(HNM) - Chỉ còn ít giờ nữa, người dân Cuba cũng như thế giới cùng bùi ngùi tiếc thương vĩnh biệt lãnh tụ cách mạng huyền thoại Fidel Castro - một nhân cách vĩ đại - về nơi yên nghỉ cuối cùng. Lễ an táng lãnh tụ Fidel Castro diễn ra tại TP Santiago de Cuba, nơi mà cách đây gần 60 năm ông đã khởi đầu cuộc đấu tranh lật đổ chính quyền độc tài Batista, mở ra một thời kỳ mới cho dân tộc Cuba, thời kỳ của độc lập, tự do và tự quyết định vận mệnh.
Người dân Cuba tiễn biệt lãnh tụ Fidel Castro lần cuối. Ảnh: EPA |
1. Hình ảnh từng dòng người đủ mọi thành phần xếp hàng dài dọc các con đường ở thủ đô La Habana, hô vang tên vị Chủ tịch Fidel Castro đáng kính khi đoàn xe chở tro cốt đi qua những ngày qua đã để lại niềm xúc động cho cả thế giới. Không cầm nổi nước mắt, mỗi người cầm trên tay lá cờ Cuba, lá cờ của phong trào 26-7, ngày diễn ra cuộc tấn công vào trại lính Moncada do Tổng Tư lệnh Fidel Castro dẫn đầu; trên tay họ cũng có thể là một bức hình của vị Chủ tịch kính mến, hay đơn giản chỉ là tờ giấy ghi dòng chữ "Fidel muôn năm"… nhằm bày tỏ lòng tiếc thương vô hạn trước sự ra đi của người con kiệt xuất của đảo quốc Caribe.
Sinh ngày 13-8-1926 tại thị trấn nhỏ Biran, Fidel Castro được đào tạo để trở thành luật sư. Thế nhưng, vì nhân dân, đất nước Cuba, ông đã dấn thân vào con đường cách mạng. Tên tuổi của Fidel đã gắn liền với vận mệnh quốc gia và cuộc sống của toàn thể nhân dân Cuba kể từ khi ông khởi binh tấn công pháo đài Moncada ngày 26-7-1953 chống lại chính quyền quân sự do Batista đứng đầu.
Thật khó để nói, dù chỉ là tóm tắt, về sự nghiệp cách mạng của một nhân cách vĩ đại như Fidel Castro. Đó là sự giải phóng các dân tộc khỏi ách áp bức tư bản; quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội; quyết tâm biến giấc mơ chính đáng của con người thành hiện thực; là chủ nghĩa Mácxít Mỹ Latinh. Đó là tinh thần quốc tế chủ nghĩa và đấu tranh vì lợi ích của toàn nhân loại; việc đưa giáo dục, y tế, thể thao và văn hóa thành những yếu tố trọng tâm trong phát triển con người và xây dựng xã hội công bằng, bình đẳng; đề cao các giá trị nhân văn và đạo đức cách mạng trong quá trình hình thành con người trong xã hội mới...
Lòng quả cảm và tinh thần đối đầu trực diện hiểm nguy là điều mà Fidel Castro chưa bao giờ thiếu hay đánh mất, kể cả khi đã là lãnh đạo tối cao của Cuba. Đã có hàng trăm âm mưu ám sát của các thế lực thù địch nhưng cũng không làm ông chùn bước. Ngược lại, ông vẫn kiên định mục tiêu, dám chọn lựa một con đường chông gai nhưng đúng đắn để theo đuổi và sau này là phát triển đất nước, đi ngược lại lối mòn của tất cả các nước trong khu vực khi đó và thách thức siêu cường lớn nhất thế giới chỉ cách Cuba 150km đường biển để bảo vệ khát vọng về độc lập, tự chủ của dân tộc mình.
Sự tận hiến vì mục tiêu cao cả không chỉ làm nên một nhân cách lớn, mà còn tạo nên sức lôi cuốn mạnh mẽ của Fidel Castro nói riêng và của cách mạng Cuba nói chung trên thế giới, đặc biệt tại khu vực Mỹ Latinh. Cũng từ đây, tư tưởng, hành động với những đóng góp cho nhân loại yêu chuộng hòa bình, Fidel Castro được thế giới nhắc đến là một nhà cách mạng vĩ đại, một trong những người kiệt xuất nhất của thế kỷ XX; biểu tượng của sự ủng hộ về mặt tinh thần cho sự kiên cường đấu tranh vì độc lập dân tộc và vì cuộc sống ấm no, hạnh phúc của con người.
2. Là nhà lãnh đạo uyên thâm về trí tuệ, ngay từ thuở nhỏ Fidel Castro đã tự tìm lấy cho mình một cách học riêng, không giống bất cứ ai, không theo những quy phạm thông thường. Ở trường đại học, ông ghi danh theo học liền một lúc 50 môn khác nhau của 3 ngành: Luật đại cương, Luật ngoại giao và Khoa học xã hội. Nhà văn Gabriel Marquez, người đoạt Giải thưởng Nobel Văn học 1982 kể lại: Fidel đọc bất cứ tờ giấy có chữ nào rơi vào tay ông, đọc tất cả các loại sách, tất cả các tài liệu, văn kiện cần thiết cho công việc. Vì vậy tất cả những ai đã từng có dịp nói chuyện với ông đều xác nhận rằng, Fidel có thể thảo luận về mọi lĩnh vực từ lịch sử, chính trị, xã hội học, triết học, tôn giáo, luật pháp, kinh tế… cho đến những đề tài đòi hỏi chuyên môn sâu như y học, công nghệ sinh học hay phân tích về những biến động của thị trường chứng khoán trên thế giới!
Với vốn kiến thức uyên bác như vậy, cộng với sự dấn thân không mệt mỏi, kiên định vì một lý tưởng cao đẹp giải phóng dân tộc - Fidel Castro đã trở thành lãnh tụ vĩ đại của đất nước Cuba và cũng là của phong trào cách mạng thế giới.
Là chiến sĩ Cộng sản, Fidel Castro đã suốt đời trung thành với con đường lý tưởng mà mình đã lựa chọn bất chấp mọi hiểm nguy; can đảm, đầy bản lĩnh cả trong suy nghĩ lẫn hành động và luôn ở tuyến đầu; đã chiến đấu không biết mệt mỏi để bảo vệ từ những người yếu thế trong xã hội cho tới các dân tộc nhỏ bé, bị áp bức đấu tranh cho độc lập, tự do chân chính.
Là một nhà lãnh đạo lịch sử, Fidel Castro vừa có tầm nhìn vượt thời đại, trí tuệ uyên thâm, nghị lực hiếm có, gương mẫu, quyết đoán và sáng tạo nhưng luôn tuân thủ nguyên tắc. Trong ông có cả trái tim nhân hậu, giản dị, nhẹ nhàng, gần gũi trong tiếp xúc cá nhân nhưng đồng thời có thể đưa ra những lời nói và hành động làm sục sôi nhiệt huyết của hàng triệu con tim không chỉ trong nhất thời mà trên cả chặng đường đấu tranh cách mạng của đời người, biến đổi lịch sử không chỉ của dân tộc Cuba, mà còn của cả Mỹ Latinh và thế giới.
Là một con người, Fidel Castro đơn giản là một nhân cách vĩ đại, đã sống theo mọi khía cạnh đẹp đẽ nhất của khái niệm này. Vì thế, dưới sự dẫn dắt của ông, một dân tộc Cuba nhỏ bé về tầm vóc kinh tế - địa lý đã phát huy được những phẩm chất tốt đẹp nhất của mình thành chính sách nhất quán của Nhà nước cách mạng để trở thành ngọn hải đăng cho các phong trào tiến bộ tại Mỹ Latinh cũng như trên thế giới. Những thành tựu về y học, giáo dục... tiến bộ và vì nhân dân đến nay mà Cuba đạt tới, dưới sự lãnh đạo tài tình của lãnh tụ Fidel Castro được cả nhân loại ngưỡng mộ.
Với nhân cách đó, Fidel Castro là một trong số ít nhà lãnh đạo đạt được niềm vinh quang ghi tên mình vào huyền thoại ngay khi còn sống. Ông thuộc lớp các nhà cách mạng kiệt xuất của thế giới từng cống hiến đời mình cho lý tưởng tự do và giải phóng dân tộc như Chủ tịch Hồ Chí Minh, Nelson Mandela, Che Guevara… Ông đã được trao tặng rất nhiều giải thưởng và huân chương danh dự của các nước và đã được xem là nguồn cảm hứng cho nhiều nhà lãnh đạo nổi tiếng khác.
3. Thành phố Anh hùng Santiago de Cuba, thành trì vững chắc của cách mạng, đang dang rộng vòng tay để chào đón người con vĩ đại trở về với đất mẹ sau khi đã hoàn thành sứ mệnh đời người. Lãnh tụ huyền thoại Fidel Castro đã về thế giới bên kia ở tuổi 90, song ông đã để lại một di sản đồ sộ về những cống hiến trong suốt nhiều thập kỷ đấu tranh bền bỉ và lãnh đạo hòn đảo Cuba tươi đẹp, về những lý tưởng cách mạng kiên trung, tinh thần quốc tế có một không hai…
Trong những giờ phút đau thương này, bạn bè yêu chuộng tự do và hòa bình từ khắp 5 châu quy tụ về đây không chỉ để chia sẻ với nhân dân Cuba nỗi mất mát to lớn và tiễn đưa người con ưu tú nhất trong lịch sử hiện đại của đất nước anh hùng này, mà còn là để tôn vinh những giá trị đã trở thành bất diệt mà vĩ nhân thời đại đó đã để lại.
Trước hàng chục nghìn người dân và các đoàn đại biểu cấp cao từ 55 nước trên thế giới đến vĩnh biệt Fidel Castro, Chủ tịch Cuba Raul Castro một lần nữa ca ngợi cuộc đời và sự nghiệp của ông khi nhấn mạnh, lãnh tụ Fidel Castro đã hiến dâng cả cuộc đời cho sự thống nhất đất nước và cách mạng chủ nghĩa xã hội là "vì nhân dân và cho nhân dân". Vì thế, nhân dân Cuba anh hùng nhất định sẽ thực hiện thành công những di huấn và tư tưởng vĩ đại của vị lãnh tụ kiệt xuất Fidel Castro, tiếp tục vững bước trên con đường cách mạng đã lựa chọn.
Nước mắt, tình thương, nỗi nhớ khôn nguôi vẫn còn đó, song người dân Santiago nói riêng và nhân dân Cuba nói chung có quyền tự hào về vị lãnh tụ lịch sử của mình và Fidel Castro sẽ sống mãi trong lòng nhân dân. Những nỗi đau sẽ biến thành hành động cách mạng cụ thể, biến khát vọng của vị lãnh tụ kính yêu sớm trở thành hiện thực. Như lời nói của José Martí, Anh hùng Dân tộc Cuba vẫn được Fidel Castro coi như người thầy tư tưởng của mình: “Cái chết không phải là thật sự khi sự nghiệp đã hoàn thành” và “người ta sẽ không chết khi đã tạo ra sự sống”.
Xin tiễn biệt Fidel Castro - Một nhân cách vĩ đại của nhân loại tiến bộ và yêu chuộng hòa bình!
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.