Vụ dẫn độ trùm buôn lậu số 1 Trung Quốc (TQ) Lại Xương Tinh từ Canada về Bắc Kinh cuối tuần qua được dư luận cả nước bàn luận sôi nổi và Tân Hoa Xã (THX) coi là thắng lợi bước đầu trong sự hợp tác quốc tế chống tội phạm.
Trùm buôn lậu họ Lại, 53 tuổi, cầm đầu mạng lưới buôn lậu ở thành phố Hạ Môn, tỉnh Phúc Kiến có đường dây tuồn hàng lậu từ nước ngoài về nhiều tỉnh, thành TQ trong những năm 90 thế kỷ trước, gia tài hàng lậu của Lại ước tính 53 tỉ nhân dân tệ (NDT). Năm 1999, Lại Xương Tinh cùng vợ con chạy trốn sang Canada sống lưu vong bất hợp pháp vì không được hưởng quyền tị nạn chính trị.
Trong 12 năm qua, TQ đã liên tục yêu cầu Canada dẫn độ tội phạm họ Lại, đến nay 2 bên mới đạt được thỏa thuận, với cam kết của phía TQ không kết án tử hình y! Theo THX, năm 2000, TQ đã xét xử hàng trăm tội phạm trong đường dây buôn lậu của Lại Xương Tinh, với 14 án tử hình, 12 án tù chung thân và 58 án tù các loại. Trong số tội phạm bị tử hình có cựu thứ trưởng Bộ Công an Lý Tế Chu vì đã bao che tội ác, nhận hối lộ hàng trăm triệu NDT của họ Lại.
Người dân TQ đang chờ đợi phiên tòa xét xử Lại Xương Tinh với bản án không ở mức tử hình và hoàn toàn công khai, có sự tham dự của các quan chức Canada, như phía TQ đã cam kết. Phía Canada đã nhắc lại sự bảo đảm của cá nhân Thủ tướng Chu Dung Cơ năm 2006 sẽ không kết án tử hình Lại Xương Tinh, coi như điều kiện để phía Canada dẫn độ y về TQ. Theo dự đoán của giới chuyên gia pháp luật, Lại Xương Tinh có thể bị kết án tù chung thân. Nhưng điều quan trọng không kém là vụ xét xử có thể phát hiện thêm nhiều tội phạm đồng lõa mà Lại Xương Tinh sẽ khai báo để được giảm án!
Dư luận TQ hy vọng vụ án Lại Xương Tinh có thể mở đầu cho cuộc vận động của chính phủ mong muốn nhiều nước theo gương Canada dẫn độ tội phạm TQ đang lẩn trốn ở nước ngoài. Hãng Bloomberg trích dẫn nguồn tin của THX cho biết ước tính khoảng 4.000-10.000 quan chức TQ phạm tội tham nhũng hàng trăm tỉ NDT đang lẩn trốn ở nước ngoài, chủ yếu là các nước phương Tây.
Phía TQ đã nhiều năm cố gắng vận động các nước đó dẫn độ bọn tội phạm về TQ nhưng chưa thành công. Vụ dẫn độ Lại Xương Tinh có thể mở ra triển vọng thuận lợi trong bối cảnh cuộc đấu tranh chống tham nhũng đang rất quyết liệt. Theo THX, trong 8 năm qua, TQ đã kết án tử hình 14 tỉ phú phạm tội hối lộ mua chuộc các quan chức. Theo báo cáo của Công ty Quản lý tài sản Hồ Nhuận (TQ), năm 2010, TQ có 1.900 tỉ phú (tài sản có từ 1 tỉ NDT trở lên), gấp đôi năm 2009.
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.