Chiều 26-9, tại Trung tâm Văn hóa Điện ảnh tỉnh Quảng Trị, thành phố Đông Hà, tỉnh Quảng Trị phối hợp với Ban Đối ngoại Trung ương Đảng, Bộ Ngoại giao, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Đại sứ quán Cuba tại Việt Nam tổ chức trọng thể Lễ kỷ niệm 50 năm ngày lãnh tụ Fidel Castro đến thăm vùng giải phóng miền Nam Việt Nam tại Quảng Trị (1973 - 2023).
Dự buổi lễ, về phía Đoàn đại biểu cấp cao của Đảng, Chính phủ nước Cộng hòa Cuba có đồng chí Esteban Lazo Hernandez, Chủ tịch Quốc hội Chính quyền Nhân dân Cộng hòa Cuba. Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Trương Thị Mai, Thường trực Ban Bí thư, Trưởng ban Tổ chức Trung ương; Trần Thanh Mẫn, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội; cùng lãnh đạo, nguyên lãnh đạo các bộ, ngành tỉnh Quảng Trị và Quảng Bình, các nhân chứng lịch sử.
Đọc diễn văn tại buổi lễ, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị Lê Quang Tùng ôn lại sự kiện lịch sử về chuyến thăm của đồng chí Fidel Castro đến Quảng Trị vào 50 năm trước, bất chấp mọi hiểm nguy rình rập với mong muốn được tận mắt chứng kiến, chia sẻ cùng cuộc chiến đấu anh dũng của quân và dân Việt Nam. Trong những thời khắc lịch sử đó, lãnh tụ Cuba đã đến thăm nhiều nơi vùng giải phóng tỉnh Quảng Trị khi vùng đất này vẫn còn vương mùi thuốc súng và đầy rẫy đạn bom. Nhiều nơi lãnh tụ Fidel Castro đến thăm chỉ cách bờ Nam sông Thạch Hãn hơn 10 km, địa điểm lúc bấy giờ địch còn tạm chiếm đóng và luôn chĩa nòng pháo về phía Bắc sông Thạch Hãn.
Lãnh tụ Fidel Castro đã đi bộ từ cầu Đông Hà ngược lên phía Tây để thị sát những lô cốt, vũ khí của địch bỏ lại và chứng kiến nỗ lực của quân và dân Quảng Trị xây dựng lại quê hương sau chiến tranh. Tiếp đó, lãnh tụ Fidel Castro ngược lên Đường 9 đến thăm Cao điểm 241 ở xã Cam Thành, huyện Cam Lộ và Trụ sở Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam ở thị trấn Cam Lộ, huyện Cam Lộ; thăm Dốc Miếu (huyện Gio Linh) là căn cứ quân sự quan trọng của Mỹ có phòng tuyến hàng rào điện tử McNamara.
Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị nhấn mạnh, chuyến thăm của Chủ tịch Fidel Castro đến Quảng Trị vào 50 năm trước là sự kiện có ý nghĩa chính trị hết sức sâu sắc, là nguồn động viên tinh thần to lớn, tiếp thêm ý chí, sức mạnh cho quân và dân Quảng Trị cùng cả nước trong cuộc đấu tranh giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.
Nhân dân Việt Nam, nhân dân Quảng Trị mãi mãi ghi nhớ tình cảm sâu đậm và sự giúp đỡ vô giá mà nhân dân Cuba, Chủ tịch Fidel Castro đã giành cho đất nước, quê hương mình. Cũng bởi đạo lý ấy mà Đảng, Nhà nước, nhân dân Việt Nam từ lâu đã coi việc đoàn kết, ủng hộ và hợp tác với Cuba là một nguyên tắc, một mệnh lệnh của trái tim; đã dành cho đất nước anh em Cuba sự ủng hộ hết lòng, coi việc hỗ trợ Cuba là nghĩa vụ tự nhiên, xuất phát từ lương tâm và tình cảm quốc tế trong sáng, truyền thống hữu nghị và nhân văn của dân tộc.
Đáp lại tình cảm của nhân dân Việt Nam, phát biểu tại buổi lễ, đồng chí Esteban Lazo Hernandez, Chủ tịch Quốc hội Chính quyền Nhân dân Cộng hòa Cuba gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất tới Đảng, Chính phủ và nhân dân Việt Nam đã tổ chức sự kiện kỷ niệm trong những ngày đáng nhớ này, cũng như luôn đoàn kết với đất nước Cuba trong những thời điểm khó khăn nhất.
Bày tỏ sự xúc động khi được thăm những nơi mà lãnh tụ Fidel Castro đã từng đến thăm, Chủ tịch Quốc hội Chính quyền Nhân dân Cộng hòa Cuba nhấn mạnh: Cách đây 50 năm, lãnh tụ Fidel Castro đã vui mừng được ôm các chiến sĩ anh hùng, những người đã chiến đấu bằng máu và lửa, những người luôn chắc chắn sẽ giành chiến thắng. Tại đây, ông nhắc lại với họ sự ủng hộ kiên định nhất, sự ngưỡng mộ và tình cảm của nhân dân Cuba.
Theo Chủ tịch Quốc hội Chính quyền Nhân dân Cộng hòa Cuba, khi nói đến mối quan hệ anh em mẫu mực giữa Cuba và Việt Nam, có một hình ảnh khiến cho điều đó trở thành bất tử, đó là Fidel Castro vui mừng phất cao lá cờ của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam tại Cao điểm 241, cách địch chỉ vài km. Câu nói bất hủ: “Vì Việt Nam chúng tôi sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình” cũng đã trở thành biểu tượng đích thực của mối quan hệ chặt chẽ đoàn kết giữa hai nước Việt Nam - Cuba.
Hơn nửa thế kỷ qua, hai dân tộc Việt Nam - Cuba đã luôn kề vai sát cánh trong cuộc đấu tranh vì độc lập, tự do và ngày nay luôn sát cánh bên nhau vững bước trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ở mỗi nước; đóng góp cho hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển của khu vực và trên toàn thế giới.
Nhấn mạnh Việt Nam luôn coi trọng quan hệ với Cuba và các nước bạn bè truyền thống và các lực lượng tiến bộ trên thế giới, Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai nêu rõ, Việt Nam mong muốn hợp tác chặt chẽ, chia sẻ các nguyên tắc và giá trị chung với Cuba và các nước trên thế giới để cùng phát triển, góp phần cho hòa bình, hợp tác và phát triển. Việt Nam sẽ luôn thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ đối ngoại; là bạn, đối tác tin cậy và là thành viên tích cực, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế; tôn trọng quyền tự quyết của các dân tộc và các nguyên tắc của luật pháp quốc tế, Hiến chương Liên hợp quốc.
Với tinh thần “Đoàn kết với Cuba là mệnh lệnh trong trái tim mỗi người Việt Nam”, Việt Nam - Cuba tiếp tục cùng nhau xây dựng mối quan hệ hữu nghị mật thiết, hợp tác sâu rộng trên tất cả kênh Đảng, Chính phủ, Quốc hội, các bộ, ngành, địa phương và các tổ chức nhân dân; duy trì, phát triển các cơ chế Ủy ban liên Chính phủ, Hội thảo lý luận giữa hai Đảng, Tham khảo chính trị giữa hai Bộ Ngoại giao, Đối thoại chính sách quốc phòng... Việt Nam hiện là đối tác thương mại lớn thứ hai của Cuba, là đối tác đầu tiên tại châu Á ký Hiệp định thương mại cấp Chính phủ với Cuba.
Thường trực Ban Bí thư khẳng định, lịch sử đã cho thấy, bất chấp những biến động phức tạp của tình hình thế giới, mối quan hệ Việt Nam - Cuba luôn vững vàng vượt qua mọi thử thách, không ngừng phát triển vì sự nghiệp chính nghĩa của hai dân tộc, hai đất nước. Việt Nam luôn trân trọng và dành tình cảm đặc biệt với Cuba - người đồng chí cùng chung chiến hào, người anh em thân thiết, người bạn thủy chung, tin cậy. Mối quan hệ hữu nghị đặc biệt và mẫu mực giữa hai Đảng, hai nước do Chủ tịch Hồ Chí Minh và lãnh tụ Fidel Castro đặt nền móng là tài sản vô giá, được các thế hệ lãnh đạo và nhân dân hai nước không ngừng vun đắp, nuôi dưỡng, truyền lại cho thế hệ sau.
Tại lễ kỷ niệm, các đại biểu đã giao lưu với các vị khách mời nguyên là lãnh đạo, nhân chứng lịch sử như: Ông Nguyễn Xuân Phong (nguyên Vụ trưởng Vụ Châu Mỹ - Bộ Ngoại giao Việt Nam), người trực tiếp phiên dịch cho lãnh tụ Cuba Fidel Castro thăm vùng giải phóng miền Nam Việt Nam tại tỉnh Quảng Trị năm 1973; bà Hoàng Thị Chẩm (quê ở thôn Xuân Long, xã Trung Hải, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị), nữ du kích tại căn cứ Dốc Miếu năm 1973, vinh dự được bắt tay lãnh tụ Fidel Castro.
Nhân dịp này, Ban tổ chức cũng đã trao giải Cuộc thi vẽ tranh với chủ đề "Thiếu nhi Việt Nam - Cuba thắm tình đoàn kết". Cuộc thi do Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh phối hợp với Bộ Ngoại giao và UBND tỉnh Quảng Trị tổ chức nhân kỷ niệm 50 năm lãnh tụ Cuba Fidel Castro thăm vùng giải phóng miền Nam Việt Nam tại tỉnh Quảng Trị (1973 - 2023)…
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.