Xây dựng Sơn Tây thành đô thị văn hóa - lịch sử của Thủ đô

Phát huy giá trị văn hóa, lịch sử

Báo cáo với Đoàn công tác của Thành ủy, Phó Bí thư Thường trực Thị ủy, Chủ tịch HĐND thị xã Sơn Tây Nguyễn Quang Hán cho biết, triển khai Chương trình số 06-CTr/TU của Thành ủy, thị xã tập trung phát huy các giá trị văn hóa trong phát triển du lịch, xây dựng Sơn Tây trở thành đô thị vệ tinh của Thủ đô, với chức năng: Đô thị văn hóa - lịch sử, du lịch nghỉ dưỡng, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững. Thị xã có hai điểm du lịch đã được UBND thành phố công nhận, là: Điểm du lịch Làng cổ xã Đường Lâm và Điểm du lịch thôn Lòng Hồ, xã Kim Sơn.

Thị xã đã tổ chức thành công nhiều sự kiện, chương trình văn hóa đặc sắc, tạo nên những không gian văn hóa mới, lành mạnh, thu hút đông đảo người dân trong và ngoài thị xã tham gia, như: Khai mạc Năm du lịch Sơn Tây - xứ Đoài hằng năm, tổ chức tuyến phố đi bộ Thành cổ Sơn Tây, chương trình Tết làng Việt, Kỷ niệm 200 năm Thành cổ Sơn Tây, Trung thu Thành cổ, Lễ hội khinh khí cầu, Giải vật dân tộc tranh Cúp Phùng Hưng, Hội sách và văn hóa đọc; đăng cai tổ chức Liên hoan các ban nhạc toàn quốc, cuộc thi hoa hậu áo dài di sản Việt Nam... Xây dựng nhiều sản phẩm du lịch tại các điểm du lịch: Trải nghiệm làm nông nghiệp, làm gốm, vẽ tranh, ẩm thực cỗ sen, cơm quê tại các nhà cổ, cho thuê trang phục, xe đạp, chụp ảnh, homestay, đêm làng cổ…

Thực hiện Chương trình số 06-CTr/TU gắn với Chương trình số 11-CTr/TU của Thành ủy, thị xã đã đạt 17/17 chỉ tiêu. Từ năm 2021-2023, thị xã có 95,8% gia đình văn hóa; 97,5% số tổ dân phố và 93,5% số thôn đạt văn hóa; 125 cơ quan, đơn vị được công nhận đạt văn hóa; 118/118 thôn, tổ dân phố xây dựng hương ước, quy ước. Năm 2024, thị xã có 118/118 thôn, tổ dân phố, đăng ký xây dựng danh hiệu văn hóa; 36.706/37.303 hộ đăng ký danh hiệu gia đình văn hóa.

Trên địa bàn thị xã có 244 di tích được đưa vào danh mục kiểm kê của thành phố năm 2016; trong đó có 80 di tích được Nhà nước xếp hạng cấp quốc gia, thành phố, 65 lễ hội truyền thống, 1 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, 99 đạo sắc phong đã được UBND thành phố công nhận là thư tịch quý; 3 nghệ nhân được công nhận Nghệ nhân ưu tú...

Tăng cường hội nhập trên lĩnh vực văn hóa, thị xã tổ chức nhiều hoạt động hợp tác, giao lưu văn hóa, như: Chương trình “Tết làng Việt” với nhiều hoạt động phong phú tại Làng cổ Đường Lâm; phối hợp với tổ chức Jica Nhật Bản tại Việt Nam và Trường Đại học xã hội và nhân văn, tổ chức thành công các hoạt động giới thiệu phục dựng nghề làm trang phục truyền thống với chất liệu làm từ củ nâu, hội thi phụ nữ làm sản phẩm du lịch, giới thiệu không gian trà đạo Nhật Bản… tại di tích Làng cổ Đường Lâm; tham gia các lễ hội, triển lãm về kích cầu du lịch do UBND thành phố tổ chức, như: Lễ hội du lịch, Quà tặng du lịch, Lễ hội ẩm thực, Lễ hội thiết kế sáng tạo…

Trong khuôn khổ Diễn đàn du lịch ASEAN (ATF) năm 2024, tổ chức tại Lào, sản phẩm “Du lịch nông thôn bền vững - Trải nghiệm ẩm thực truyền thống Bắc Bộ tại Làng cổ Đường Lâm" đã được vinh danh và nhận Giải thưởng sản phẩm du lịch bền vững ASEAN...

Gợi mở những giải pháp

Theo Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, thị xã Sơn Tây được quy hoạch thành đô thị văn hóa, lịch sử, du lịch nghỉ dưỡng, đô thị vệ tinh cửa ngõ Tây Bắc thành phố Hà Nội. Trên cơ sở đó, thị xã phát triển hình thành 3 khu du lịch chính: Khu du lịch Đồng Mô (sinh thái kết hợp vui chơi, thể thao, giải trí, nghỉ dưỡng); khu trung tâm thị xã - Thành cổ - đền Và - Đường Lâm (di tích lịch sử, văn hóa, kiến trúc, tín ngưỡng); khu du lịch Xuân Khanh (khu vui chơi, giải trí, nghỉ ngơi, du lịch sinh thái).

Thị xã cũng đã kiểm tra, khảo sát, đề xuất tu bổ, tôn tạo các di tích xuống cấp giai đoạn 2024-2025 và hoàn thiện hồ sơ đề nghị xếp hạng 3 di tích, lập hồ sơ trình UBND thành phố, các sở, ngành thẩm định Đề án “Đầu tư tôn tạo, bảo tồn và phát huy giá trị di tích Làng cổ ở Đường Lâm, thị xã Sơn Tây giai đoạn 2024-2030, định hướng đến năm 2035”.

Nhằm huy động nguồn lực cho phát triển văn hóa, xã hội, UBND thị xã Sơn Tây xây dựng kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 bảo đảm đồng bộ, HĐND thị xã ban hành Nghị quyết số 30/NQ-HĐND ngày 22/12/2021, trong đó tổng nguồn vốn ngân sách Nhà nước dự kiến bố trí cho đầu tư phát triển văn hóa, xã hội trên địa bàn thị xã giai đoạn 2021-2025 hơn 836,9 tỷ đồng. Thị xã cũng huy động nguồn lực xã hội hoá cho phát triển văn hóa 37,2 tỷ đồng; xã hội hóa các sự kiện hơn 10 tỷ đồng…

Tại buổi làm việc, đại diện lãnh đạo các sở, ngành thành phố đề nghị thành phố tăng cường nguồn lực đầu tư cho thị xã, trong đó tập trung quan tâm đầu tư cho Đường Lâm hơn 1.000 tỷ đồng để thực hiện Đề án “Đầu tư tôn tạo, bảo tồn và phát huy giá trị di tích Làng cổ ở Đường Lâm, thị xã Sơn Tây giai đoạn 2024-2030, định hướng đến năm 2035”.

Đồng thời, đề nghị thị xã quan tâm các vấn đề: Nâng cao trách nhiệm của người dân trong thụ hưởng, bảo tồn, tôn tạo, phát huy giá trị văn hóa, lịch sử; đầu tư tốt hơn nữa cho giáo dục, tăng số trường đạt chuẩn quốc gia; việc thu phí các di tích văn hóa, thắng cảnh còn thấp; cần khai thác du lịch tại hồ Đồng Mô kết nối Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam; tăng cường truyền thông, quảng bá hình ảnh thị xã Sơn Tây; xây dựng hoạt động thường niên, định kỳ nhằm thu hút, quảng bá văn hóa, du lịch trên địa bàn thị xã; quan tâm công tác đào tạo nghề, nâng cao chất lượng nguồn lực lao động; minh chứng thêm về kết quả đạt được về hoạt động thể dục thể thao cộng đồng; thị xã cần nâng cao chất lượng khai thác hoạt động tại các nhà văn hóa thôn; tăng cường hợp tác, học tập, trao đổi kinh nghiệm, nhằm phát triển du lịch…

Phát biểu tại buổi kiểm tra, Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy Nguyễn Doãn Toản đánh giá cao việc thực hiện Chương trình số 06-CTr/TU của thị xã Sơn Tây, thị xã đã chọn đúng hướng đi, “đánh thức tiềm năng” phát triển văn hóa - du lịch trên địa bàn.

Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy Nguyễn Doãn Toản cũng đề nghị thời gian tới, thị xã tiếp tục quan tâm nâng cao nhận thức của người dân trong bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa; có cách làm mới, sáng kiến mới trong huy động, sử dụng nguồn lực phát triển văn hóa; có phương pháp quản lý, khai thác, phát huy các thiết chế văn hóa đã được đầu tư; tổ chức các chương trình văn hóa, nghệ thuật gắn với giáo dục chính trị, nhằm lan tỏa và giáo dục ý thức bảo vệ, phát huy giá trị

Đối với các kiến nghị của thị xã, đồng chí Nguyễn Doãn Toản cho biết sẽ đề nghị thành phố quan tâm vấn đề quy hoạch, sớm phê duyệt Đề án “Đầu tư tôn tạo, bảo tồn và phát huy giá trị di tích Làng cổ ở Đường Lâm, thị xã Sơn Tây, giai đoạn 2024-2030, định hướng đến năm 2035”; đôn đốc, chỉ đạo các sở, ngành chức năng trong việc phối hợp với thị xã, nhằm thực hiện tốt hơn Chương trình số 06-CTr/TU.