bị cáo Dương Chí Dũng và Mai Văn Phúc. Về báo cáo khảo sát ụ nổi 83M, bị cáo thừa nhận có nhiều chi tiết sai sót, không trung thực, vì lý do là nhận thức bằng mọi cách mua ụ nổi, qua chỉ đạo của các bị cáo Dũng, Phúc, Chiều. HĐXX cũng đã thẩm vấn bị cáo Mai Văn Khang, người được bị cáo Trần Hải Sơn khai báo là có vai trò chính trong việc báo cáo thẩm định việc mua ụ nổi. Bị cáo này một mặt đỏi minh oan, mặt khác đòi xin giảm nhẹ tội “cố ý làm trái”, lí do là không có vai trò, nhiệm vụ cụ thể trong việc khảo sát mua ụ nổi mà chỉ là phiên dịch tiếng Anh, bản thân không soạn thảo báo cáo, chỉ gián tiếp xác nhận chi tiết trong báo cáo.

11h40', tòa kết thúc phiên làm việc buổi sáng.

11h15', HĐXX xét hỏi bị cáo Mai Văn Phúc. Bị cáo kêu oan tội “tham ô” vì không nhận được một đồng nào như lời khai của Sơn. Về tội “cố ý làm trái”, bị cáo cho rằng thời điểm triển khai dự án nhà máy sửa chữa tàu biển, bị cáo mới về nhận chức, không nắm được ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, không hiểu biết quy định pháp luật về việc triển khai dự án có số vốn hơn 3.000 tỷ đồng. Mai Văn Phúc phủ nhận vai trò chỉ đạo mua ụ nổi, thậm chí còn yêu cầu (bút phê) nghiên cứu thêm thị trường vì ụ nổi 83M quá cũ. Việc sau này vẫn mua ụ nổi trên là do cấp dưới có văn bản báo cáo “không còn ụ nổi nào tốt hơn”. Bị cáo cũng khẳng định không có liên hệ với đối tác nước ngoài, không biết về khoản “lại quả”, cũng không được chia chác gì ngoài một lần nhận quà là 1 chai rượu và 2 triệu đồng từ Sơn (dịp 2-9 năm 2008). Vì vậy, Mai Văn Phúc cho rằng lời khai của Sơn đưa tiền cho mình là hoàn toàn không đúng vì không phù hợp về thời gian, bối cảnh con người… Bị cáo cho rằng nếu có tội thì chỉ là tội “thiếu trách nhiệm” chứ không “tham ô”, “cố ý làm trái”. Vì vậy, bị cáo không đồng tình với việc gia đình mình khắc phục hậu quả bằng tiền (3 lần, 3,5 tỷ đồng)…

10h45', HĐXX bắt đầu thẩm vấn Trần Hải Sơn, làm rõ ai là người chủ trì việc khảo sát, đàm phán việc mua ụ nổi. Theo đó, bị cáo khai Trần Hữu Chiều là người đứng đầu đoàn khảo sát, ký các biên bản làm việc với đối tác nước ngoài, hợp đồng thuê tư vấn…; bị cáo không soạn thảo các văn bản liên quan. Số tiền lại quả từ đối tác, Sơn khai được Dương Chí Dũng, Mai Văn Phúc chỉ đạo tiếp nhận. Số tiền 1,66 triệu USD được qui đổi thành hơn 28 tỷ đồng. Về việc chia tiền lại quả, bị cáo Trần Hải Sơn tiếp tục khẳng định là do Dũng, Phúc chỉ đạo, khẳng định lời khai trước cơ quan điều tra và trước tòa về việc đã đưa tiền 2 lần cho Dương Chí Dũng, tổng cộng 10 tỷ đồng, tuy nhiên không nhớ chính xác thời gian đưa tiền. Sơn khai, số tiền trên còn chia cho Phúc 10 tỷ (3 lần), chia cho Trần Hữu Chiều 340 triệu đồng, cho em gái 2 tỷ đồng. Riêng Sơn không thừa nhận vai trò tham gia chính nhưng giữ lại tiêu riêng 7,8 tỷ đồng… Trần Hải Sơn đã khắc phục hơn 4 tỷ và mong tiếp tục khắc phục, xin HĐXX xem xét lại vai trò cá nhân của bị cáo để được giảm án. Tuy nhiên, chủ tọa cho rằng vai trò của bị cáo trong vụ án là rất tích cực.

9h45', sau phần trình bày lại bản án sơ thẩm và nội dung kháng cáo của các bị cáo và người có quyền lợi liên quan, HĐXX bắt đầu xét hỏi các bị cáo. Bị cáo đầu tiên được xét hỏi là Dương Chí Dũng, người kêu oan về tội “tham ô”, đề nghị xem xét lại trách nhiệm với tội “cố ý làm trái”, xin giảm hình phạt. Trước khi xét xử phúc thẩm, Tòa có đơn nhận tội của Dương Chí Dũng xin giảm nhẹ hình phạt. Tại phần xét hỏi về nội dung vụ án, bị cáo, với tư cách là Tổng giám đốc và sau đó là Chủ tịch HĐQT, thừa nhận sai phạm trong việc triển khai dự án nhà máy sửa chữa tàu biển phía Nam khi chưa có sự chấp thuận của Thủ tướng Chính phủ. Khi nhà máy chưa được phê duyệt, chưa có hạ tầng, Vinalines đã có thêm dự án mua ụ nổi 83M, do HĐQT quyết định, trên cơ sở tờ trình của Tổng Giám đốc. Sau đó Tổng Giám đốc Mai Văn Phúc là người trực tiếp chỉ đạo triển khai việc khảo sát, đề xuất mua. Ụ nổi này sau khi mua, vận chuyển về nước và sửa chữa đã tiêu tốn hơn 26 triệu USD, từ nguồn tiền vay ngân hàng… Bị cáo Dương Chí Dũng bày tỏ sự hối hận về sai lầm này, song cho rằng không cố ý, lại chỉ là một thành viên trong HĐQT, không chỉ đạo trực tiếp việc mua bán đối với Mai Văn Phúc.

Về hành vi “tham ô”, Dương Chí Dũng khẳng định không hề nhận 10 tỷ đồng từ Trần Hải Sơn, ngoài việc nhận quà là mấy chai rượu; không biết về khoản tiền “lại quả” hơn 1,66 triệu USD. Về lời khai của Trần Hải Sơn, Dương Chí Dũng khẳng định đó là lời khai không chính xác. Bị cáo cũng cho rằng quá trình điều tra tội “tham ô” còn nhiều điều chưa sáng rõ. Dương Chí Dũng khai thêm, hiện gia đình bị cáo đã nộp 4,7 tỷ đồng khắc phục hậu quả. Số tiền này không phải khắc phục tội “tham ô” mà là “khắc phục chung” những thiệt hại do sai lầm gây ra. Tuy nhiên HĐXX cho rằng chưa nhận được bằng chứng nào về việc có số tiền khắc phục hậu quả này. Bị cáo xin mang hết tài sản của mình để khắc phục cao nhất các thiệt hại gây ra.

Luật sư của Dương Chí Dũng tham gia xét hỏi, làm rõ tình tiết Trần Hải Sơn gọi điện cho Dương Chí Dũng để hẹn gặp và đưa tiền. Theo đó, thời điểm Sơn khai gọi điện cho Dũng là lúc bị cáo đang trên máy bay, không thể nghe máy. Thời gian được cho là hai bên gặp nhau giao tiền không phù hợp. Các luật sư cũng đặt câu hỏi nhằm làm rõ vai trò của Dương Chí Dũng trong việc mua ụ nổi cũng như việc làm rõ việc Dương Chí Dũng biết hay không về khoản “lại quả” hơn 1,66 triệu USD. Trả lời câu hỏi này, Dương Chí Dũng cho rằng không biết khoản tiền trên, không trực tiếp quản lý tài sản của Vinalines.

Đúng 8h30, phiên xét xử bắt đầu với việc HĐXX xét hỏi căn cước các bị cáo. Phát biểu trước tòa, luật sư Trần Đại Thắng của bị cáo Dương Chí Dũng đề nghị triệu tập thêm 3 nhân chứng, trong đó có 2 nhân chứng ở CHLB Nga. Người còn lại là lái xe của bị cáo Trần Hải Sơn. Về vấn đề này, đại diện VKS cho rằng hành vi được đưa ra xét xử không liên quan đến bên bán ụ nổi (phía Công ty Nga). Luật sư Trần Đình Triển tiếp tục giữ quan điểm, vai trò của 2 đối tác nước ngoài là rất quan trọng trong việc xác định tính hợp lý của việc mua ụ nổi 83M trị giá 1,66 triệu USD, từ đó xác định rõ hành vi của Trần Hải Sơn. Luật sư cho rằng đây là tình tiết mới, có tính chất quyết định và “gợi ý”: Với tình tiết này hoàn toàn có thể hoãn phiên tòa để xem xét, triệu tập nhân chứng. Trước những ý kiến này, HĐXX đã tuyên dừng phiên xét xử để hội ý. Sau 5 phút hội ý, 9h20, HĐXX tiếp tục làm việc và cho rằng, sau khi xem xét ý kiến của các luật sư, tại phiên tòa này, luật sư đã có tài liệu liên quan đến nhân chứng nước ngoài, nên trong quá trình xem xét tại tòa, HĐXX sẽ đánh giá các tài liệu này. Nhân chứng là lái xe của Trần Hải Sơn cũng đã có lời khai rõ ràng tại cơ quan điều tra nên chưa cần phải triệu tập.